8. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am anghenion gofal sylfaenol poblogaethau Llanharan a Phencoed? OAQ(5)0051(HWS)

Diolch am y cwestiwn. Mae byrddau iechyd prifysgol Abertawe Bro Morgannwg a Chwm Taf yn gweithio gyda’i gilydd ar wasanaethau gofal sylfaenol ym Mhencoed a Llanharan. Maent yn sefydlu gweithgor ar y cyd i edrych ar ffyrdd newydd o ddiwallu angen lleol yn well.

Diolch yn fawr iawn, Ysgrifennydd y Cabinet. Dyna’r ail dro i mi wneud hynny; fe geisiaf beidio â’i wneud eto. Mae’n wych clywed am y gwaith sy’n digwydd ar lawr gwlad, ac mae llawer o hynny wedi cael ei ysgogi gan drigolion lleol a hefyd gan arweiniad unigolion lleol fel y cynghorwyr Geraint Hopkins, Roger Turner ac eraill. Ond a gaf fi ofyn iddo gadw llygad ar hyn yn benodol, gan fod poblogaeth Llanharan yn tyfu a thyfu? Mae yna anghenion hefyd yn ardal Pencoed. Ond yn amlwg, yr hyn sydd ei angen yw rhywbeth sy’n fodern, sy’n darparu nid yn unig gwasanaethau meddygon teulu, ond gwasanaeth ehangach gweithwyr iechyd proffesiynol cysylltiedig yn ogystal, sy’n gwneud yn union yr hyn y mae Llywodraeth Cymru yn ceisio ei wneud, sef cadw pobl yn agosach at eu cartrefi, yn iach ac yn heini, ac i beidio â’u cael yn glanio yn yr adrannau damweiniau ac achosion brys am fod eu ffitrwydd a’u hiechyd yn dioddef. Felly, os gwelwch yn dda, cadwch lygad barcud ar hyn. Mae’n wych clywed am y gwaith sy’n digwydd, ond os gwelwch yn dda, bydd unrhyw beth y gall ei wneud i’w annog yn cael croeso mawr.

Diolch. Rwy’n cydnabod bod twf wedi’i gynllunio yn y boblogaeth yn yr ardal dan sylw ac mae heriau ynglŷn â’r model gwasanaeth cyfredol sy’n cael ei ddarparu, a hefyd yr ystad. Rydych yn iawn; roedd yna ddynodiad mewn cwestiynau blaenorol y bydd y ffordd rydym yn defnyddio’r ystad gofal sylfaenol yn bwysig ar gyfer y model a ddarparwn—ar gyfer meddygon teulu, ond hefyd ar gyfer y cyhoedd a’r hyn y gallant ddisgwyl ei gael yn hynny. Rwy’n cydnabod yr hyn a ddywedwch am y ddau aelod lleol, ac rwy’n falch nad ydych wedi rhoi cynnig ar ganu yn y ffordd y mae Geraint yn aml yn ei wneud—er bod ganddo lais gwych. Ond rwy’n meddwl ei bod hi’n bwysig cadw llygad ar yr hyn sy’n digwydd, ac rwyf wedi cael trafodaethau gyda chadeiryddion y ddau fwrdd iechyd dan sylw. Mae’n fater sy’n ymwneud â ffiniau, oherwydd bod y cymunedau rydym yn sôn amdanynt yn pontio’r ffin anweledig honno. Felly, rwy’n disgwyl cael gwybod yn iawn beth sy’n digwydd ac rwy’n edrych ymlaen at weithio gyda chi a rhanddeiliaid eraill i sicrhau dyfodol gwell i ofal sylfaenol yn y rhan hon o Gymru.

Diolch i’r Ysgrifennydd Cabinet.