Diolch yn fawr iawn. Os felly, fe geisiaf ei wneud yn gyflym. Cefais ymweliad hyfryd—tua dwy flynedd yn ôl, rwy’n credu, dair blynedd yn ôl efalllai—â Phrifysgol Harper Adams, y Ganolfan Genedlaethol ar gyfer Ffermio Manwl. Gwnaed gwaith aruthrol yno yn eu canolfan arloesi peirianneg amaethyddol, a gallwch weld y defnydd a wneir o hyn, y data mawr, rhyngrwyd o bethau. [Torri ar draws.] Fe welwch—iawn—y pen uwch-dechnoleg rhyfedd i hyn, gyda pheiriannau robotig a neb arnynt yn gweithio eu ffordd ar hyd y caeau, yn nodi chwyn unigol er mwyn gosod y gwrtaith cywir arnynt, yn gosod maetholion unigol mewn mannau penodol hefyd—costeffeithiol iawn, a defnyddio’r dechnoleg sydd ar gael ar hyn o bryd. Dyna pam rwy’n dweud y dylid gwneud peth o’r gwaith arloesi ar hyn mewn gwirionedd, nid yn unig yng Nghymru ond ar draws y ffiniau, gan rannu’r cydweithrediad hwnnw ar draws prifysgolion ac eraill ledled y DU. Mae gennym y gallu yng Nghymru i wneud hyn, a hefyd drwy rannu ein gwybodaeth â mannau eraill.

Rydych yn edrych ar y system loeren Copernicus a gyllidir gan Ewrop a’r gallu sydd gan y system honno yn awr ar gyfer gwneud yn union yr hyn roedd Andrew R.T. Davies yn ei ddweud: y gallwn edrych yn fanwl ar ffermydd unigol, nid dim ond ar hectarau ac erwau, ond i’r fodfedd o ran gosod gwrtaith ac yn y blaen, ac i gynnal cnydau penodol. Mae GaugeMap yn fap rhyngweithiol sy’n defnyddio data agored, ac sy’n rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf am lefelau a llif afonydd a data dŵr daear ledled Cymru a Lloegr. Plantwise: rhaglen fyd-eang sy’n defnyddio data agored, sy’n rhywbeth nad ydym wedi sôn amdano heddiw, i helpu ffermwyr i golli llai o’r hyn y maent yn ei dyfu i blâu a chlefydau cnydau drwy ddarparu porth ar-lein ac all-lein ar gyfer diagnosteg, olrhain plâu ac arferion ffermio gorau.

Mae’r rhain i gyd yn bosibl, ond mae gennym heriau. Rwy’n cadw fy llygad arnoch, Fadam Ddirprwy Lefarydd, er mwyn gwneud yn siŵr nad ydych yn gweiddi arnaf yn sydyn. Mae yna heriau. Un o’r rheini a nodwyd yw mai ychydig iawn o wyddonwyr data neu bobl sy’n gwybod sut i greu a gweithredu’r algorithmau angenrheidiol ar gyfer dadansoddi’r llwythi mawr hyn o ddata. Dyna faes y gallwn yn bendant arwain ynddo, fel roedd Lee Waters yn ei ddweud. Yn aml, ceir diffyg cyfatebiaeth cyffredinol yng ngraddfa, manylder a chywirdeb y data a ddaw o wahanol ffynonellau. Nawr, gall y diffyg cyfatebiaeth hwn greu darlun gwallus o’r hyn sy’n digwydd mewn gwirionedd mewn gwahanol gaeau. Ac wrth gwrs, mae angen rheoli ansawdd data mawr cyn ei ddefnyddio yn yr algorithmau hyn. Os yw hyn yn mynd i fod ffermio clyfar, gadewch i ni wneud yn siŵr fod y mewnbynnau cystal â’r allbynnau yn y cae ei hun.

Felly, mae yna lawer mwy y gallwn ei ddweud, ond rwy’n gwybod bod yr amser yn dod i ben. Rwyf eisiau tynnu sylw at gynllun data agored Llywodraeth Cymru, a allai gyfrannu at hyn; Atlas Cymru Fyw a’r rhwydwaith bioamrywiaeth cenedlaethol a allai gyfrannu at hyn yng Nghymru; geo-borth Lle, partneriaeth rhwng Llywodraeth Cymru a Cyfoeth Naturiol Cymru—sef canolbwynt ar gyfer data a chasglu gwybodaeth ar amrywiaeth o bynciau, yn bennaf ar yr amgylchedd; a mwy a mwy a mwy.

Mae hon wedi bod yn ddadl ardderchog, gyda llawer iawn o gonsensws. Gadewch i ni fachu ar y cyfle yma yng Nghymru, ond hefyd gadewch i ni fachu ar y cyfle i weithio ar y cyd â phobl ar draws y DU. Diolch yn fawr.