Part of the debate – Senedd Cymru am 4:09 pm ar 8 Tachwedd 2016.
Diolch i chi am y cwestiynau hynny. Natur y deddfau y mae'r Goron yn ddarostyngedig iddynt, yn fy marn i, yw union hanfod yr hyn sydd wedi dod i'r amlwg o fy natganiad i ac a ddaeth i’r amlwg o ddyfarniad yr Uchel Lys, a hwn fydd y prif fater a gaiff ei ystyried gan y Goruchaf Lys. Os ydym ni eisiau rhoi hyn mewn persbectif hanesyddol o ddifrif, mae'n egwyddor sydd wedi arwain at gael gwared ar ddau frenin; mae'n egwyddor a arweiniodd at ryfel cartref, chwyldro gogoneddus, deddf hawliau a ymgorfforwyd mewn deddfwriaeth yn ystod cyfnod y rhyfel byd cyntaf, ond roedd hefyd yn fater sylfaenol lle safodd y wlad hon yn erbyn camddefnyddio rheolaeth y gyfraith a chamddefnyddio annibyniaeth y farnwriaeth yn ystod yr ail ryfel byd. Felly, mae strwythur cyfansoddiadol—a diben democrataidd—i hyn i gyd. Byddwn yn dweud bod y rheini sy'n ymosod ar yr egwyddorion cyfansoddiadol ystyriol hynny yn gwneud hynny gan beryglu democratiaeth y Deyrnas Unedig a’r llywodraethau datganoledig.