Part of the debate – Senedd Cymru am 3:06 pm ar 24 Ionawr 2017.
Mae'n ymddangos i mi mai’r pwynt pwysig yw bod hwn yn gam mawr ymlaen. Mae'n agor y drws yn glir ac yn gyfansoddiadol mewn ffordd yr ydym ni bob amser wedi ei dadlau dros fuddiannau Cymru o fewn y trafodaethau Brexit, o fewn y cytuniadau lle mae gennym ni, fel gweinyddiaethau datganoledig eraill, fuddiannau penodol o ran swyddi ac o ran buddsoddiadau i sicrhau bod y math o drafodaethau, y math o gytuniad, yn un sydd mewn gwirionedd yn diogelu buddiannau pobl Cymru. Byddwn yn dilyn hyn â dadl lle byddwn yn ymdrin â hynny yn eithaf manwl.
Rwy'n credu bod y dyfarniad hwn yn amserol iawn, oherwydd yr hyn y mae'n ei wneud yw, yn gyntaf, mae'n rhaid i’r Senedd yn awr ymgysylltu ac ysgwyddo’r cyfrifoldeb hwnnw ond, yn ail, mae hynny'n golygu yn awtomatig bod Sewel yn cael y statws yr ydym bob amser wedi dadlau y dylai ei gael ac, yn wir, y bydd yn ei gael. Felly, mae'n rhoi'r llais hwnnw i ni yn y broses, ac mae hynny'n gwbl sylfaenol os ydym i gyflawni ein swyddogaeth, sef amddiffyn buddiannau pobl Cymru. Mae'n siŵr y bydd yr Alban a Gogledd Iwerddon yn gwneud yr un peth, ac nid oes amheuaeth y bydd rhanbarthau Lloegr hefyd yn gwneud yr un peth. Beth fydd ffurf hynny—beth fydd ffurf y Bil sbardun—rhaid aros i weld, a byddwn i'n ofalus ynghylch aros i weld beth ydyw cyn i ni ddechrau meddwl am y broses ei hun. Oherwydd rwy’n credu ein bod ar ffordd hir gyfansoddiadol, nid yn unig o ran y Bil sbardun, ond hefyd y trafodaethau, yr ymgysylltu a’r sefydliadau sy'n cael eu sefydlu. Byddai rhywun yn gobeithio mai amcan sylfaenol Llywodraeth y DU yw ceisio cymeradwyaeth a chydsyniad yr holl sefydliadau datganoledig, oherwydd rhaid mai ein budd sylfaenol yw Teyrnas Unedig gydlynol gyda phwrpas cyffredin. A dyna pam mae ein cyfansoddiad anysgrifenedig nid yn unig yn bwysig, ond hefyd pam mae’r penderfyniad hwn o fewn y broses honno mor bwysig.