Part of the debate – Senedd Cymru am 2:32 pm ar 15 Tachwedd 2016.
A gaf i alw am ddau ddatganiad, os gwelwch yn dda—un gan y Gweinidog sy'n gyfrifol am y Gymraeg a dysgu gydol oes, ar gymorth i bobl ag anableddau dysgu sy'n mynd i addysg bellach? Bydd yn ymwybodol o'r pryderon a godwyd yr wythnos hon yn y cyfryngau ynghylch y system gymorth sydd ar gael i ddysgwyr mewn addysg bellach ôl-16 sydd ag anableddau dysgu. Wrth gwrs, mae datganiadau ar gael, y gellir cytuno arnyn nhw ag awdurdodau lleol, o ran pobl sy'n mynychu ysgolion, ond nid yw’r un system yn berthnasol i'r rhai mewn addysg bellach. Yn hytrach, rhoddir cyfle i Gyrfa Cymru benderfynu pa un a ddylai system gymorth fod ar gael. Ac nid oes unrhyw hawl i apelio yn erbyn y system honno os nad yw’r dysgwyr hynny yn cael y cymorth angenrheidiol.
Byddwn i’n ddiolchgar pe gallai'r Gweinidog egluro a yw’n fodlon asesu’r sefyllfa hon, i weld a oes cyfle efallai i fynd i'r afael â'r annhegwch sydd i’w weld yn y system ar hyn o bryd, a, gobeithio, i sicrhau hefyd y gall Gyrfa Cymru ymestyn y cynnig o gymorth, o’r terfyn presennol, sef dwy flynedd, i dair blynedd, neu ragor, lle bo angen, oherwydd, wrth gwrs, efallai y bydd angen i rai o'r unigolion dan sylw fod mewn addysg ôl-16 a cholegau addysg bellach am gyfnod hwy na dysgwyr cyffredin, oherwydd eu hanableddau.
A gaf i hefyd gefnogi'r galwadau gan Simon Thomas am ddatganiad gan y Gweinidog Sgiliau a Gwyddoniaeth ar yr ardoll prentisiaethau? Mae'n amlwg bod llawer o ddryswch i’w weld ymysg cyflogwyr, ac, yn wir, darparwyr hyfforddiant, yn enwedig o ran unigolion a allai gael eu cyflogi gan fusnesau yng Nghymru ond sydd mewn gwirionedd yn byw dros y ffin, a pha un a oes ganddynt hawl i gael cymorth neu beidio, dan yr ardoll. Roeddwn i’n synnu’n fawr o'ch clywed yn dweud nad oes llawer o arian yn dod i Gymru yn sgil yr ardoll. Y gwirionedd yw y bydd £400 miliwn dros y tair blynedd nesaf. Felly, rwyf yn awgrymu eich bod yn siarad â'ch Gweinidog cyllid, ac yn pennu sut yn union y bydd yr arian hwnnw yn cael ei wario. Rwyf i’n dymuno gweld yr arian yn cael ei wario ar gefnogi prentisiaethau ledled Cymru. Mae’n amlwg nad hynny—nid ydym yn cael yr argraff mai dyna fwriad y Llywodraeth ar hyn o bryd. Mae angen rhywfaint o eglurder ar hyn arnom—ac ar ddarparwyr hyfforddiant, cyflogwyr a gweithwyr hefyd.