Diolch i chi am y cyfle i siarad yn y ddadl bwysig hon. Na foed i neb yn y Siambr hon neu sy’n gwylio ar y tu allan amau ymrwymiad y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru i ddarparu gwasanaethau cyhoeddus ymatebol o ansawdd da i bobl hŷn yng Nghymru ac i alluogi pobl hŷn ledled Cymru i fyw bywydau mwy annibynnol.

Yn dilyn ymrwymiad maniffesto pwysig Llafur Cymru i alluogi pobl i gadw mwy o’r arian y maent wedi gweithio’n galed amdano pan fyddant mewn gofal preswyl, cyhoeddodd y Gweinidog Gwasanaethau Cymdeithasol ac Iechyd y Cyhoedd yn ddiweddar y bydd y terfyn newydd o £50,000 yn cael ei roi ar waith fesul cam, gan ddechrau gyda chynnydd i £30,000 o fis Ebrill y flwyddyn nesaf. Dim ond £23,250 yw’r terfyn cyfalaf cyfredol yn Lloegr. Bellach, mae Llywodraeth Dorïaidd y DU wedi gohirio ei diwygiadau i’r trefniadau talu am ofal tan o leiaf 2020. Yn wir, gallai’r grŵp Ceidwadol yma dreulio eu hamser yn well yn lobïo eu cydweithwyr seneddol Ceidwadol i gael eu tŷ eu hunain mewn trefn. Ac wrth i seneddwyr Ceidwadol y DU ddod o hyd i amser i gael tynnu eu llun gyda’r Prif Weinidog yn barod ar gyfer eu deunydd ymgyrchu, wrth iddynt dynnu’r lluniau hyn, efallai y gallent ofyn i Lywodraeth y DU ddilyn arweiniad Llywodraeth Lafur Cymru.

Ers 2011 yng Nghymru, mae yna derfyn hefyd ar y swm sy’n rhaid i bobl hŷn mewn gofal ei dalu am y gofal sydd ei angen arnynt ac yn ei dro, wrth gwrs, mae yna ddull cyson o godi tâl ar draws Cymru—cynlluniau nad ydynt ar waith yn wir mewn rhannau eraill o’r DU. Felly, gallech ofyn pam y mae Llywodraeth Cymru yn mynd ati i gyflwyno’r terfyn cyfalaf hwn fesul cam? Yr ateb yw bod y Llywodraeth Lafur hon yn un sy’n gwrando cyn deddfu. Mae awdurdodau lleol a darparwyr cartrefi gofal wedi bwydo’n ôl i’r cynigion hyn ac mae cyflwyno fesul cam yn rhoi digon o amser iddynt addasu i’r newidiadau. Mae hefyd yn ystyried ymchwil annibynnol a gomisiynwyd gan Lywodraeth Lafur Cymru i gael costau cyfredol ar gyfer gweithredu’r newidiadau. O fis Ebrill bydd y pensiwn anabledd rhyfel yn cael ei ddiystyru’n llawn hefyd ym mhob un o asesiadau ariannol awdurdodau lleol ar gyfer codi tâl am ofal cymdeithasol. Bydd y newid hwn yn sicrhau na fydd gofyn i’n cyn-filwyr y lluoedd arfog sy’n derbyn y pensiynau pwysig hyn eu defnyddio i dalu am gost eu gofal.

Mae hanes Llywodraeth Llafur Cymru yn gwerthfawrogi’r cyfraniad y mae pobl hŷn yn ei wneud i’n cymunedau, ein gwasanaethau cyhoeddus a’n heconomi yn un y gallwn ni yng Nghymru fod yn haeddiannol falch ohono. Diolch i arweinyddiaeth Llafur Cymru, Cymru hefyd yw’r wlad gyntaf yn y byd i fabwysiadu datganiad o hawliau pobl hŷn, sy’n nodi hawliau pobl hŷn yng Nghymru yn glir. Mae’r datganiad hwn yn gam arall ymlaen i Gymru wrth iddi arwain y byd yn yr ymgyrch i sicrhau cydraddoldeb a hawliau dynol.

Yn wir, mae fy etholwyr yn yr etholaeth wedi dweud wrthyf yn rheolaidd eu bod yn fodlon â pholisi Llywodraeth Lafur Cymru ar gonsesiynau. [Torri ar draws.] Mae’n ddrwg gennyf, nid oes gennyf amser. Mae mwy na 72,000 o ddeiliaid tocynnau rhatach yng Nghymru, gan gynnwys personél y lluoedd arfog a chyn-filwyr. Mae Llywodraeth Lafur Cymru yn gywir i barhau â’i chefnogaeth i’r cynllun teithio rhatach poblogaidd hwn ar gyfer pobl hŷn fel rhan o’i chefnogaeth barhaus i fuddion cyffredinol.

Rydym yn gwybod, fel y dywedwyd, y bydd poblogaeth sy’n heneiddio yn her i ni gyd—llunwyr polisi’r Llywodraeth a’r boblogaeth ehangach—ac mae hynny’n briodol. Rydym wedi clywed—gan Aelodau eraill yn y ddadl—fod un o bob pump o bobl dros 80 â dementia ar hyn o bryd, ond yn y pum mlynedd nesaf, mae nifer y bobl yng Nghymru sydd â dementia yn debygol o godi bron draean. Mae Llywodraeth Lafur Cymru mewn sefyllfa dda i ymdrin â’r heriau sydd o’n blaenau ac ni fyddwn yn gadael neb ar ôl. Dyma arwydd o ba mor flaengar rydym fel cenedl neu wlad o ran y ffordd rydym yn trin y rhai sydd wedi rhoi cymaint i’w gwlad drwy gydol eu hoes.

O ran deddfu, mae Llywodraeth Lafur Cymru yn cefnogi’r egwyddor o Fil pobl hŷn, fel yr amlinellwyd gan Gomisiynydd Pobl Hŷn Cymru. Yn wir, cafwyd trafodaethau ynglŷn â’r posibilrwydd o ddeddfwriaeth bellach a deddfwriaeth yn y dyfodol gyda’r comisiynydd pobl hŷn er mwyn archwilio sut y gellir cryfhau hawliau pobl hŷn. Dyna pam y byddaf yn pleidleisio heddiw yn erbyn cynnig y Torïaid ac yn cefnogi pobl hŷn Cymru. Diolch, Lywydd.