Part of the debate – Senedd Cymru am 4:06 pm ar 11 Ionawr 2017.
Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hefyd, diolch i chi am ymdrin â’r pwynt hwnnw fel nad oedd rhaid i mi wneud. Hoffwn ddiolch i’r Aelodau am yr hyn sydd wedi bod ar y cyfan, rwy’n meddwl, yn ddadl ddiddorol a defnyddiol iawn. Mae ‘Symud Cymru Ymlaen’ yn ein hymrwymo i ddatblygu a darparu pedair strategaeth drawsbynciol ar draws y Llywodraeth, gan gynnwys ein strategaeth iach a gweithgar. Felly, bydd y dull hwn yn ysgogi newid yn y ffordd rydym yn nodi ac yn ymateb i rai o’r materion cymdeithasol ystyfnig iawn sy’n gymhleth a thrawsbortffolio ac sy’n galw am ddull aml-bartner o weithredu. Mae mynd i’r afael â gordewdra yn amlwg yn un mater o’r fath.
Rwy’n credu ei bod yn deg dweud ein bod yn gwneud llawer iawn i gynorthwyo pobl yng Nghymru i wneud dewisiadau iach a gweithgar ac i geisio cynnal pwysau iach, ond mae’n amlwg na allwn wneud y gwelliannau rydym am eu gwneud ar ein pen ein hunain. Os ydym i sicrhau bod gweledigaeth Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 yn cael ei gwireddu, mae angen ymagwedd cymdeithas gyfan i sicrhau cymaint o lesiant â phosibl heddiw ac i sicrhau bod y patrymau ymddygiad sydd o fudd i iechyd yfory yn cael eu deall yn dda a’u rhoi ar waith gan y Llywodraeth, ein partneriaid eraill, ac yn allweddol, gan unigolion eu hunain.
Bydd Bil Iechyd y Cyhoedd (Cymru) yn datblygu ymhellach ein hymdrechion i ymgorffori iechyd a llesiant ym mhob polisi a rhaglen. Mae’n adeiladu ar waith Deddf cenedlaethau’r dyfodol drwy ddarparu pŵer i Weinidogion bennu’r amgylchiadau pan fo’n rhaid i gyrff cyhoeddus gynnal asesiadau o effaith ar iechyd, gan eu cynorthwyo i ystyried yn fwy systematig sut y gall eu penderfyniadau a’u cynlluniau gyfrannu at wella iechyd a llesiant gan leihau unrhyw effeithiau negyddol.
Mae gordewdra’n broblem gymhleth heb unrhyw ateb hawdd. Rydym yn gwybod bod mynd i’r afael â gordewdra’n galw am ymrwymiad ar draws Llywodraeth Cymru. Mae llawer o feysydd polisi eisoes yn chwarae eu rhan: cynllunio, addysg, iechyd, caffael, chwaraeon—maent ganddynt hwy ac eraill gyfraniad mawr i’w wneud. Mae hefyd yn galw—[Torri ar draws.] Iawn, wrth gwrs.