Diolch, Ddirprwy Lywydd. Mae tollau pont Hafren nid yn unig yn dreth ar fusnesau Cymreig sefydledig, ond maent hefyd yn anghymhelliad uniongyrchol i gwmnïau sy’n ystyried ymsefydlu yng Nghymru neu adleoli yma. Er enghraifft, cymerwch gwmni sydd am sefydlu safle dosbarthu yma. Byddai cyfran uchel iawn o gwsmeriaid y rhan fwyaf o gwmnïau yn ne-ddwyrain Lloegr. Byddai tollau yn golygu cost cludiant ychwanegol anferth pe bai’r cwmni hwn yn lleoli ei weithgaredd yma yng Nghymru yn hytrach nag ar draws y sianel ym Mryste. Byddai cwmni sy’n rhedeg 100 o gerbydau y dydd i mewn i Loegr, ar gostau’r doll gyfredol, yn wynebu £2,600 y dydd yn ychwanegol mewn costau gweithredu oherwydd cost ychwanegol tollau pont Hafren.

Ers amser, mae UKIP wedi dadlau o blaid diddymu’r tollau’n llwyr cyn gynted ag sy’n ymarferol bosibl. Ar hyn o bryd mae gennym fath o gynnig hanner ffordd lle y gellid defnyddio system adnabod rhifau cerbydau i godi tâl ar gerbydau sy’n mynd y ddwy ffordd. Byddai hyn yn cael ei gyflwyno gyda chost lawer is—soniwyd am ffigur o £1.80 neu £1.90 am bob taith drosodd. Fodd bynnag, rhaid gofyn am ba hyd y byddai’r tâl hwn yn parhau i fod ar y lefel gymharol isel hon. A fyddai unrhyw sicrwydd y byddai unrhyw gynnydd yn y tâl yn y dyfodol wedi’i gysylltu â chwyddiant? Hefyd, nid oes gennym unrhyw fanylion eto ynglŷn ag a fyddai’r tâl hwn ar gyfer pob cerbyd ai peidio. Mae’n dal yn bosibl y gallai cerbydau mwy o faint dalu tâl uwch na’r ffigur a ddyfynnwyd, a fyddai ond yn ymestyn yr anghymhelliad i fusnesau sy’n dymuno ymsefydlu yng Nghymru. O ystyried yr amheuon hyn, mae’n rhaid i ni alw am ddiddymu tollau’n gyfan gwbl ar bontydd yr Hafren. Mae ein treth ffordd gyffredinol yn sicr yn fwy na digon i dalu costau cynnal a chadw pontydd yr Hafren yn y dyfodol.

Yn gyffredinol, mae angen hyrwyddo trafnidiaeth gyhoeddus, wrth gwrs, yn hytrach na defnyddio ceir preifat, ac mae’n rhaid i ni ystyried y cynnydd posibl yn y traffig ar y pontydd. Fodd bynnag, er bod hyn yn iawn fel egwyddor gyffredinol, mae’n rhaid i ni gofio’r pwynt a wnaeth Dai Lloyd yn dda iawn. Oni bai bod Llywodraeth y DU yn argymell cynyddu’r defnydd o dollffyrdd ar hyd a lled y DU, gan gynnwys yn Llansawel hyd yn oed, yna gwahaniaethu yn erbyn Cymru ac economi Cymru yw trin pontydd yr Hafren yn y ffordd hon—hynny yw, ar ôl talu costau adeiladu a chyllido’r pontydd.

Yn UKIP, rydym wedi gwneud diddymu tollau pont Hafren yn nodwedd bwysig o’n hymgyrch yng Nghynulliad Cymru. Calondid yw nodi bod pob un o’r pleidiau yma heddiw—ac rwy’n cadw mewn cof fod Dai wedi tynnu sylw at y ffaith fod Plaid Cymru wedi mabwysiadu’r safbwynt hwn hefyd yn gynharach—serch hynny, gyda’r pleidiau eraill, mae’n galonogol eu bod yn awr i’w gweld yn symud tuag at safbwynt sy’n hyrwyddo diddymu’r tollau yn fras. Rydym yn falch iawn, fel arfer wrth gwrs, o groesawu’r pleidiau eraill i’n gwersyll, er mai dros dro fydd hynny.