Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd, ac rydw i’n symud y gwelliant sydd yn galw ar ddatganoli’r cyfrifoldeb dros bontydd Hafren pan maent yn dychwelyd i berchnogaeth gyhoeddus ac yn cefnogi diddymu’r tollau sy’n daladwy ar y croesfannau. So, dyna ein safbwynt ni. Rydym ni wedi bod yn erbyn y tollau yma ers blynyddoedd maith, achos rydym ni yn sôn, efo pontydd Hafren, am y brif fynedfa i Gymru. Mae yna arwydd ‘Croeso i Gymru’, a gyda llaw, mae’n rhaid i chi dalu am y pleser o fod yma.

Yn naturiol, rydym yn croesawu rhyw fath o, bod UKIP—. Yn naturiol, maen nhw’n teithio nôl ac ymlaen yn weddol aml ar yr M4 ac yn gorfod mynd heibio’r ‘toll plaza’ nawr. Wedyn, wrth gwrs, mae hyn o fuddiant personol. Yn naturiol, roeddwn i’n bownd o sôn am hynny, a wrth gwrs dyna natur pwysigrwydd y ddadl.

Ond hefyd, mae’n rhaid i chi feddwl am y peth: mae gen i swyddfa newydd nawr ym Maglan, ac mae yna bont newydd—pont Llansawel;‘Briton Ferry bridge’—yn y fan honno sydd hefyd ar stiltiau sydd wedi costio miliynau. Wrth gwrs, nid oes angen talu i fynd dros y bont yna—mae jest yn rhan o’r dreth gyffredinol. Nid wyf yn awgrymu ein bod ni eisiau talu tollau i fynd dros bont Llansawel, ond mae yna anghysondeb a, buaswn i’n dweud, anghyfiawnder yn y ffaith bod y tollau yn dal i fod dros bontydd Hafren. Wrth gwrs, adeiladwyd y bont gyntaf dros hanner can mlynedd yn ôl, ac felly rydym yn dal fel pobl Cymru yn talu am y pleser o fynd drostyn nhw.

Cefndir hyn oll, wrth gwrs, ydy’r impact mae hyn i gyd yn ei gael ar ein economi ni, fel sydd wedi cael ei grybwyll eisoes. Mae yna astudiaethau wedi cael eu gwneud sy’n darogan y buasai yna gynnydd o £107 miliwn y flwyddyn, o leiaf, yn yr economi yma yn ne Cymru pe bai’r tollau yn mynd. Rydym yn sôn am adeg pan mae ein heconomi angen pob hwb sydd yn gallu cael ei roi iddo. Mae yna enghreifftiau o bontydd eraill yn ynysoedd Prydain a oedd yn arfer bod â thollau arnyn nhw, ond nawr sydd heb dollau arnyn nhw achos mae yna gytundebau wedi’u gwneud rhwng y gwahanol Lywodraethau. Rwy’n sôn am bontydd Isle of Skye yn yr Alban ac, wrth gwrs, pont Humber yn Lloegr. So, rydym yn gallu dod i’r fath gytundeb sydd yn diddymu tollau dros bontydd sydd yn allweddol bwysig.

Buaswn i’n awgrymu bod y Llywodraeth yn mynd ati i ddweud, ‘Ie, rydym ni angen y pŵer, rydym ni angen y cyfrifoldeb dros hyn i gyd, ond yn y pen draw rydym eisiau diddymu y tollau.’ Achos gyda’r cefndir diweddar o bleidlais Brexit, mae yna wir angen yn fan hyn i ni fod yn cael ein gweld yn gwneud pethau eithaf radical. Mae pobl wastad yn dweud wrthyf i ar y stryd, ‘Beth ydych chi’n wneud yna yn y Senedd? Rydych chi jest yn eistedd a rhyw fân drafod a gwneud mân newidiadau.’ Mae pobl yn galw yn gynyddol am rywbeth mawr sy’n mynd i newid eu bywydau nhw, ac mae rhai pobl wedi bod yn ymgyrchu ers blynyddoedd maith i gael gwared o’r tollau yma dros bontydd Hafren. Felly, rwy’n credu ei bod hi yn berthnasol i ni ofyn am gael y cyfrifoldeb dros bontydd Hafren, ac hefyd, yn y pen draw, ein bod ni’n cael gwared o hyn i gyd—cael gwared o’r tollau. Achos mae o’n anghyfiawnder: rydych chi’n talu i fynd i mewn i Gymru, ond nid ydych yn talu i fynd allan o Gymru. Nid wyf yn cytuno efo’r syniad ddaeth wythnos diwethaf y dylem ni dalu’r ddwy ffordd. Na, nid oes eisiau talu yr un ffordd. Lee.