8. 6. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Dinasoedd ac Ardaloedd Trefol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:27 pm ar 25 Ionawr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 5:27, 25 Ionawr 2017

(Cyfieithwyd)

Boed drwy feiri a etholwyd yn uniongyrchol neu ffurfiau eraill ar bolisïau, rwy’n credu ei bod hi’n hanfodol fod gennych brosesau democrataidd sy’n cyfleu ymdeimlad o reolaeth gan y dinesydd, ond sydd hefyd yn syml, yn effeithlon ac yn effeithiol. Mae hynny’n berthnasol nid yn unig i ddinasoedd, ond hefyd i ardaloedd mwy gwledig, rwy’n credu. Ond wrth gwrs, mae’n rhaid i ni gydnabod cyfyngiadau dinasoedd hefyd, lawn cymaint â’u potensial. Rwy’n credu ei bod yn deg dweud, o edrych yn ôl dros y blynyddoedd diwethaf, fod economi Cymru wedi perfformio’n eithriadol o dda. Gwyddom fod diweithdra’n is nag erioed, fod cyflogaeth yn uwch nag erioed, a bod Llywodraeth Cymru y llynedd wedi helpu i greu a diogelu 37,500 o swyddi.

Felly, nid oes amheuaeth fod rhannau o Gaerdydd ac Abertawe ac ardaloedd trefol mawr eraill wedi cyflawni twf trawiadol. Ond fel y dywedais heddiw mewn erthygl yn y ‘Western Mail’, rwy’n meddwl mai ein her yn 2017 yw adeiladu ar hanfodion economi gref ym mhob rhan o Gymru ac yn fy marn i, rhaid i’n hymagwedd fynd y tu hwnt i ganolbwyntio’n syml ar ddatblygu ein dinasoedd i ddull mwy manwl sy’n adlewyrchu’n well yr anghenion a’r cyfleoedd ar gyfer gwydnwch a ffyniant economaidd ledled Cymru. Mae hyn yn rhywbeth a gafodd ei gydnabod yn rhan (h) pwynt 3 y cynnig heddiw, ac mae nifer o’r siaradwyr wedi ei grybwyll, gan gynnwys Nick Ramsay, a oedd hefyd yn hyrwyddo, yn gywir, yr angen am docynnau integredig—ac rwy’n credu y byddwn, gyda’r fasnachfraint newydd a gallu Trafnidiaeth Cymru i reoli’r mecanweithiau tocynnau, yn gallu gwireddu’r weledigaeth sydd wedi bod ar goll mewn sawl man.

Rwy’n credu ei bod hefyd yn hanfodol i ni gefnogi twf a ffyniant economaidd mewn ffordd sy’n cydnabod bod dimensiwn rhanbarthol sylweddol yn perthyn i economi Cymru, rhywbeth a gafodd sylw, unwaith eto, gan nifer o’r Aelodau. Wrth wneud hynny, rwy’n credu bod angen i ni dyfu ein prif ganolfannau rhanbarthol—y trefi a’r ardaloedd trefol mawr nad ydynt o reidrwydd yn ddinasoedd, ond sy’n ardaloedd deniadol o bwys gyda photensial i greu’r math o grynodref y siaradodd Jeremy Miles amdano, sy’n gweithredu fel grym ysgogol i ffyniant economaidd.

Rwy’n credu ei bod hefyd yn hanfodol ein bod yn gwneud popeth yn ein gallu i rannu’r cyfoeth a mynd i’r afael yn uniongyrchol â’r problemau strwythurol ac economaidd sy’n dal i beri trafferth i ormod o gymunedau. Dyna pam ein bod wedi annog a chefnogi datblygiad y dinas-ranbarthau a’r bargeinion dinesig, a pham hefyd ein bod yn frwd ein cefnogaeth i waith y bartneriaeth Tyfu Canolbarth Cymru, cytundeb twf gogledd Cymru a pherthynas gogledd Cymru â Phwerdy Gogledd Lloegr.

Yng ngogledd Cymru, wrth gwrs, mae yna gyfle i gydweithio rhagor o fewn y rhanbarth ac ar draws y ffin, ac mae’n rhywbeth rwy’n ei annog yn fawr. Rwy’n meddwl bod y ddadl heddiw wedi crybwyll rhai themâu pwysig iawn, ac mae’n amlwg fod ymagwedd gydgysylltiedig a thrawslywodraethol yn hanfodol i sicrhau twf a ffyniant ledled Cymru.

Un pwynt terfynol—ac mae’n rhywbeth a gododd Janet Finch-Saunders yn ei chyfraniad—sef pwysigrwydd y modd y dylai’r amgylchedd adeiledig gael ei ddylunio a’i adeiladu i adlewyrchu anghenion poblogaeth sy’n heneiddio. Credaf fod Janet Finch-Saunders yn gwbl gywir, a buaswn yn mynd un cam ymhellach a dweud y dylai dylunio fod yn seiliedig ar sail pobl yn gyntaf, ac nid ar sail cerbydau yn gyntaf o gwbl. Am y rheswm hwnnw, rwy’n meddwl bod Nick Ramsay yn hollol gywir yn honni bod yn rhaid i’r Ddeddf teithio llesol fod yn llwyddiannus.