Part of the debate – Senedd Cymru am 2:40 pm ar 28 Medi 2016.
Diolch yn fawr, Suzy. Diolch i chi am y cadarnhad ein bod yn ceisio gwneud pethau’n wahanol, a chredaf ein bod i gyd yn cytuno ynglŷn â hynny. O’m rhan i, credaf mai’r rheswm pam roeddwn i’n bersonol—ac rwy’n siŵr y bydd barn gan Aelodau eraill—yn awyddus i ganiatáu i’r cyhoedd benderfynu’n uniongyrchol ynghylch yr hyn a wnawn—ac nid wyf yn bwriadu tramgwyddo unrhyw un sy’n eistedd yma—yw am fod gennym ein prosiectau bach ein hunain weithiau, ac mae’n bosibl y byddwn yn gwthio’r prosiectau hynny yn eu blaenau weithiau ac efallai na fyddwn yn gwybod—efallai na fyddwn yn gwybod—mai dyna y mae pobl eisiau i ni ei drafod. Felly, cynllun peilot yn unig yw hwn er mwyn gweld os yw hyn yn gweithio. Nid wyf yn dweud y bydd yn ateb i’n holl broblemau, ond credaf ei fod yn rhywbeth y dylem geisio ei wneud o leiaf. Mae gennym bum mlynedd fel pwyllgor a theimlaf, fel pwyllgor cyfathrebu, y byddem yn esgeulus pe na baem yn ceisio edrych ar y ffyrdd newydd hynny o weithio a cheisio cyrraedd y bobl nad ydynt o reidrwydd yn siarad â ni’n rheolaidd. Ond hefyd, fel y gwyddoch, mae gennym dîm allgymorth ardderchog a gobeithiaf y gallant ein helpu gyda’r gweithgaredd hwn fel y gallant ymchwilio’n ddyfnach wedyn o ran siarad â phobl wahanol i’r un hen rai. Credaf y gall hynny fynd yn bell i’n helpu ni i symud ymlaen hefyd.
O ran Cymru Hanesyddol, mae’n wir, nid fi yw’r un a all ateb hynny—byddai gwneud hynny’n gyfystyr â dyrchafu fy hun i swydd arall—ond credaf y byddai’n rhywbeth y gallem ei ystyried fel pwyllgor o bosibl. Os oes newidiadau sylweddol ar y ffordd—ni wyddom yn iawn eto; mae yna grŵp yn edrych ar hynny—credaf y byddai’n werth i ni ffurfio safbwynt o leiaf. Ond wrth gwrs, byddai’n rhaid i ni wneud y penderfyniad hwnnw fel pwyllgor, fel y gwyddoch.
Cytunaf â chi ynglŷn â’r agenda hyd braich, yn bersonol. Gwn fod Ysgrifennydd y Cabinet yn rhoi llythyr cylch gwaith i gyrff o’r fath, megis Cyngor Celfyddydau Cymru, ond credaf y byddai’n gymorth i ni ddeall eu gwaith yn well pe baent yn dod i mewn. Nid oes rhaid i hynny fod yn ffurfiol: gallem ymweld â hwy fel y gwnaethom heddiw gydag ITV a’r BBC. Ond am wn i, byddai’n dda ei gofnodi er mwyn i ni allu deall yn iawn sut y maent yn gweithredu.
Felly, gobeithiaf fod hynny’n ateb y rhan fwyaf o’ch cwestiynau. O ran y materion trawsbynciol wrth gwrs, efallai y byddwn yn dymuno edrych, er enghraifft, ar addysg Gymraeg. Felly, wrth gwrs, byddem yn awyddus i drafod gyda’r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg pe baent yn gwneud gwaith ar hynny. Yn amlwg, ni fyddem am ddyblygu’r gwaith. Rydym yn parablu digon ynglŷn â dyblygu gwaith Llywodraeth Cymru. Nid wyf yn credu y byddai’n edrych yn dda iawn pe baem yn dechrau gwneud hynny yma yn y sefydliad hwn.