Hoffwn godi dau bwynt. Yn gyntaf, i ategu galwad Bethan Jenkins ynglŷn ag achos Kris Wade, yn enwedig o gofio bod y llofruddiaeth a’r euogfarn wedi dilyn adroddiadau gan bobl ag anawsterau dysgu o gam-drin rhywiol pan oeddent yn derbyn gofal. Byddwn i’n dadlau, ac rwy'n gobeithio y byddech yn cytuno, bod angen i unrhyw ymchwiliad fynd y tu hwnt i'r bwrdd iechyd, y tu hwnt i'r awdurdod lleol, a chodi cwestiynau yn uniongyrchol gyda’r heddlu a Gwasanaeth Erlyn y Goron ynglŷn â faint o hygrededd a roddwyd i'r tystion pan gawsom eu cyfweld, faint o hyfforddiant ymwybyddiaeth anabledd oedd y rhai a oedd yn cyfweld wedi ei gael, ac i ba raddau yr oeddent hyd yn oed yn deall yr agweddau sylfaenol ar y model cymdeithasol o anabledd, lle mae rhwystrau yn peri anabledd i bobl. Nawr, ni allwn ddweud na rhoi sylw, yn amlwg, ar yr hyn y gallent fod wedi ei ddweud a sut y gallai fod wedi ei ddehongli, gan nad oes gennym y dystiolaeth honno, ond mae'n gofyn cwestiynau difrifol sy’n dod o fewn pryderon a chylch gwaith Llywodraeth Cymru, o leiaf fel hwylusydd, os nad cyfranogwr yn yr ymchwiliad a fydd yn cael ei gynnal.

Yn ail, ac yn olaf, a gaf i alw am ddatganiad llafar ar y Diwrnod Rhyngwladol Pobl Hŷn? Cawsom ddatganiad ysgrifenedig ar y Diwrnod Rhyngwladol Pobl Hŷn ddydd Gwener diwethaf, a oedd yn llawn gwirioneddau hunanamlwg, sef bod llawer o bobl hŷn yn dymuno parhau i weithio a bod pobl hŷn yn dymuno bod yn ddiogel, ond ychydig iawn o gamau penodol gan Lywodraeth Cymru. Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud:

‘Rydym wedi ymrwymo i ddatblygu strategaeth genedlaethol a thraws-lywodraethol i roi sylw i unigrwydd ac arwahanrwydd... Gwyddom hefyd pa mor bwysig yw cynlluniau cyfeillio.’

Ond déjà vu yw hyn unwaith eto. Mae pob Llywodraeth Cymru ers i mi ddod yma 13 mlynedd yn ôl wedi dweud yn union yr un peth, ond yr hyn sydd ar goll yma, yn unrhyw le, yw cyfeiriad at bwysigrwydd byw yn annibynnol a chyd-greu â phobl hŷn er mwyn sicrhau bod cynlluniau ymyrraeth ac atal cynnar yn cefnogi eu lles. Hoffwn gloi drwy gyfeirio at y digwyddiad yr oeddwn yn bresennol ynddo ddydd Gwener diwethaf ar ddiwrnod pobl hŷn, a oedd yn rhoi cyhoeddusrwydd i'r gwasanaethau sydd ar gael i'n pobl hŷn er mwyn hyrwyddo byw yn annibynnol. Felly, yn hytrach na chreu strategaeth Llywodraeth Cymru, sut y bydd Llywodraeth Cymru yn ymgysylltu â’r rhwydwaith cyd-greu dros Gymru, darparwyr Cefnogi Pobl yng Nghymru, Cynghrair Ailalluogi Cymru, a’r holl sefydliadau gwych eraill sydd eisoes yn gweithio yn y maes ond sydd angen i Lywodraeth Cymru ymgysylltu â hwy fel partneriaid cyfartal, er mwyn dwyn yr agenda hon ymlaen?