Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:50 pm ar 5 Hydref 2016.
Nid yw’n fater o wadu, ac mae yna her i ni o ran sut y siaradwn am iechyd a gofal cymdeithasol mewn modd aeddfed yn y Siambr hon, a sut rydym yn deall beth sydd angen i ni ei wneud i wella canlyniadau i bobl sy’n cael gofal a gwella—nid cynyddu’r nifer yn unig—y modd y trefnir y gweithlu.
Rwy’n hynod o falch o gydnabod y mentrau y mae meddygon yn y Rhondda yn eu rhoi ar waith. Rwy’n meddwl bod gwefan Docs Rhondda yn fenter ardderchog ar gyfer meddygon y Rhondda, ac mae’n neges gadarnhaol ynglŷn â’r hyn y mae byw a gweithio yn y Rhondda yn ei olygu a beth y maent yn ei wneud mewn gwirionedd. Er enghraifft, mae eu recriwtiaid diweddaraf yn siarad am yr hyn y maent yn ei wneud ac maent yn sôn am ble y maent yn arbed amser, i gleifion ac i feddygon.
Rwy’n credu’n wirioneddol fod yna gydbwysedd yma rhwng dweud, ‘Sut rydym yn dwyn y Llywodraeth a’r bwrdd iechyd i gyfrif? Sut rydym yn gofyn cwestiynau anodd a lletchwith fel rhan o’r hyn rydym yn ei wneud?’ ac ar yr un pryd, sicrhau nad ydym yn dweud yn syml, ‘Mae popeth yn ofnadwy ac nid oes dim yn newid.’ Rwy’n gadarnhaol ynglŷn â’n sefyllfa mewn gwirionedd am ein bod yn cydnabod yr heriau sydd gennym. Rydym yn cydnabod y darlun sy’n ein hwynebu ac rydym yn cydnabod y meysydd lle mae’n her go iawn i newid y meysydd lle trefnir y gwasanaeth o ofal sylfaenol i ofal eilaidd, mewn gofal sylfaenol ac arbenigol, a’r hyn sydd angen i ni ei wneud i gael y gobaith gorau posibl o ddenu pobl i ddod i Gymru i hyfforddi, i weithio ac i fyw.
Rwy’n edrych ymlaen at y cam nesaf yn ein hymgyrch. Rwy’n edrych ymlaen at ddychwelyd i’r Siambr hon yn y blynyddoedd i ddod i edrych ar yr hyn rydym wedi llwyddo i’w gyflawni mewn gwirionedd ac i ddweud yn onest lle rydym wedi llwyddo i weithio gyda’n partneriaid, ac yn yr un modd, i gydnabod beth arall sydd angen i ni ei wneud. Bob blwyddyn, byddwn yn gwybod beth sydd angen i ni ei wneud mewn marchnad recriwtio hynod o anodd a sefyllfa hynod o anodd ar draws y DU, gan gadw mewn cof y darlun o wasanaethau cyhoeddus a rhethreg Llywodraeth y DU a fydd yn effeithio arnom ninnau hefyd, pan fo’n effeithio ar bobl eraill sy’n gofyn, ‘A wyf fi eisiau dod i weithio mewn system gofal iechyd lle mae neges Llywodraeth y DU yn dweud eich bod ond yn cael croeso am gyfnod penodol o amser yn unig?’ Byddwn yn parhau i fod yn ddibynnol ar recriwtio rhyngwladol yn ogystal â gwneud mwy o’r hyn y gallem ac y dylem ei wneud i sicrhau bod pobl yng Nghymru a’r DU yn cael gyrfa go iawn a rhan wirioneddol mewn addysg a hyfforddiant meddygol, ac wrth fyw a gweithio fel meddygon yn ein gwlad.