Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:38 pm ar 5 Hydref 2016.
Brif Weinidog—rwy’n cadw eich galw’n Brif Weinidog; rhaid bod hyn yn arwydd. Ysgrifennydd y Cabinet, fe sonioch eto yn awr am gyflawni’r hyn y mae pobl Cymru ei angen. Ac a dweud y gwir, nid ydym yn cyflawni’r hyn mae pobl Cymru ei angen o ran iechyd, o ran iechyd meddwl. Faint ohonom yma sydd wedi siarad o hyd am wasanaethau iechyd meddwl plant a’r glasoed? Gwyddom fod yna lawer iawn o broblemau yn y maes iechyd meddwl yn ei gyfanrwydd. Nid oes gennym ddigon o arbenigwyr, ac nid ydym yn gwario digon o arian ar gael y gwasanaethau at y bobl. Ac mae’n bwysig, oherwydd bydd un o bob pedwar ohonom yn dioddef rhyw fath o broblem iechyd meddwl yn ein bywydau, sy’n nifer syfrdanol o uchel. Felly, mewn iechyd corfforol, mae eich Llywodraeth yn rhoi llawer o sylw i gydafiachusrwydd, ond nid yw’r un peth yn—ni cheir yr un safbwynt o fewn iechyd meddwl.
Felly, hoffwn wybod hyn, Ysgrifennydd y Cabinet: yn eich cynllun iechyd meddwl sydd i’w gyhoeddi cyn bo hir, faint y gallwn ei ddisgwyl o ran capasiti a galw, ac o ran rhoi diwedd ar weithio mewn seilos? Oherwydd rwy’n meddwl weithiau ein bod yn anghofio, ac mae gennyf etholwyr sy’n gallu ategu hyn dro ar ôl tro, y gallai person sydd â dementia fod yn dioddef o ganser hefyd, gall person sy’n dioddef o iselder fod â chyflwr corfforol, gall plentyn mewn cadair olwyn fod ag anhwylderau bwyta, ond rydym yn tueddu i ddewis yr elfen gorfforol i’w thrin yn gyntaf a gadael y mater iechyd meddwl yn ail. Hoffwn weld diwedd ar weithio mewn seilos fel hyn, er mwyn i ni allu cyrraedd y bobl, yr un o bob pedwar ohonom a fydd yn cael rhyw fath o gyflwr iechyd meddwl ar ryw adeg yn ein bywydau, a sicrhau bod y gwasanaethau hynny yn ein cyrraedd, ac mae arnaf ofn nad ydym, yn syml iawn, yn dilyn y trywydd iawn ar hyn o bryd.