Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Gymunedau a Phlant – Senedd Cymru am 2:47 pm ar 1 Chwefror 2017.
Rwy’n croesawu’r ymateb hwnnw. Fel y gŵyr Ysgrifennydd y Cabinet, ceir tystiolaeth empirig gynyddol a damniol ac astudiaethau academaidd cymhwysol sy’n tynnu sylw at y cam-drin a’r trais domestig cynyddol sy’n gysylltiedig â digwyddiadau chwaraeon mawr, nid y chwe gwlad yn unig, ond rownd derfynol Super Bowl, pêl-droed Cwpan y Byd ac eraill. A dyna pam y cafwyd yr ymdrechion hyn gan Lywodraeth Cymru, gan Undeb Rygbi Cymru, gan chwaraewyr eu hunain ac eraill i godi ymwybyddiaeth o’r broblem ddiwylliannol ddofn hon a chyflwyno mesurau i’w newid. Pan chwaraeodd Cymru yn erbyn Lloegr yng Nghaerdydd yn ystod pencampwriaeth y chwe gwlad yn 2009, cofnododd Heddlu De Cymru gynnydd o bron i 80 y cant mewn achosion o gam-drin domestig o gymharu â’r penwythnos blaenorol. Ym mhencampwriaeth 2012, gwnaed dros 4,300 o alwadau i’r llinell gymorth cam-drin domestig a thrais rhywiol ar gyfer Cymru gyfan. Cafwyd cynnydd o bron i 10 y cant o gymharu â’r un cyfnod y flwyddyn cynt. A phan chwaraeodd Cymru yn erbyn Lloegr yn ystod y chwe gwlad y flwyddyn honno cofnododd Heddlu De Cymru gynnydd o 76 y cant yn nifer y digwyddiadau o gam-drin domestig o gymharu â’r penwythnos blaenorol. Felly, wrth amlygu hyn, cam cyntaf yn unig yw codi ymwybyddiaeth o’r bygythiad cynyddol o gam-drin domestig o gwmpas pencampwriaeth y chwe gwlad a digwyddiadau chwaraeon mawr. Mae gan bawb ohonom rôl i’w chwarae yn tynnu sylw at hyn ac mae chwaraewyr rygbi eu hunain wedi siarad am hyn yn flaenorol, ond beth arall y gall Llywodraeth Cymru, a’i phartneriaid hefyd, ei wneud i fynd i’r afael â gwreiddiau diwylliannol ac unigol anodd y broblem barhaus hon?