Part of the debate – Senedd Cymru am 5:53 pm ar 18 Ionawr 2017.
Yn y pen draw, efallai y byddwn mewn perygl o ganmol ein hunain am gyrraedd y targedau ailgylchu gan anwybyddu’r pentyrrau cynyddol o sbwriel a adawyd mewn caeau ac ar lonydd cefn. Mae Caerdydd, Casnewydd, Abertawe a rhai trefi eraill yn gweld mwy a mwy o drigolion yn symud i unedau bach fel fflatiau, neu i lety a rennir fel tai amlfeddiannaeth. Yn syml iawn, nid oes gan lawer o breswylwyr y mathau hyn o adeiladau le i storio bagiau lluosog o wahanol fathau o wastraff, felly mae’n rhaid i ni gadw’r realiti hwn mewn cof pan fyddwn yn meddwl am gasglu gwastraff.
Mae yna realiti economaidd hefyd wrth i’r cynghorau orfod jyglo eu cyllidebau. Ar yr un pryd ag y mae Caerdydd wedi cyfyngu ar gasgliadau sbwriel, mae hefyd wedi cau un o bedair canolfan ailgylchu’r ddinas ac mae’n bwriadu cau un arall cyn bo hir. Bydd yr un math o ddilema ariannol hefyd yn wynebu cynghorau eraill sy’n gwneud penderfyniadau tebyg. Dyma ble y bydd gobeithion mawreddog a chanmoladwy o ran cyrraedd targedau yn gwrthdaro â realiti ariannol caled.
Credaf mai casglu gwastraff pob pythefnos yw’r lleiaf y dylai cynghorau fod yn ei ddarparu, a buaswn yn annog y Gweinidog llywodraeth leol o leiaf i ystyried darparu canllawiau i gynghorau i’r perwyl hwn. Nid wyf yn credu bod hyn yn mynd yn groes i egwyddor lleoliaeth; rwy’n credu ei bod yn ffordd synhwyrol o ddiogelu iechyd y cyhoedd.