Brif Weinidog, ni allwn fforddio i aros am y metro; gallai fod yn flynyddoedd cyn i ni weld y metro ar waith. Roedd fy rhagflaenydd fel arweinydd Plaid Cymru, Ieuan Wyn Jones, yn feirniad cryf o'r contract masnachfraint rheilffyrdd presennol ar gyfer Cymru. Dywedodd fod y ffordd y mae wedi ei lunio—ie, gan asiantaeth Llywodraeth y DU—wedi arwain at ddegawd o orlenwi, ac mae’r dyfarniad hwnnw’n dal i sefyll heddiw.

Ddydd Gwener diwethaf, dywedodd y Pwyllgor Dethol ar Faterion Cymreig y byddai angen trenau newydd a disgrifiwyd contract 2003 fel camgymeriad mawr ganddo. Nid yw cymudwyr yn barod i dderbyn cytundeb masnachfraint gwael arall. Eich Llywodraeth chi fydd yn gyfrifol am y fasnachfraint nesaf ac rydym ni eisoes yn gwybod bod y cynllunio ar gyfer hynny ar y gweill, ond, hyd yn hyn, nid ydych chi wedi ei gwneud yn eglur i'r Cynulliad hwn eto pa gerbydau fydd yn cael eu darparu, ac rwy'n sôn am nifer yma, yn ogystal ag ansawdd. Nid ydym wedi cael gwybod pa un a fydd trenau neu gerbydau newydd, os ydynt wedi cael eu harchebu eto, os ydyn nhw’n mynd i fod yn drenau newydd neu os ydyn nhw’n mynd i fod yn ail law neu’n drydedd law hyd yn oed. A wnewch chi ddweud wrthym ni heddiw pa drenau sy’n mynd i fod ar gael ar gyfer y fasnachfraint nesaf ac a wnewch chi roi sicrwydd pendant na fydd camgymeriadau’r contract blaenorol yn cael eu hailadrodd?