Part of the debate – Senedd Cymru am 4:53 pm ar 7 Rhagfyr 2016.
Diolch, Ddirprwy Lywydd. Credaf fod fy nghyd-Aelod, Nick Ramsay, wedi crybwyll hefyd fod datganiad yr hydref yn nodi’r sylfeini cyllido cadarn ar gyfer buddsoddi yn ein ffyrdd a’n hysgolion a’n hysbytai i wella twf, wrth gwrs, a chynnal yr economi hefyd. Nawr, ar seilwaith digidol megis band eang ffibr a phumed genhedlaeth—mae hon yn un o fy mhregethau, rwy’n gwybod—mae datganiad yr hydref yn paratoi’r ffordd i gartrefi a busnesau elwa ar fwy o gysylltedd a thechnolegau newydd drwy gronfa seilwaith digidol o £400 miliwn a £740 miliwn pellach i dreialu rhwydweithiau symudol 5G cyflym iawn. Nawr, mae Llywodraeth Cymru bob amser i’w gweld yn llusgo ar ôl ar hyn mewn perthynas â Llywodraeth yr Alban a Llywodraeth y DU. Maent i’w gweld ar ei hôl hi drwy’r amser ar y mater hwn. Bydd y cyllid ychwanegol yn mynd ymhell i helpu o ran Llywodraeth Cymru. Nid oes gan Lywodraeth yr Alban unrhyw bwerau ychwanegol i’r rhai sydd gan Lywodraeth Cymru yn y cyswllt hwn, ac eto maent wedi rhoi cynllun gweithredu symudol at ei gilydd sy’n eu rhwymo i gydweithio â’r diwydiant telathrebu. Nid yw Llywodraeth Cymru hyd yn oed wedi meddwl am gynllun tebyg eto. Felly, rwy’n meddwl hefyd fod angen i ni gefnogi ein busnesau bach a chanolig eu maint.
Yn ystod etholiadau’r Cynulliad, addawodd Llafur ddileu ardrethi busnes yn gyfan gwbl. Nawr, mae’n rhaid i mi ddweud, mae hwnnw’n addewid gwych—rwy’n ei gefnogi’n llawn—ond nid yw wedi cael ei gyflwyno eto, wrth gwrs. Mae’r pwerau wedi cael eu datganoli ar gyfer ardrethi busnes ers 2013 ac eto rydym yn dal i aros am system barhaol o gymorth ar gyfer busnesau bach a chanolig yng Nghymru. Hefyd, mae yna £16 miliwn ychwanegol dros y pedair blynedd nesaf mewn cyllid adnoddau y gall Llywodraeth Cymru ei wario ar ardrethi busnes a gwasanaethau cyhoeddus. Mae’r pŵer i bennu ardrethi busnes, rwy’n meddwl, yn un o’r dulliau mwyaf pwerus sydd gan Lywodraeth Cymru i gael yr economi i symud. Rydym wedi clywed nifer o faterion yn ymwneud â Sir Fynwy a fy etholaeth fy hun mewn perthynas â busnesau sy’n dioddef yno.
Felly, wrth i mi gloi, Ddirprwy Lywydd, buaswn yn dweud bod digon o gyfleoedd ar gael, ond nid wyf am iddynt aros yn gyfleoedd; rwyf am iddynt ddod yn gyfleoedd, ac rwy’n gobeithio y bydd hynny’n wir ar gyfer economi Cymru yn 2017.