Ysgrifennydd y Cabinet, rwy’n croesawu'r cyhoeddiad gan Lywodraeth Cymru am y gronfa newydd gwerth £36 miliwn i fynd i'r afael â maint dosbarthiadau babanod. Ni all neb ddadlau o ddifrif—ar wahân i un neu ddau o Aelodau sy’n bresennol—ei fod yn beth da bod 7.6 y cant o ddisgyblion ysgol babanod yng Nghymru mewn dosbarthiadau o fwy na 30. Hynny yw, 8196 o blant ifanc yn cystadlu am sylw a chefnogaeth eu hathrawon a chynorthwywyr dysgu mewn ystafell ddosbarth lawn. Bu Estyn yn bendant fod hwn yn bolisi sydd o’r budd mwyaf i’r disgyblion mwyaf difreintiedig a’r disgyblion hynny nad yw’r Saesneg neu’r Gymraeg yn iaith gyntaf iddynt.

Mae Llywodraeth Cymru i'w chanmol ar y dystiolaeth ganlynol i sicrhau y caiff yr arian hwn ei dargedu'n briodol i godi safonau ar gyfer pob un o'n disgyblion. Mae’r ffaith y bydd targedu ysgolion lle ceir lefelau uchel o amddifadedd wrth wraidd y gronfa newydd hon yn galonogol. Ar gyfer etholaeth fel fy un i, mae'n hanfodol ein bod ni’n ceisio mynd i'r afael â'r cylch tlodi sy'n cyfyngu ar gyfleoedd addysgol a bywyd plant ifanc, yn enwedig o fewn cymunedau Islwyn.

Byddwn yn gofyn am eglurhad, er hynny, ar y broses ymgeisio sy’n ofynnol er mwyn cael gafael ar y cyllid hwn. Mae eich datganiad yn cyfeirio at y ffaith y bydd awdurdodau lleol, drwy gonsortia, yn gwneud cais am arian i gefnogi ysgolion yn erbyn y meini prawf a ragnodwyd. Mae’r meini prawf hynny yn cynnwys achosion busnes yn cael eu gwneud sy'n cymryd i ystyriaeth amrywiaeth eang o ddata, gan gynnwys capasiti ysgolion, cymhareb disgybl athro, perfformiad o ran presenoldeb, gan gynnwys perfformiad o ran prydau ysgol am ddim, categoreiddio, gweithredu gan yr ysgol a nifer y disgyblion sydd ag anghenion addysgol arbennig â datganiad. Pa sicrwydd, felly, y gall Ysgrifennydd y Cabinet ei roi i mi, ac y gallwch chi ei roi, hefyd, i addysgwyr, ymarferwyr ac awdurdodau lleol sydd wedi mynegi pryder ynglŷn â haen ychwanegol bosibl o fiwrocratiaeth yn gweithredu fel rhwystr rhwng cael yr arian gan Lywodraeth Cymru i’r ystafell ddosbarth? Diolch.