A gaf i groesawu datganiad y Cwnsler Cyffredinol a hefyd gymeradwyo ei waith caled hyd yn hyn, yn amlwg, mewn materion yn ymwneud â'r Goruchaf Lys? Fe wnaeth y Llywydd fy sicrhau nad ydym ar hyn o bryd mewn llys, felly mae hynny’n rhoi ffordd gadarnhaol ymlaen i ni. Ond rwy’n croesawu dyfarniad y Goruchaf Lys y dylai Senedd y DU chwarae ei rhan lawn a chael pleidlais ar sbarduno erthygl 50. Mae llawer wedi newid, yn amlwg, o ran llywodraethu yn yr ynysoedd hyn ers 1973, ers i’r DU ymuno â'r Undeb Ewropeaidd. Fel yr amlinellodd y Cwnsler Cyffredinol, mae llawer wedi newid mewn canrifoedd olynol o ran yr uchelfraint frenhinol. Felly, rydym yn adeiladu ar hynny i gyd. Fodd bynnag, yn ôl y gyfraith, nid oes angen caniatâd gweinyddiaethau datganoledig ar ddyfarniad y Goruchaf Lys.

Rwy’n hoffi eich sylwadau ar gydnabyddiaeth y llys fod confensiwn Sewel yn chwarae rhan gyfansoddiadol bwysig—ie, a dyna mor bell ag y mae'n mynd. Mae'n gonfensiwn gwleidyddol, nid yn ofyniad cyfreithiol. Wedi dweud hynny, fodd bynnag, rwy’n gobeithio y bydd Llywodraeth y DU yn gwrando ar y confensiwn gwleidyddol, oherwydd nad oedd y Goruchaf Lys yn rhoi trwydded i Lywodraeth y DU i anwybyddu confensiwn Sewel. Fodd bynnag, mae'n dweud na all y llysoedd benderfynu anghydfodau; mae’r mater yn wleidyddol yn hytrach na chyfreithiol. Rwy’n nodi hynny rhag i unrhyw un fynd i ffwrdd gyda'r syniad nad yw confensiwn Sewel yn bwysig o gwbl.

Fodd bynnag, byddwn yn ffrwyno eich pleser naturiol yn y paragraff hwnnw drwy sôn am ychydig o realaeth ynghylch 'nid yw'n ofyniad cyfreithiol'. Ar hynny, dim ond i ddatblygu'r ddadl, yn amlwg, rydym i gyd yn ymwybodol fod Cymru yn genedl sy’n allforio gyda gwarged masnachol sylweddol â'r UE—mae 200,000 o swyddi ynghlwm wrth y farchnad sengl, a’r undeb tollau a'r gweddill. Dyna pam mae’n bwysig bod gan Gymru ei llais yma. Do, fe wnaethom bleidleisio o blaid Brexit, ond ni wnaethom bleidleisio o blaid colli 200,000 o swyddi.

Yn amlwg, bydd yr ASau Plaid ym mhen San Steffan yr M4 yn cyflwyno gwelliannau maes o law wrth i'r ddeddfwriaeth erthygl 50 fynd rhagddi drwy'r Tŷ. Ond mae'n rhaid i mi ddweud, yma yng Nghymru, os nad yw Aelodau'r Cynulliad yn cael unrhyw gyfle i ddweud eu dweud ar sbarduno erthygl 50—fel y dywedais, yn ôl y gyfraith, ni allwn, rwy’n gwybod, ac rwy’n clywed yr hyn a ddywedwch am y pwynt moesol yn deillio o Lywodraeth y DU i ddeall ein pryderon a, gobeithio, i’n cynnwys ni—ond, os yw'n ymddangos fel pe nad oes cyfle i Aelodau'r Cynulliad yma gael dweud eu dweud, o ystyried pwysigrwydd sbarduno erthygl 50 a'r ddadl UE gyfan i Gymru, fel yr wyf wedi amlinellu, bydd Plaid Cymru yn ceisio cyflwyno cynnig cydsyniad deddfwriaethol yn y Cynulliad Cenedlaethol i roi llais i ni.

O’n safbwynt ni, mae'n fater syml o ddemocratiaeth y dylai fod gan ddeddfwrfeydd datganoledig ran yn y gwaith o gychwyn y broses o adael yr Undeb Ewropeaidd. Fel y dywedais, mae trefniadau llywodraethu wedi newid yn yr ynysoedd hyn dros y 40 mlynedd diwethaf ac mae angen cydnabod hynny. Felly—heb siarad yn ormodol am y peth, ond byddwn yn cynnig y cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwnnw os na fydd pethau'n digwydd—yn absenoldeb gofyniad cyfreithiol ffurfiol i Lywodraeth y DU ymgynghori â gwledydd datganoledig, pa hyder sydd gan y Cwnsler Cyffredinol y gellir clywed llais Cymru, o gofio nad oes rheswm cyfreithiol i Lywodraeth y DU wrando arnom ni o gwbl? Diolch yn fawr.