Diolch i chi, Lywydd dros dro. Am ddadl ddiddorol yw hon wedi bod, a hoffwn longyfarch Lee Waters ar ychwanegu’r haen ddeallusol hon i’n trafodion. Mae’n dangos cymaint o glod ydyw i’n hen ysgol, ac rwy’n siŵr y bydd Adam Price yn cytuno ei fod yn cyfrannu cymaint at y trafodion. Wrth gwrs, mae fy nghyfraniadau i’n tueddu i fod ar gyfer pen garwach y farchnad areithyddol, ond rwy’n falch iawn o gymryd rhan yn y drafodaeth ychydig yn uwch ei safon hon.

Rhaid i mi gyfaddef nad oeddwn yn gwybod fawr ddim am y pwnc nes i mi ei ymchwilio ar ôl i’r cynnig gael ei nodi ar y papur trefn. Ond mae’n beth gwirioneddol gwerth chweil i ni ei drafod, am fy mod yn credu ei fod unwaith eto’n gwrthbrofi’r camsyniad Malthwsaidd ac yn dangos na ellir rhagweld y terfynau i ddyfeisgarwch dynol. Ac o ganlyniad i’r cynnydd aruthrol yn y boblogaeth a welsom yn ystod ein hoes, a’r cynnydd yn y boblogaeth sydd yn yr arfaeth, bydd angen i ni gynyddu cynhyrchiant bwyd yn enfawr, ac mae bron pawb sydd wedi cymryd rhan yn y ddadl hon hyd yma yn cydnabod cyfraniad mor enfawr y gall data mawr ei wneud i liniaru problemau tlodi a newyn yn y byd, ac rwy’n siŵr ein bod i gyd yn derbyn hynny.

Ac yn sicr, wrth i’r byd gorllewinol ganolbwyntio llai a llai ar gynhyrchu llafurddwys, mae’r defnydd o dechnoleg yn dod hyd yn oed yn fwy pwysig. Roedd yn ddiddorol iawn clywed cyfrif ymarferol gan ffermwr, gan Andrew R.T. Davies, ynglŷn â sut y mae hyn wedi effeithio ar ei fusnes yn ystod y 25 mlynedd diwethaf. Rwy’n credu ei bod yn galonogol iawn i ni i gyd fod diwydiant a gâi ei ystyried yn y gorffennol fel un braidd yn hen ffasiwn, ar y lefel isaf un o weithgarwch unigol, bellach yn gallu manteisio ar y technegau hyn, na fyddai fawr ohonom, rwy’n meddwl, yn gallu esbonio sut y maent yn gweithredu i unrhyw un arall. Mae’n hawdd iawn gweld yr effeithiau; mae’n anodd iawn deall y wyddoniaeth a’r dechnoleg sy’n eu cynnal.

Ond mae’n ddiddorol ei bod yn trawsnewid ein bywydau mewn cymaint o wahanol ffyrdd. Roedd yn ddiddorol iawn clywed beth oedd gan Jenny Rathbone i’w ddweud hefyd am y ffordd y caiff y technegau hyn eu defnyddio yn yr Iseldiroedd, a’r ffeithiau diddorol iawn a roddodd i ni am y gyfran o fasnach y byd mewn blodau a llysiau ac yn y blaen y mae gwledydd bach yn gyfrifol amdanynt, sy’n rhoi gobaith mawr i ni, rwy’n meddwl, wrth feddwl, wrth i’r degawdau basio, y bydd gwledydd sydd â thlodi enbyd ar hyn o bryd yn gallu gwella bywydau mwy a mwy o’u dinasyddion. Felly, rwy’n credu mai ysbryd o optimistiaeth yn bennaf oll a fydd yn deillio o’r ddadl hon y prynhawn yma.

Yr hyn sy’n ddiddorol yw pa mor fforddiadwy yw’r dechnoleg hon hefyd, pan ystyriwch gostau cynhyrchiant llafurddwys yn y gorffennol, a pha mor amhosib oedd hi i fusnesau bach allu fforddio technegau tebyg sy’n drawsnewidiol o ran eu heffaith. Gall busnesau—a ffermwyr yw’r garfan eithaf o bobl fusnes busnesau bach yn y wlad hon, ac yn enwedig yng Nghymru—fanteisio ar y technegau newydd hyn er mwyn gwella eu busnesau a’u gwneud yn fwy cynhyrchiol. Felly, rwy’n falch iawn o gyfrannu yn y ddadl hon, er na allaf ychwanegu unrhyw wybodaeth at yr hyn a drafodwyd, ond i ddweud unwaith eto pa mor bwysig yw hi i’r Cynulliad gael y dadleuon cydsyniol hyn o bryd i’w gilydd fel nad oes rhaid i ni golbio a churo ein gilydd yn y Siambr bob amser. Unwaith eto, hoffwn fynegi fy niolch i Lee Waters am ychwanegu cymaint at ansawdd yr hyn a wnawn.