6. 4. Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol ar Fil Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:42 pm ar 17 Ionawr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie Morgan Julie Morgan Labour 5:42, 17 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Oni fyddai'n wych pe byddem ni i gyd yn cymeradwyo’r cynnig deddfwriaethol hwn heddiw yn mynd â ni ymlaen at gael y Bil Cymru ar y statud? Yn anffodus, nid ydym yn y sefyllfa honno heddiw, a chredaf fod hynny yn bennaf oherwydd bod Ysgrifennydd Gwladol Cymru wedi methu ag argyhoeddi ei gydweithwyr yn y Cabinet ac adrannau Whitehall am yr angen i Gymru gael ei thrin mewn ffordd debyg i'r Alban a Gogledd Iwerddon. Rwy’n teimlo'n gryf iawn fod Cymru wedi cael ei thrin ag amharch. A pham fod Cymru wedi’i thrin yn wahanol i’r gwledydd datganoledig eraill? Ar ôl y bleidlais yn 2011, y mae llawer o bobl wedi cyfeirio ati heddiw, roedd dwy ran o dair o'r bobl yng Nghymru wedi pleidleisio i ni gael pwerau deddfu sylfaenol. Roedd neges glir oddi wrth bobl Cymru eu bod yn dymuno i ni wneud y cyfreithiau, ac mae hynny'n sefyllfa sydd wedi newid yn fawr, oherwydd roeddwn i yn San Steffan ym 1997 pan basiwyd y Bil Llywodraeth Cymru cyntaf, a gallaf ddweud wrthych nad oedd llawer o frwdfrydedd ar gyfer hynny o unrhyw le. Mae'r sefyllfa yng Nghymru, rwy’n meddwl, wedi ei thrawsnewid, ac rwy’n credu bod y teimladau hynny yn cael eu hanwybyddu gan Lywodraeth San Steffan a chan adrannau Whitehall.

Byddaf yn pleidleisio dros y ddeddfwriaeth hon heddiw. Byddaf yn gyndyn o wneud hynny, oherwydd nid wyf yn credu ei bod yn gwneud cyfiawnder â ni, ond byddaf yn pleidleisio drosti oherwydd y model cadw pwerau—rwy'n credu bod hynny'n bwysig iawn, ein bod yn cael hynny yno, wedi’i ymgorffori yn y gyfraith—oherwydd confensiwn Sewel—eto, rwy’n meddwl bod hynny’n hanfodol bwysig—ac oherwydd y setliad ariannol. Rwy’n teimlo ein bod ni, ers blynyddoedd lawer, wedi’i chael hi’n anodd sicrhau bod fformiwla Barnett yn cael sylw. Wrth sefydlu'r fframwaith cyllidol y mae Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a Llywodraeth Leol wedi’i drafod yn gynharach yn y Siambr hon heddiw, rwy’n credu, ar y cyfan, y byddai'n anghywir i ni wrthod y fframwaith hwnnw. Byddai'n anghywir i ni wrthod y cynnydd a wnaed mewn gwirionedd. Am y rhesymau hynny, byddaf yn pleidleisio dros y ddeddfwriaeth hon heddiw. Ond, fel y dywedais, rwy’n gyndyn o wneud hynny.

Mae amharodrwydd llawer o adrannau'r Llywodraeth yn San Steffan i ildio i geisiadau sylweddol ar gyfer gwelliannau, rwy’n credu, yn feirniadaeth o bosibl o ba mor isel y mae lefel y parch at Swyddfa Cymru dan yr Ysgrifennydd Gwladol presennol wedi suddo a sut y mae’r Ysgrifennydd Gwladol Cymru presennol wedi methu ag ymladd dros Gymru. A, wyddoch chi, os ydych chi’n—