Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn i hefyd longyfarch yr athletwyr o Gymru sydd wedi ein gwneud yn genedl mor falch. Mae hon yn wir yn oes aur i chwaraeon Cymru ac mae hynny’n dangos unwaith eto'r meddylfryd ennill sydd gennym yng Nghymru. Mae'n ddiddorol bod bwlch rhwng Gemau Olympaidd 1972 a Gemau Olympaidd 2008 pan nad enillodd un person o Gymru fedal. Roedd hynny’n 36 o flynyddoedd. Ond ers Beijing, mae'r medalau yn dal i ddod yn ôl i Gymru ac mae mor bwysig yn awr ein bod yn parhau i adeiladu ar y llwyddiant hwnnw.

Gyda hynny mewn golwg, hoffwn i fynd ar drywydd rhai o'r pwyntiau y buom yn siarad amdanynt y tro diwethaf yn y Siambr hon. Yn gyntaf, dylai eich swyddfa fod wedi cael gwahoddiad ffurfiol erbyn hyn i ddod i gwrdd â mi a'r plant yn Grangetown na allant fforddio cymryd rhan mewn chwaraeon, ac mae'n dristwch mawr i mi weld meysydd chwaraeon gwag gyda phlant sydd eisiau chwarae arnynt ond nid oes ganddynt yr arian i wneud hynny. Mae rhieni hefyd yn dweud wrthyf ei bod yn costio £450 bellach i’w plentyn gynrychioli ysgolion Caerdydd a'r Fro. Efallai eich bod yn gwybod bod enillydd medal aur Olympaidd cyntaf Cymru, Paulo Radmilovic, yn dod o Gaerdydd. Roedd ei rieni’n rhedeg y Bute Dock Tavern, ychydig i lawr y ffordd yn Stryd Bute, ac aeth ymlaen i ennill pedair medal aur Olympaidd. Felly, hoffwn i drefnu’r ymweliad hwn cyn gynted ag y bo modd er mwyn sicrhau, yn y dyfodol, y gall Grangetown a'u cymdogion yn Butetown, unwaith eto ddathlu eu pencampwyr Olympaidd eu hunain yn y dyfodol.

Hoffwn hefyd eich gwahodd eto efallai i feddwl am sut y gallwn ni ddathlu Billy Boston, sbortsmon gwych arall o’r dociau, fel yr oeddem yn arfer dweud ers talwm, ac a aeth ymlaen i fod y sgoriwr ceisiau uchaf yn rygbi'r gynghrair. Rwy'n credu y byddai'n dda iawn pe gallai’r Llywodraeth hon, y Cynulliad a Chyngor Chaerdydd ddathlu hynny.

Hoffwn i edrych eto ar fethiant y Llywodraeth i wneud cais ar gyfer Gemau'r Gymanwlad, gan ei bod yn ddiddorol eich bod yn nodi bod athletwyr Cymru yn awr yn gosod eu golygon ar Gemau'r Gymanwlad y Traeth Aur ymhen 18 mis. Oherwydd, drwy wneud penderfyniad annoeth iawn, mae eich Llywodraeth wedi troi ei chefn ar y cyfle i ni ddod â'r gemau adref i Gymru. Y tro diwethaf y buom yn siarad, dywedasoch fod awdurdodau lleol yn gallu cyfrannu at gostau'r gemau ar y cam hwn. Felly, cyflwynais gais rhyddid gwybodaeth i ofyn pa ohebiaeth swyddogol yr ydych chi wedi’i chael ag awdurdodau lleol ynghylch Gemau'r Gymanwlad. Daeth y canlyniad yn ôl ac roedd yn datgan, ac rwy’n dyfynnu hyn:

‘Nid oes unrhyw geisiadau ffurfiol nac ymholiadau wedi eu gwneud gan Lywodraeth Cymru i awdurdodau lleol am gyfraniadau ariannol i Gemau'r Gymanwlad 2026.’

Efallai eich bod yn cofio'r Tony Blair hwnnw sydd, rwy'n siŵr, yn parhau i fod yn dipyn o arwr i lawer ohonoch ar ochr y Llywodraeth i'r Siambr. Cafodd ei gyhuddo o redeg Llywodraeth soffa. Cafodd Blair ei feirniadu’n hallt am ei benderfyniadau anffurfiol yn adroddiad Butler, lle roedd diffyg cyfarfodydd wedi’u cofnodi yn golygu na ellid cynnal craffu priodol ar y broses o wneud penderfyniad ar ôl y digwyddiad. Mae hyn i gyd yn swnio'n debyg iawn i sut mae'r Llywodraeth Lafur hon yn cael ei rhedeg yng Nghaerdydd—