5. 4. Datganiad: Ymyrraeth ynghylch Erthygl 50

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:04 pm ar 8 Tachwedd 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 4:04, 8 Tachwedd 2016

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi am y cwestiynau a’r awgrymiadau hynny, ac mae’n rhaid i mi ddweud, bod rhai ohonynt yn gwrth-ddweud ei gilydd—a rhai ohonynt yn ddryslyd. Ond, dim ond i ymdrin i ddechrau â mater annibyniaeth y farnwriaeth—yr oedd yr Aelod, rwy'n falch o hynny, yn dweud ei fod yn ei gefnogi—mae'n syniad da, gan fod Deddf Diwygio Cyfansoddiadol 2005, er enghraifft, yn datgan yn glir iawn ei bod yn ofynnol i’r Arglwydd Ganghellor, Gweinidogion eraill y Goron a phawb sy'n gyfrifol am faterion sy’n ymwneud â'r farnwriaeth, neu fel arall i weinyddu cyfiawnder, gynnal annibyniaeth barhaus y farnwriaeth.

Dyna'r sefyllfa statudol. Felly, ni fyddwch yn synnu—ac rwy’n gobeithio y bydd yr Aelod wedyn yn datgysylltu ei hun oddi wrth y sylwadau a wnaed gan ei arweinydd dros dro, Nigel Farage, a ddywedodd y byddent yn arwain gorymdaith o 100,000 o bobl i'r Goruchaf Lys a bod pobl mor ddig y gallai trais godi yn hawdd o ganlyniad i hynny. Mae hynny, hyd y gallaf i ei weld, yn ymgais i fygwth barnwriaeth annibynnol. Rwy’n gobeithio y bydd yn datgysylltu ei hun oddi wrth unrhyw awgrym o'r fath, a hefyd yn datgysylltu ei hun oddi wrth y datganiad a wnaed gan Suzanne Evans sy’n cystadlu i fod yn arweinydd UKIP, a awgrymodd y dylai barnwyr wynebu'r posibilrwydd o gael eu diswyddo gan ASau yn sgil achos erthygl 50. Rhybuddiodd am farnwyr yn ymyrryd a'r gwrthdaro buddiannau ac, yn y bôn, nododd yn glir iawn, oni bai bod barnwyr yn cytuno ag UKIP, y byddent mewn gwirionedd yn dymuno gweld ffyrdd o’u diswyddo.

Mae'n ymddangos i mi yn wrthddywediad llwyr bod yr hyn a ddigwyddodd, mewn gwirionedd, yn ystod y refferendwm, a oedd yn rhannol ynglŷn â’r cysyniad o sofraniaeth y Senedd—ond mae'n ymddangos ei fod ynglŷn â sofraniaeth y Senedd ac annibyniaeth y farnwriaeth, cyn belled â’ch bod mewn gwirionedd yn cytuno â ni, fel arall, gellir ei osgoi mewn gwirionedd. Rwy’n gobeithio y byddwch yn nodi’n glir iawn yn eich datganiadau ar ôl hyn eich bod mewn gwirionedd yn datgysylltu eich hun oddi wrth y sylwadau ymfflamychol hynny sydd wedi cael eu gwneud.

Ni fydd gan y dyfarniad—beth bynnag fydd penderfyniad y Goruchaf Lys—unrhyw beth i'w wneud â dadl y refferendwm Ewropeaidd, y manteision neu’r anfanteision fel arall. Rwyf wedi dweud hynny yn glir iawn yn y datganiad llafar a wneuthum. Fe'i gwnaed yn glir iawn yn y dyfarniad. Mae hyn yn ymwneud â beth yw'r dull cyfreithiol, democrataidd, cyfansoddiadol ar gyfer sbarduno erthygl 50 mewn gwirionedd, o ganlyniad i’r datganiad gan Lywodraeth y DU bod sbarduno erthygl 50 yn broses nad oes modd ei gwrthdroi—sy’n golygu, ar ddiwedd y broses honno, y byddai deddfwriaeth statudol mewn gwirionedd wedi’i dirymu. Roedd yn ymwneud â’r mater o beth fyddai’r dull o ddisodli deddfwriaeth sylfaenol yr oedd y Senedd wedi’i chreu mewn gwirionedd a sut y gellid gwneud hynny—a ellid ei wneud gan weithrediaeth neu a ellid ei wneud gan y Senedd ei hun? Mae'r Goruchaf Lys wedi derbyn y dadleuon a gyflwynwyd mai dim ond y Senedd ei hun all wneud hyn, oherwydd yr egwyddorion cyfansoddiadol sydd wedi'u sefydlu dros 300 mlynedd sydd mewn gwirionedd yn ymwneud ag amddiffyn ewyllys y bobl ac atal ein sefydliadau democrataidd rhag cael eu camfeddiannu.