Part of the debate – Senedd Cymru am 3:16 pm ar 1 Tachwedd 2016.
Hoffwn ddiolch i'r Aelod am ei chwestiynau, a rhannu'r pryder sy'n cael ei fynegi ynglŷn â dyfodol gweithwyr y cwmni. Roedd MPE yn cyflogi 157 o bobl i gyd, ac, yn anffodus, mae 69 o'r rheini wedi eu diswyddo. Mae’r Aelod yn iawn bod nifer sylweddol—rwy’n credu mai 84 ydyw—yn mynd i gael eu cadw ym mhurfa Valero i ddarparu dilyniant gwasanaeth. Mae hynny'n cynnwys, rwy’n credu, staff sy'n cael eu cadw yn y brif swyddfa, a allai gyfrannu at y 77, gan ddod â'r cyfanswm i’r 84 yr wyf fi wedi’i glywed yw’r nifer.
Mae PricewaterhouseCoopers, fel y mae’r Aelod yn gwybod, wedi cael eu penodi i geisio dod o hyd i brynwyr i asedau ac adeiladau’r safle ac, yn bwysig, cyfleoedd cysylltiedig i’r gweithlu yr effeithiwyd arnynt. Mae sesiwn gyda nifer o sefydliadau’n cael ei drefnu ar gyfer y dydd Gwener hwn am 11.00 a.m. Rwyf yn annog yr Aelod i hysbysebu'r ffaith honno i’r gweithwyr yr effeithiwyd arnynt. Bydd y Ganolfan Byd Gwaith, y gwasanaeth cynghori gyrfaoedd, Busnes Cymru a gwasanaethau cefnogi lleol eraill yn bresennol yn y sesiwn hwnnw, ond rwyf wedi cyfarwyddo fy swyddogion i wneud popeth o fewn ein gallu i helpu'r gweithwyr hynny y mae’r digwyddiad anffodus iawn hwn wedi effeithio arnynt.
O ran hanes y cwmni, mae’r Aelod eisoes wedi tynnu sylw at lwyddiant sylweddol y cwmni dros flynyddoedd lawer. Fodd bynnag, yn ddiweddar—. Rwy’n gofyn yr un cwestiwn i Gyllid a Thollau EM ag y mae’r Aelod, oherwydd, yn ddiweddar, mae'n ymddangos y bu’r cwmni yn ddigon iach. Deallaf fod y cwmni wedi adrodd elw yn 2015, o’i gymharu â cholled gymharol fach yn 2014. Felly, rwy’n credu ei bod yn gwbl hanfodol ein bod yn ymchwilio i'r bil treth a pham nad oedd y cyfrifon yn caniatáu yn amlwg ar ei gyfer. Gwnaethom ein diwydrwydd dyladwy rheolaidd. Ein dealltwriaeth oedd, yn seiliedig ar berfformiad y cwmni, bod y cwmni’n iach, ac, rwy’n credu, o ystyried yr hyn y mae'r Aelod wedi'i ddweud am ei chyswllt â nifer o bobl, ei bod hi ac eraill wedi bod dan yr argraff bod y cwmni’n perfformio'n dda. Felly, roedd hyn yn sioc i lawer o bobl.
O ran ein cefnogaeth i gwmnïau fel MPE, cyfanswm o ddim ond 4.9 y cant o'r 1,110 o gwmnïau yr ydym wedi’u cefnogi yn y pedair blynedd diwethaf—y pum mlynedd diwethaf, yn hytrach—sydd wedi gorfod cael eu hadfer mewn gwirionedd. Mae'r gyfran yn llawer llai na chyfanswm nifer y busnesau sy’n methu neu’r mentrau sy’n marw; yng Nghymru, roedd y ffigur hwnnw’n 9.2 y cant, sydd, yn ei dro, yn cymharu'n ffafriol â chyfradd y DU, sef 9.6 y cant. Wedi dweud hynny, rwy'n awyddus i sicrhau ein bod yn defnyddio’r holl gymorth sydd ar gael gan Lywodraeth Cymru, ac yn wir gan yr awdurdod lleol, ac felly rwyf wedi gofyn am gyfarfod gyda chadeirydd y parth menter ac arweinydd y cyngor i drafod yr hyn y gallwn ei wneud ar y cyd i sicrhau bod pawb y mae’r penderfyniad hwn wedi effeithio arnynt yn cael eu cefnogi yn y ffordd iawn i ailddechrau gweithio, os ydynt yn colli eu swyddi, ac i gadw eu gwaith os ydynt wedi gallu cael eu cadw, ond, i'r un graddau, yr hyn y gallwn ei wneud yn y blynyddoedd i ddod i wneud yn siŵr bod yr ardal benodol honno o Gymru yn cael y cymorth sydd ei angen arni i ffynnu fel economi gref.