7. 5. Datganiad: Digwyddiadau Chwaraeon Rhyngwladol o Bwys

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:29 pm ar 13 Medi 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 5:29, 13 Medi 2016

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Ysgrifennydd y Cabinet, diolch am eich datganiad. Hoffwn gofnodi fy ngwerthfawrogiad a fy llongyfarchiadau i’r holl ddynion a merched chwaraeon sydd wedi perfformio ar wahanol leiniau mewn gwahanol ddinasoedd mewn chwaraeon amrywiol, ledled y byd mewn gwirionedd, drwy gydol haf o ragoriaeth a disgleirdeb mewn chwaraeon yr wyf yn meddwl ein bod i gyd wedi’u mwynhau’n arw. A dyna yn wir yw’r pwynt, sef bod y deinamig chwaraeon y tu ôl i’r holl ddigwyddiadau mawr hyn wedi newid yn radical dros yr 20 mlynedd diwethaf gyda dyfodiad teledu lloeren a theledu cebl, sy’n mynnu’r cyrchfannau aml-leoliad hyn yn amlwg i bortreadu’r llwyfan hwnnw y mae doleri teledu neu bunnoedd teledu—beth bynnag y mynnwch eu galw—yngalwyn talu amdano i goffrau’r priod chwaraeon hynny.

Mae'n siomedig na fyddwn ni, yn anffodus, yn gwneud cynnig am Gemau'r Gymanwlad. Rwyf wedi clywed yr hyn y mae'r Ysgrifennydd wedi’i ddweud y prynhawn yma. Byddwn yn gofyn a allai’r Ysgrifennydd efallai ddarparu sesiwn friffio i Aelodau'r Cynulliad gyda'r ymgynghorwyr a ddarparodd yr adroddiad fel y gall Aelodau'r Cynulliad eu holi’n fanwl ynghylch rhai o'r casgliadau a ffurfiwyd. Byddwn yn dweud wrth Ysgrifennydd y Cabinet, yn fy sgyrsiau gyda Gweinidogion ac Ysgrifenyddion Gwladol ar ben arall yr M4, roedd cefnogaeth i gynnig o Gymru a byddai’r gefnogaeth honno wedi cael ei gwireddu ar ffurf cefnogaeth ariannol hefyd. Roedd yn rhaid iddynt gael rhyw syniad o'r cyllid yr oeddech yn mynd i fod yn ei geisio ac, fel yr wyf ar ddeall, ni chafodd cynigion nac ymatebion manwl eu rhoi gerbron Ysgrifenyddion Gwladol na Gweinidogion ar ben arall yr M4 iddynt eu hystyried. Felly byddwn yn gofyn i Ysgrifennydd y Cabinet roi rhywfaint o ystyriaeth i hyn, oherwydd, fel y deallaf, nid yw'n rhy hwyr i gyflwyno cynnig am Gemau'r Gymanwlad. Mae’r ffenestr honno’n dal i fod ar agor, ac rwy’n credu bod cyfle i ailystyried y penderfyniad hwn—er fy mod yn clywed yr hyn a ddywedwch am yr effaith ar chwaraeon ar lawr gwlad, ac mae hynny'n rhywbeth y mae’n rhaid i’r Llywodraeth ei ystyried, oherwydd y pwynt nesaf yr oeddwn yn mynd i’w wneud am y datganiad yr ydych wedi’i wneud heddiw yw, gan ganolbwyntio ar chwaraeon ar lawr gwlad, sy’n cael sylw yn eich datganiad, bod llawer o gynghorau ledled Cymru wedi cymryd codiad mewn ffigurau dwbl neu driphlyg yn y ffioedd chwaraeon y maent yn eu codi ar glybiau amatur i chwarae bob wythnos, ac mae hyn, mewn llawer o achosion, wedi gwneud i’r clybiau hynny naill ai orfod cyfuno neu gau eu drysau. Felly, byddwn yn ddiolchgar am syniad o ba drafodaethau yr ydych yn eu cael ar draws y Llywodraeth ynghylch sut y gall y Llywodraeth weithio gydag awdurdodau lleol i sicrhau bod y ffioedd yn fforddiadwy i nifer o glybiau gwirfoddol ar hyd a lled Cymru. Nid mater o un ardal benodol yw hyn; mae’n digwydd ar draws yr holl awdurdodau lleol am resymau amlwg— cyfyngiadau ariannol ar eu cyllideb.

