5. 5. Dadl Plaid Cymru: Ceblau’r Grid Cenedlaethol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:54 pm ar 18 Ionawr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mr Simon Thomas Mr Simon Thomas Plaid Cymru 4:54, 18 Ionawr 2017

Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ymateb i’r ddadl, a diolch i bawb sydd wedi cymryd rhan yn y ddadl hon. Mae’n wir i ddweud bod hon yn ddadl sy’n effeithio, yn llythrennol, ar bob etholaeth, gan fod gan bawb beilonau dros eu hetholaethau nhw, ac mae gan bawb beilonau mewn mannau y byddent yn dymuno peidio â chael y peilonau hynny.

A gaf i ddechrau gydag ymateb y Gweinidog i’r ddadl? Mae’n dda gen i weld a chlywed bod Llywodraeth Cymru yn ymwneud llawer mwy ag Ofgem nawr ynglŷn â’r cynllunio yma, a National Grid hefyd, ynglŷn â’r angen i baratoi, achos mae’r cynnig a Phlaid Cymru’n derbyn na fedrwn ni ddim symud i sefyllfa well dros nos. Mae hynny’n rhywbeth mae’n rhaid inni baratoi ar ei gyfer nawr wrth inni adnewyddu ac wrth inni ddatblygu o’r newydd, a gwneud yn siŵr, lle mae hynny’n briodol, fel mae’r cynnig yn ei ddweud, ein bod ni’n tanddaearu ac, fel roedd Rhun ap Iorwerth yn ein hatgoffa ni, yn tanforio o bryd i’w gilydd y ceblau angenrheidiol ar gyfer ein dyfodol ni. Felly, rwy’n falch bod y Llywodraeth yn ymwneud llawer mwy nag oedden nhw yn y gorffennol gyda’r Grid Cenedlaethol ac Ofgem.

Wedi dweud hynny, rydw i’n meddwl bod gwelliannau’r Llywodraeth braidd yn wan. Byddwn ni yn sicr yn gwrthod y gwelliannau ar yr olwg gyntaf, ond rydym am weithio gyda’r Llywodraeth lle mae modd hyrwyddo buddiannau Cymru, yn enwedig gyda’r Grid Cenedlaethol ac Ofgem.

Mae’r ddadl ei hunan wedi cydnabod rhai llwyddiannau amlwg iawn, fel Sian Gwenllian a’r ymgyrch i wneud yn siŵr bod twnnel o dan y Fenai, neu ran o’r drydedd bont—efallai nad yw’r amseru cweit yr un peth yn fanna, ond, yn sicr, rydym ni eisiau sicrhau bod harddwch y Fenai yn cael ei drysori ac yn cael ei barchu. Roedd Nathan Gill wedi cyfeirio at hynny, ac rydw i’n cydnabod ei gyfraniad yntau yn cefnogi’r ddadl hon.

Fe gawsom ni, yn anarferol iawn ar gyfer dadl meinciau cefn, dri Aelod o UKIP—nid tri aelod o’r grŵp, ond tri Aelod o UKIP—yn gwneud tri gwahanol safiad. Mae’n braf iawn gweld rhyddid barn mewn plaid, ond rydw i’n lled-awgrymu bod angen bach mwy o gysyniad o ble rydych chi eisiau mynd ag ynni yng Nghymru a darpariaeth economaidd yng Nghymru na jest cael tair gwahanol farn ar rywbeth sydd mor bwysig.

Tra rydym ni yma, nid wyf i’n meddwl fy mod i wedi clywed mwy dadl mwy trist erioed na dadl Michelle Brown ynglŷn â gwrthod rhyw syniad o symud ymlaen ar y mater yma—’cheap as possible’. Wel, dyna ddadl sy’n arwain at ganiatáu, er enghraifft, i orsaf bŵer Aberddawan orgynhyrchu llygredd sy’n lladd 67 o bobl yn gynnar bob blwyddyn yng Nghymru. Dyna’r math o agwedd sy’n arwain at smog yn ninas Llundain yn y 1950au a smog nawr, dros 2,000 milltir o hyd, dros ddinasoedd Tsieina. Nid wyf i’n derbyn y dyfodol yna ar gyfer Cymru o gwbl, ac rydw i’n chwilio am ddyfodol llawer mwy llewyrchus ac iach i bob un ohonom ni. Nid yw’r ddadl ‘cheap as possible’ yn mynd i ennill yn fan hyn. Rydym ni angen ynni sydd yn ddibynadwy—