Part of the debate – Senedd Cymru am 2:54 pm ar 24 Ionawr 2017.
Mae'r Aelod yn codi pwynt pwysig iawn ac maen nhw'n bwyntiau sydd wedi cael eu hystyried ac sydd wedi cael eu codi yn y trafodaethau ar y materion hyn yn ystod y mis neu ddau diwethaf. Byddwn i'n dweud bod pob tebygolrwydd o bleidlais gan y bydd y Bil sbardun yn effeithio ar ddeddfwriaeth Cymru. Mae o fewn Rheolau Sefydlog y Cynulliad hwn ar gyfer cynnig cydsyniad deddfwriaethol. Ar y mater o feto, rwyf eisoes wedi egluro'r sefyllfa ynghylch hynny, ac, wrth gwrs, byddai wedi bod braidd yn anghyson i fod yn dadlau dros sofraniaeth y Senedd a feto hefyd—nid dyna yw natur y trefniant cyfansoddiadol oedd gennym. Wrth gwrs, byddai’r un peth yn berthnasol o ran y ddeddfwriaeth ddilynol, sydd, fel yr ydym yn edrych arni, yn tyfu’n fwy ac yn fwy cymhleth bob dydd.
Mae hefyd angen inni feddwl yn ofalus iawn am y ffaith bod cynnwys Bil sbardun o’r fath—. Rwy'n credu y byddai'n rhy gynnar i ddweud gormod am hynny, oherwydd nes iddo gael ei osod, nid ydym yn gwybod yn union beth yr ydym yn ymdrin ag ef a pha fath o ganlyniad y byddem yn ei ddymuno o ddifrif. Serch hynny, rwy’n credu bod llawer o'r materion a’r safbwyntiau eisoes wedi cael eu mynegi yn ystod y misoedd diwethaf yn y Siambr hon.
Mae'n werth pwysleisio hefyd rai o bwyntiau manylaf y dyfarniad. Wrth gwrs, rydym yn dal i fynd drwy'r dyfarniad eithaf hir hwn, ond credaf fod llawer o sylwadau pwysig ar Sewel o fewn y dyfarniad ac o fewn y crynodeb a roddwyd gan yr Arglwydd Neuberger y bore yma. Er enghraifft, dywedodd yr Arglwydd Neuberger y bore yma:
O ran cymhwyso Confensiwn Sewel i’r penderfyniad i dynnu'n ôl o'r UE o ystyried yr effaith ar y cymwyseddau datganoledig, mae'r Confensiwn yn gweithredu fel cyfyngiad gwleidyddol ar weithgaredd Senedd y DU. Felly, mae'n chwarae rhan bwysig yng ngweithrediad cyfansoddiad y DU.
Aeth ymhellach yn y dyfarniad ei hun, i ddweud:
Wrth ddod i'r casgliad hwn nid ydym yn diystyru pwysigrwydd confensiynau cyfansoddiadol, rai ohonynt yn chwarae rhan sylfaenol yng ngweithrediad ein cyfansoddiad. Mae gan Gonfensiwn Sewel ran bwysig wrth hwyluso perthnasoedd cytûn rhwng Senedd y DU a'r deddfwrfeydd datganoledig.
Dyna’n union y pwyntiau yr oeddem yn eu gwneud yn y cyflwyniadau ar ran Llywodraeth Cymru i'r Goruchaf Lys. Rwy'n credu eu bod yn ddatganiadau pwysig iawn o fwriad, a rhai y byddem yn gobeithio ac yn disgwyl y bydd Llywodraeth y DU yn eu gweithredu, nid yn unig o ran y geiriad ond o ran yr ysbryd, oherwydd mai uniondeb cyfansoddiadol cytûn y DU sydd yn y fantol ac yn dibynnu ar hynny.