Diolch i'r Aelod am ei chyfraniad. Ni ddylem fod yn swil wrth feddwl am yr hyn a ddigwyddodd yn y gorffennol. Yn y 1980au, roedd Cymru yn agored i lefelau uchel iawn o ddiweithdra, o’r glowyr i’r gweithwyr dur, lle’r oedd cymunedau'n cael eu difrodi a’u dileu yn llwyr yn nhermau cyflogaeth. Mae hynny wedi cael effaith enfawr ar les cymunedau yn y dyfodol. Gyda thlodi, ni allwch droi'r golau ymlaen a’i ddiffodd; mae hwn yn llwybr tymor hir, a dyna pam fy mod yn dweud, dros y 15 mlynedd diwethaf, ein bod wedi bod yn gyson agos i’r gwaelod yma, a phan rydym wedi ceisio gwneud ymyriadau, rwy’n credu ein bod wedi atal cymunedau rhag mynd yn dlotach. Yr hyn sydd angen ei wneud yn awr adeiladu’r cymunedau hynny er mwyn iddynt dyfu’n gryfach.

Dydw i ddim yn swil wrth ddweud fy mod o’r farn bod yr hyn yr ydym yn ei wneud heddiw yn ddewr iawn. Rydym yn symud i ofod newydd o ran cyfle. Mae rhywfaint o risg yno, ond rwy’n meddwl bod eich cydweithwyr ar y meinciau wedi dweud yn gynharach ei bod yn risg wedi’i mesur a sut mae'n rhaid i ni feddwl am yr hyn sydd angen ei wneud yn y dyfodol. Dyna pam mae'n rhaid ystyried rhai o ymyriadau’r rhaglen gyda'i gilydd, oherwydd ni fyddwn byth yn newid y cymunedau hyn. Gallwn baentio cymunedau—eu paentio mewn lliw pert a gwneud i adeiladau edrych yn wych—ond yn y bobl y mae’r ffabrig ac mae'n rhaid i ni helpu'r bobl yn y cymunedau hynny. Dyna pam mae mynd i'r afael â phrofiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn hanfodol yn y ffordd yr ydym yn ymdrin â chefnogi unigolion.

Roedd ffigur 2020 yn uchelgais ac roedd yn uchelgeisiol, ond ni ddylem fod yn brin o uchelgais yn y Llywodraeth. Yn fy marn i, nid ydym yn cael gwared ar hynny nawr; byddwn yn gwneud popeth o fewn ein gallu i gyrraedd yno. Ond dyma realiti’r sefyllfa, a dyna pam mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol yn addas iawn ar gyfer mesur llwyddiant dull hirdymor o newidiadau yn y modd y mae Cymru'n gweithredu a phobl Cymru yn ymateb i'r newid hwnnw. Felly, mae gennym broses fesur i edrych arni. Rwy’n credu bod heddiw yn ddiwrnod hanesyddol i fynd i'r afael â materion tlodi fel Llywodraeth, fel cenedl ar y cyd, gyda'n partneriaid cyhoeddus. Mae'n rhywbeth yr wyf yn credu, ar y cyd—. Nid wyf yn credu bod neb yn y Siambr hon nad yw'n dymuno gweld dileu tlodi plant. Rhaid inni weithio gyda'n gilydd i sicrhau y gallwn wneud hynny.