Hoffwn ddiolch i Vikki Howells am ei chwestiynau pwysig iawn, yn arbennig arwyddocâd y sector treftadaeth i'r graddau y mae cyflawni sgiliau yn y cwestiwn, oherwydd fy mod yn falch yn ddiweddar—dwi ddim yn siŵr a yw hyn i gael ei ddatgelu eto, ond rwy’n mynd i’w ddweud beth bynnag—i gefnogi cais gwerth cannoedd o filoedd o bunnoedd ar gyfer hyfforddiant sgiliau o fewn y sector treftadaeth, a gwn fod fy nghydweithwyr yn yr Adran Addysg a sgiliau hefyd yn falch iawn â hwn. Bydd cyfleoedd yn cael eu creu i bobl ifanc o gymunedau difreintiedig i gymryd rhan mewn prosiectau treftadaeth i ennill y sgiliau angenrheidiol ar gyfer gyrfaoedd o fewn y sector treftadaeth, ac rwy’n awyddus iawn i wneud yn siŵr, wrth inni symud tuag at y dyfodol, ein bod yn symud y tu hwnt i siarad yn unig am oroesiad y sector treftadaeth a'r sefydliadau o fewn y sector, a’n bod mewn gwirionedd yn dechrau siarad am ffyniant y sector a’r sefydliadau hynny. Mae hynny'n golygu bod yn rhaid i ni ddatblygu mwy o arian, mwy o sgiliau a mwy o arbenigedd o fewn y sector, a gallwn wneud hynny drwy ddod â nhw at ei gilydd.

Dydw i ddim yn gweld pam—ac nid oes angen uno sefydliadau mewn unrhyw fodd, ond o ran y gweithgareddau sy'n wynebu tuag allan, byddai'n fuddiol cael cydweithredu llawer agosach, mwy ystyrlon—na allem gael pobl, er enghraifft, â sgiliau gwych o'r llyfrgell yn gweithio ym Mharc Cathays yn yr amgueddfa, neu i'r gwrthwyneb, yn gweithio gyda'i gilydd i hyrwyddo’r sgiliau unigryw sydd gan lawer o bobl a gyflogir yn y sefydliadau, ac nad ydynt yn amlwg yn rhannau eraill o orllewin Ewrop. Ac rwy’n meddwl y byddai'n wych i allu hyrwyddo’r sgiliau hynny a’r cyfleoedd gyrfa hynny ledled Cymru, oherwydd mae’r Aelod yn iawn—mae rhai rhannau o Gymru, mae rhai cymunedau yng Nghymru, lle nad yw'r sefydliadau cenedlaethol yn bresennol, ond lle y gall Cadw fod yn bresennol. Mae rhai rhannau o Gymru lle nad yw Cadw, yr amgueddfa genedlaethol na'r llyfrgell genedlaethol yn bresennol yn gorfforol. Ac yn yr amgylchiadau hynny, a'r cymunedau hynny, mae'n hanfodol bod amgueddfeydd lleol, llyfrgelloedd lleol ac archifdai lleol yn cael cefnogaeth ac yn cael arweiniad cenedlaethol cryf, a bod yna sgiliau i’w cefnogi, ac i wneud treftadaeth yn real, yn ddiriaethol ac yn hygyrch ar gyfer pawb ym mhob cymuned, waeth ble maent yn byw.

O ran rhywfaint o'r gwaith sy'n cael ei wneud ar sail genedlaethol, rwy'n meddwl bod y prosiect dehongli treftadaeth Cymru gyfan yn llwyddiant mawr, ond nid oes amheuaeth bod angen i ni wneud mwy i hyrwyddo ein treftadaeth ddiwydiannol. Mae hwn yn un maes—rwy’n gwybod bod Jeremy Miles wedi siarad am 89.9 eiliad wythnos diwethaf am werth treftadaeth ddiwydiannol mewn llawer o gymunedau. Nid oes amheuaeth yn fy meddwl i y gallwn ac y gallem wneud mwy os ydym yn mynd i ddenu mwy o adnoddau, datblygu sgiliau o fewn y sector a chynyddu’r nifer o gyfleoedd gwaith sydd yna.