2. Cwestiwn Brys: Gofal Brys

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:31 pm ar 10 Ionawr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:31, 10 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Mae dau bwynt i’w gwneud yma. Y cyntaf yw fy mod yn cyfaddef bod rhai pobl yn aros yn rhy hir, boed hynny ym mis Tachwedd neu ym mis Mehefin, ac mae hynny'n rhan o'n her ni wrth wella'r system. Nid yw hynny o reidrwydd yn golygu bod y bobl hynny yn cael canlyniadau gwael o ran eu canlyniadau clinigol, ond nid yw hynny bob amser yn brofiad arbennig o dda iddyn nhw. Ac mae rhywbeth i’w gael yma am ein mesuriadau dros bedair a 12 awr hefyd. Maen nhw’n dweud rhywbeth wrthym am y gofal sy'n cael ei ddarparu, ond nid y cyfan y byddem yn credu sy’n cael ei ddweud wrthym ni. Gallech chi, er enghraifft, fynd i mewn i’r ysbyty ac, yn wir, gallech gael eich gweld, eich trin a'ch rhyddhau o fewn pedair awr a hanner. Yn awr, yn ôl y ffigurau sydd gennym, byddem fwy na thebyg yn dweud, 'Dyma rywun sydd wedi aros yn rhy hir.' Ond gallech mewn difrif brofi gofal da iawn yn y cyfnod hwnnw, a gallech chi mewn gwirionedd fod yn hapus iawn gyda'r driniaeth yr ydych wedi ei derbyn. Yn yr un modd, gallech fod mewn adran Damweiniau ac Achosion Brys am dair awr a byddai ein ffigurau wedyn yn dweud, 'Dyma lwyddiant', ond o bosibl ni fyddai’r profiad hwnnw yn un arbennig o dda. Felly, nid yw hyn yn dweud popeth y byddem yn disgwyl i’r ffigurau hyn ei fynegi i ni mewn gwirionedd. Tybiaf felly y bydd mwy o bwysau trwy’r gaeaf ar y ffigurau am bedair a 12 awr, ac fe wyddoch mai ffantasi fyddai ceisio dweud fel arall.

Dyma’r her: pa mor gydnerth yw ein system, sut ofal sydd yn cael ei roi, a beth ddywed profiad y claf wrthym am hynny hefyd. A'r pwynt yr oeddwn yn ceisio ei wneud oedd ein bod, mewn gwirionedd, yn wrthrychol, mewn sefyllfa well yr wythnos hon na’r wythnos ddiwethaf. A phe byddai system mewn argyfwng, ni fyddech wedi credu y byddai'r system wedi gallu ymdopi â’r pwysau a oedd yn dod trwy'r drysau neu isgyfeirio, ac efallai y cawn weld beth sy'n digwydd ar wahanol ddiwrnodau yn ystod gweddill y gaeaf hefyd. Er enghraifft, ar 27 Rhagfyr cafwyd y nifer uchaf o dderbyniadau mewn pum mlynedd. Ar 1 Ionawr cafwyd cyfradd derbyniadau uwch o lawer nag yn y mis Ionawr blaenorol hefyd. Felly, byddwn yn gweld yr uchafbwyntiau a’r isafbwyntiau gwahanol hynny, ond rydym i gyd yn gwybod bod mwy o bwysau ar y system yn y gaeaf. Mae angen inni ddeall y pethau yr ydym wedi eu gwneud ymlaen llaw yn ein gwaith cynllunio, pa mor llwyddiannus yr oeddent, yr hyn yr ydym wedi ei ddysgu erbyn y flwyddyn nesaf. Ac yna mae angen deall y llwybr ehangach hwn o welliant drwy'r system gyfan o iechyd a gofal er mwyn ceisio gwneud yn siŵr bod pobl yn cael eu gweld, eu trin a'u rhyddhau o fewn cyfnod priodol o amser, ond hefyd yn y man priodol. Mae pob rhan unigol o'r GIG yn y DU yn cydnabod bod gormod o bobl yn dal i fynd i’r mannau nad ydynt yn briodol i’w gofal a’u triniaeth, hyd yn oed i’r mannau lle ceir y pwysau uchaf.

Felly, mae rhyw werth mewn addysgu a galluogi’r cyhoedd a rhoi gwybod iddyn nhw am y lle i fynd i gael y driniaeth briodol sydd ei hangen arnyn nhw. A dyna pam rwyf wedi fy nghalonogi’n fawr iawn gan ganlyniadau cynnar y cynllun peilot 111 yn ardal Abertawe Bro Morgannwg. Credaf iddo fod yn ddefnyddiol iawn o ran cael pobl i'r mannau iawn i gael y triniaethau a'r gofal cywir. Rwy'n edrych ymlaen at roi rhagor o wybodaeth i’r Aelodau am y cynllun peilot hwn, ac yna gweld a fydd yn cael ei gyflwyno wedyn mewn rhannau eraill o'r wlad.