Rwyf i eisiau gofyn am ddatganiad gan Lywodraeth Cymru ar gyflogi Kris Wade, a ddedfrydwyd i garchar am oes am lofruddiaeth yr wythnos diwethaf—bu’n gweithio i Fwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg—ac yn arbennig, pa un a oes modd i Lywodraeth Cymru ystyried, yn wyneb datgeliadau dilynol am gyfnod Mr Wade yn y BILl, gynyddu ei statws cyfredol o ymyraethau wedi'u targedu i fesurau arbennig. Os nad oedd elfen o hunanfodlonrwydd ymhlith rheolwyr wrth ymdrin â’r honiadau a wnaed yn erbyn Mr Wade, yr oedd yn sicr elfen o ddiogi. Roedd Mr Wade wedi ei atal rhag gweithio o fis Hydref 2012 hyd ei ddiswyddo yn gynharach eleni, ac mae'n rhaid gofyn: pam oedd yn rhaid i ddigwyddiad difrifol iawn ddigwydd cyn i PABM weithredu o'r diwedd? Mae'r rhain yn faterion hynod ddifrifol sy'n fater i Lywodraeth Cymru, fel goruchwyliwr PABM, yn ogystal â'r BILl ei hun. Rwy’n gofyn, felly, am ddatganiad yn amser y Llywodraeth ar y mater penodol hwn.

Mae’r cwestiwn arall yr hoffwn ofyn am ddatganiad arno yn ymwneud â Chyngor Castell-nedd Port Talbot. Byddwch wedi gweld ei fod yn ymgynghori ar ei gyllideb ar hyn o bryd, ond yr hyn sydd o’r diddordeb mwyaf i mi yw ei bod yn bosibl y bydd yn torri £50,000 oddi ar ei gyllideb anghenion addysgol arbennig, gan effeithio ar ddau gyfleuster addysg arbennig a hyd at 11 uned wedi’u lleoli mewn ysgolion yn y fwrdeistref sirol. Mae hyn, yn anffodus, yn amlwg wedi peri dicter ymhlith rhieni, ac mae rhai ohonynt wedi cymharu cystadlu am leoliadau â 'The Hunger Games', gan olygu bod ffrindiau a theuluoedd yn cael eu rhoi yn erbyn ei gilydd. Maent yn dweud y bydd pethau’n gwaethygu, a dywedodd rhiant arall mai buddsoddiad yw hyn ac y dylid ei gadw.

Roeddwn i’n meddwl tybed a gawn ni ddatganiad ar y ffaith y bydd Bil newydd yn dod gerbron y Cynulliad gan Lywodraeth Cymru ynglŷn ag anghenion addysgol arbennig. Er bod hynny i'w ganmol, sut y gallwn ni ddwyn hynny ymlaen yn gadarnhaol pryd y gallai fod toriadau i anghenion addysgol arbennig, nid yng nghyngor Castell-nedd Port Talbot yn unig, ond ledled y wlad, pan ddaw’r cyllidebau hynny trwodd gan lywodraeth leol, i weld sut y byddant wedyn yn gallu ymdopi â'r toriadau gan San Steffan? Rwy'n gwybod ei fod yn gyfnod anodd iawn, ond rwy’n credu ei fod yn rhywbeth, pan fo toriadau i’r mathau hynny o gynlluniau addysgol, y mae’n rhaid i ni fod yn ymwybodol ohono ac ymateb iddo yn briodol.