Part of the debate – Senedd Cymru am 6:31 pm ar 8 Chwefror 2017.
Mae’r Aelod yn hollol iawn. Roeddwn yn mynd i ddod at hynny, yn yr ystyr mai’r dylanwad mwyaf yn ystod y blynyddoedd cynnar o fywyd plentyn yw’r rhianta, a’r broses o ran yr hyn y gallwn ei wneud i gefnogi amgylchedd o safon i gynorthwyo rhieni. Rydym am wneud hynny. Rydym yn cefnogi hynny drwy ein rhaglen ‘Magu Plant. Rhowch amser iddo’, ond mae mwy y gallwn ei wneud yn y gofod hwnnw. Rydym wedi ymrwymo, ar sail drawsbleidiol mewn llawer o achosion, i ddeddfu i ddiddymu’r amddiffyniad o gosb resymol—agwedd arall ar rianta o safon—a rhoi’r offer i bobl gynorthwyo pobl ifanc wrth iddynt dyfu i fyny.
Mae cydlynu’r gwaith hanfodol hwn yn mynd i fod yn bwysig. Mae’r fframwaith rhianta yn rhywbeth a ddarparwn fel dull strategol, cydgysylltiedig. Nid wyf yn hoffi strategaethau am eu bod fel arfer yn troi’n ddogfennau llychlyd ar silff. Mae’n bwysig iawn ein bod yn gweld cyflawniad. Felly, fy her i’r sectorau, i’r Llywodraeth, yw gofyn, ‘Gyda’r strategaeth hon, a ydym yn cyflawni yn awr?’ Gadewch i ni brofi’r system. Nid yw’n achos o, ‘Ydym, rydym yn ticio’r blychau yma.’ Beth yw’r canlyniadau go iawn? Beth yw’r canlyniadau gwirioneddol i’n pobl ifanc? Rydym yn gwybod bod CAMHS yn cael eu llesteirio gan yr heriau y maent yn eu hwynebu o ran y niferoedd.
A dweud y gwir, rwy’n cytuno â chi. Pan fyddwn yn cyrraedd cam CAMHS, rydym ar ddiwedd y broses honno. Dylem fod yn llawer cynharach. Bydd y pethau yr ydym yn eu gwneud heddiw yn cael effaith yfory. Felly, mae symud o’r gwaith bob dydd o reoli system i ymyrraeth yn rhywbeth rwy’n gwbl angerddol yn ei gylch a gwn fod fy nghyd-Aelodau hefyd. Rwyf am barhau â’r drafodaeth gyda Kirsty Williams mewn perthynas â’r awgrymiadau penodol iawn y soniwch amdanynt mewn perthynas â Donaldson a chanlyniadau’r Samariaid.
O ran y mater ehangach, fel y dywedais am y darnau jig-so yn dod at ei gilydd, yr hyn sy’n rhaid i ni ei wneud yn awr yw dod â’r darnau jig-so hynny at ei gilydd a rhoi llun arno, fel ein bod yn deall beth yw ein gweledigaeth ar gyfer y dyfodol. Mae fy ymrwymiad i gymunedau cryf yn ymagwedd ddwybig, a byddaf wedi dweud hyn yn y Siambr o’r blaen am adfywio economaidd a rhoi swyddi, sgiliau a chyfleoedd i deuluoedd a phobl ifanc i symud i raglen gyfalaf lle y byddant yn teimlo’n wydn ac yn gryf, ond adeiladu hefyd ar agwedd emosiynol profiadau niweidiol yn ystod plentyndod a lles yn y gymuned ac unigolion hefyd. Bydd y ddau gyda’i gilydd, rwy’n meddwl, yn effeithio’n ddramatig ar les, ond hefyd effeithiau ein cymunedau ar dlodi a datblygu hefyd.
Felly, rwy’n ddiolchgar iawn am y cyfle. Rwyf wedi gwneud nifer o ddadleuon byr ac mae hon wedi bod yn un sydd wedi bod yn effeithiol iawn o ran gwneud i mi feddwl am y swydd rwy’n ei gwneud, a’r swyddi y mae pawb ohonom yn eu gwneud, gobeithio. Mae’r cyfrifoldeb o gefnogi ac ymdrin â phobl ifanc yn un i bob un ohonom. Byddaf yn parhau i weithio yn y modd hwnnw ac edrychaf ymlaen at weithio’n drawsbleidiol, yn enwedig gyda chi fel Cadeirydd y pwyllgor, i wneud yn siŵr ein bod yn gallu parhau, gobeithio, i fynd i’r afael â’r materion sy’n effeithio ar ein pobl ifanc yn y dyfodol. Diolch.