Rwy’n sylwi eich bod, yn eich datganiad, yn rhestru cyfres o ddigwyddiadau sydd wedi cael eu cynnal ledled Cymru. Un o'r tlysau yn y goron, byddwn yn awgrymu, o ran y cyfleusterau sydd gennym yng Nghymru, nad yw'n cael ei ystyried yn naturiol fel lleoliad chwaraeon yn y lle cyntaf, yw maes Sioe Frenhinol Cymru yn y canolbarth. Mae hwnnw wedi cael ei ddefnyddio’n fwyfwy naill ai fel man aros neu fan dechrau neu orffen mewn llawer o ddigwyddiadau fel ralio. Sylwais yr wythnos diwethaf fod prif weithredwr Cymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru yn sôn am geisio denu mwy o'r math hwn o ddigwyddiad i’r canolbarth. Byddwn yn ddiolchgar pe gallai Ysgrifennydd y Cabinet roi awgrym: a yw'r Llywodraeth yn ymgysylltu â rhanddeiliaid fel Cymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru i ddatblygu’r lleoliad hwn, na fyddai’n draddodiadol yn cael ei ystyried yn lleoliad chwaraeon, i ychwanegu at y llu o gyrchfannau sydd gennym i’w cynnig i drefnwyr rhyngwladol a domestig y digwyddiadau hyn?

Byddwn hefyd yn gofyn i Ysgrifennydd y Cabinet geisio rhoi gwybod inni, o ran y sganio'r gorwel y mae'n sôn amdano yn ei ddatganiad, ynghylch pa fath o ddigwyddiadau y mae ef yn credu, wrth symud ymlaen, yn y 18 mis i’r ddwy flynedd nesaf, y gallem ddisgwyl yn rhesymol y bydd Cymru mewn sefyllfa i wneud cynnig amdanynt ac, yn wir, sicrhau’r hawliau i gynnal y digwyddiadau hynny.

Yn bwysig iawn, mae fy mhwynt olaf yn ymwneud â seilwaith yn fwy cyffredinol. Cefais sgwrs â'r Gymdeithas Bêl-droed yn ddiweddar, yn y gêm ryngwladol ddiwethaf, ac roeddent yn siarad yn llawn cyffro am rownd derfynol Cynghrair y Pencampwyr sy'n dod fis Mai nesaf, ond yn amlwg roeddent yn tynnu sylw at y materion gwirioneddol o gwmpas pethau syml fel gwelyau mewn gwestai, er enghraifft, ac a oedd y seilwaith lleol ar gael i ddarparu ar gyfer digwyddiadau mor boblogaidd. Bydd llawer o bobl yn gadael yn syth ar ôl y digwyddiad hwnnw gan na fydd y seilwaith lleol yn gallu darparu ar gyfer yr holl bobl sy'n dod, ac mewn gwirionedd byddant yn cael eu gwthio’n ôl dros bont Hafren i Swindon, i Reading, i Fryste, gan fod gan y dinasoedd hynny seilwaith mwy i gynnal darpariaeth ar gyfer cefnogwyr sy'n teithio. Felly, mae'n bwysig eich bod chi, fel Llywodraeth, yn gweithio gyda’r gweithredwyr, yn gweithio gyda’r darparwyr i ddarparu'r seilwaith hwnnw dim ond o ran trafnidiaeth yn ogystal â llety gwesty a hyrwyddo chwaraeon. Diolch.