Rhaid i mi ddweud, Gwnsler Cyffredinol, nad wyf wedi fy synnu gan y ddau ddyfarniad hyn. Roeddwn yn disgwyl y dyfarniad a bennwyd gan yr Uchel Lys a'r Arglwydd Thomas o Gwmgïedd, Arglwydd Brif Ustus Cymru a Lloegr a’r aelod ar y lefel uchaf o'r farnwriaeth o Gymru. Cadarnhawyd y dyfarniad hwnnw, ac roedd yr amrywiol ddadleuon y gallem ni—neu efallai y gallai’r Albanwyr, beth bynnag,— fod wedi cael feto, bob amser yn ymddangos i mi i fod yn gamddealltwriaeth o natur system ffederal sy'n dod i'r amlwg lle, yn anochel, mae'r pŵer i wneud cytuniad yn gorwedd yng nghanol Senedd y wladwriaeth.

Credaf y dylem ystyried y ffaith nad oes gennym gynrychiolydd o Gymru ar y Goruchaf Lys. Rwy'n credu y bydd hynny’n parhau i fod yn broblem os ydym yn gorfod datrys amryw o faterion cyfansoddiadol. Gwn ein bod yn dal i fyw mewn sefyllfa braidd yn baradocsaidd o gael cyfraith Cymru sy'n ymestyn i Gymru a Lloegr ond dim ond yn cael ei defnyddio yng Nghymru, ac mae hynny'n golygu nad oes gennym ein hawdurdodaeth ein hunain. Ond credaf pan fyddwch yn ystyried y mater heddiw, mae'n gwneud hwn yn bwynt gwirioneddol ymarferol ac nid rhywbeth sy'n haniaethol.

A gaf i ddweud, rwy’n credu y dylai'r pwyslais i Lywodraeth Cymru fod wedi bod yn gyfan gwbl ar y dull rhynglywodraethol o’r cychwyn cyntaf? Er tegwch i Lywodraeth Cymru, mae hyn bob amser wedi bod ar yr agenda. Ond yn hytrach na'r llwybr seneddol mwy deddfol, yn fy nhyb i roedd yn debygol o fod yn well hybu’r Cydbwyllgor Gweinidogion, ac rwy'n falch o weld hynny’n cael ei wneud yn y Papur Gwyn a fydd yn cael ei drafod nesaf. Roedd gan yr hen Gydbwyllgor Gweinidogion Ewrop brofiad gwych o gael safbwynt cyffredin rhwng Llywodraethau'r DU wrth ddadlau pethau fel y polisi amaethyddol cyffredin a materion amgylcheddol, wrth iddynt ddod gerbron Cyngor Gweinidogion Ewrop.

Mae'n ymddangos i mi bod angen y dull cyffredin hwnnw nawr oherwydd pan fydd haneswyr yn ysgrifennu hanes y broses gyfan hon, ac yn sicr beth sydd wedi digwydd yn ystod y saith mis neu lai ers y refferendwm ei hun, y peth mwyaf arwyddocaol fydd bod y dadleuon a gyflwynwyd i bobl Prydain wedyn yn seiliedig ar y byd yn dod yn fwy ac yn fwy agored i fasnach rydd fyd-eang. Beth sydd wedi digwydd ers hynny yw bod y prif amddiffynnydd masnach rydd fyd-eang wedi newid ei bolisi yn ddramatig ac mae bellach yn mynd ar drywydd yr hyn a elwir gan lawer yn ddull mwy amddiffynnol, sydd hyd yn oed yn mynd i arwain—dyna’r hyn yr ydym yn ei glywed, beth bynnag, o ffynonellau penodol— at ail-negodi Sefydliad Masnach y Byd. Bydd hyn yn gofyn am negodi medrus iawn o gytundebau masnach y dyfodol gan Lywodraeth Prydain, lle bydd gennym fudd uniongyrchol iawn, oherwydd efallai na fydd yr hyn sy'n dda, er enghraifft, ar gyfer ffermio da byw er budd gorau ffermwyr grawnfwyd yn Lloegr.

Mae'r rhain yn mynd i fod yn faterion anodd iawn iawn, yn enwedig os yw ffermio yn rhan amlycach o lawer o'n gwneuthuriad diwydiannol nag ydyw yn Lloegr. Felly, rwy’n credu mai’r strwythurau rhynglywodraethol yw’r hyn yr ydym yn canolbwyntio arnynt, a hefyd yr hyn y byddwn yn canolbwyntio arnynt, yn sicr, os ydym yn mynd i sicrhau hyder yr Albanwyr mai dull Prydeinig o ymdrin â’r cwestiynau hyn yw'r ffordd orau ymlaen—oherwydd ymdriniwyd bellach â’r pwynt cul ar hawl Seneddol neu hawl Senedd yr Alban—ond yn sicr mae angen dull gweithredu cyffredin lle ceir y lefel uchaf o gytundeb rhwng gwahanol Lywodraethau’r DU. Os na lwyddwn i gael hynny, yna bydd niwed pellach i undeb y Deyrnas Unedig, fel y digwyddodd, yn anffodus, pan bleidleisiodd yr Albanwyr gyda mwyafrif bron o ddwy ran o dair yn erbyn y ffordd y pleidleisiodd gweddill y DU.

Rwy'n credu y bydd llawer o'r materion hyn yn awr yn cael eu profi yn y Bil diwygio mawr. Sylwaf fod UKIP yn annog y safbwynt mwyaf posibl gan Lywodraeth Cymru, gan ddadlau y dylai’r holl bwerau gael eu dychwelyd i Gaerdydd a Chaeredin. Mae'n debyg mai dyma'r ffordd orau o ddechrau, er fy mod yn credu fwy na thebyg y bydd angen rhai o fframweithiau’r DU ac, unwaith eto, roeddwn yn meddwl bod y Papur Gwyn yn eithaf medrus yn hyn o beth.

Felly, bydd yn rhaid i Sewel, rwy’n credu, weithredu'n effeithiol iawn yn y cyd-destun gwleidyddol ac rwy'n gobeithio y bydd ewyllys da a barn dda ar y ddwy ochr—Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru a Llywodraethau’r Alban a Gogledd Iwerddon.