Part of the debate – Senedd Cymru am 3:23 pm ar 24 Ionawr 2017.
A gaf i ddweud bod y dyfarniad, yn amlwg, yn gosod y sylfeini sy'n ein galluogi i symud ymlaen? Fel y dywedais, mae bellach yn agor y drws ac yn sefydlu fframwaith clir, a gobeithio y bydd consensws a chytundeb o ran holl fuddiannau pob rhan o'r Deyrnas Unedig. Dylai cyflawni consensws a chymeradwyaeth fod yn rhan sylfaenol o hynny. O ran y goblygiadau o ran diffyg consensws, wel, rwy'n optimydd gwirioneddol, gan fy mod yn credu bod y rhan fwyaf o bobl—ac ar draws y pleidiau—yn dymuno ein gweld yn mynd drwy hyn, ac yn llwyddo o ran buddiannau cyffredin. Mae'n gyfrifoldeb ar bawb i chwarae eu rhan, felly credaf ei fod yn gyraeddadwy. Ond yr hyn y credaf sydd wedi bod yn bwysig am ein swyddogaeth hyd yn hyn yw bod gennym lais Cymreig penodol iawn yn y prosesau hyn. Heb hynny, heb y Cynulliad hwn, heb Lywodraeth Cymru, ni fyddem wedi cael y llais hwnnw. Ni fyddem wedi gallu gwneud y sylwadau hynny, ac ni fyddem wedi gallu herio yn y modd yr ydym yn ei wneud. Nid yw hynny'n golygu bod y pethau sydd o’n blaenau yn hawdd, na fydd anawsterau sylweddol, nad oes rhaid i ni fod yn effro, oherwydd, fel y dywedais, ni allwn ragweld beth fydd yn digwydd i’r strwythur cyfansoddiadol, mae’r broses yn newid, ac fe fydd heriau y mae’n rhaid i ni eu hwynebu. Ond rwy’n mynd i fod yn optimydd, oherwydd credaf mai dyna yw ein swyddogaeth, ac rwy’n credu mai ein swyddogaeth ni yw cyflawni'r gorau y gallwn i bobl Cymru. Rwy'n meddwl bod y Papur Gwyn a gaiff ei drafod cyn bo hir yn mynd i fod yn gyfraniad pwysig at y ddadl honno ac at y broses honno.