Part of the debate – Senedd Cymru am 4:48 pm ar 14 Chwefror 2017.
Diolch yn fawr iawn, Bethan, am eich sylwadau a'ch cwestiynau. Dywedasoch ar y dechrau nad oeddech eisiau rhagor o adroddiadau, adolygiadau a diweddariadau gorchwyl a gorffen—roeddech yn awyddus i weld camau gweithredu. Wel, mae hwn yn gam gweithredu. Dywedodd y grŵp gorchwyl a gorffen y dylid cael cronfa waddol, ac rwy’n cyhoeddi ein bod yn ei sefydlu heddiw. Mae hyn yn enghraifft o sut yr ydym mewn gwirionedd yn ceisio symud pethau ymlaen mewn ffordd gadarnhaol, yn hytrach na dim ond ysgrifennu adroddiad arall.
Nawr, pam cyngor y celfyddydau? Rydym yn teimlo mai cyngor y celfyddydau sy’n gallu bod yn y sefyllfa orau i gael yr arbenigedd, y profiad a'r gallu i ddod â’r bobl iawn ynghyd a fydd yn sefydlu grŵp llywio. Pwy fydd yn cael yr arian? Nid yw hynny'n fater i mi benderfynu arno. Bydd yn fater i'r bwrdd a fydd yn gyfrifol am y gronfa i benderfynu pwy sy'n cael eu hariannu o dan hyn, ac mae hynny'n gwbl briodol. Gorchwyl Llywodraeth Cymru mewn cysylltiad â’r gwaddol hwn yw ei gychwyn—rhoi hwb iddo, rhoi arwydd ein bod yn meddwl bod hyn yn bwysig, a darparu'r costau sefydlu cychwynnol a'r cyllid sbarduno cychwynnol i wneud hyn yn realiti. Byddwn yn disgwyl dim mwy na £250,000 i fod yn rhan o'r costau sefydlu a chostau sefydlu'r bwrdd, a gweddill y buddsoddiad i fynd i mewn i'r gronfa. Rwy’n gobeithio y gallwn ddechrau gwneud taliadau cyn gynted â phosibl, ond mae hynny'n dibynnu ar ein llwyddiant i ddenu arian ychwanegol. Ac, unwaith eto, y cyngor gan gyngor y celfyddydau yw—nid fy mod i wedi siarad yn uniongyrchol ag unrhyw ariannwr posibl—yw bod yna bobl, unigolion, sefydliadau, sy’n dymuno gallu cyfrannu at hyn. Mae'n rhaid i mi ddweud bod rhai sefydliadau eisoes yn cyfrannu’n aruthrol at gerddoriaeth yng Nghymru—sefydliadau preifat, unigolion a chwmnïau sy’n gwneud hynny.
Heb ganiatâd y cwmni dan sylw, ac nid wyf am eu henwi nhw yma heddiw, ond rwy’n ymwybodol o gwmni sy’n darparu arian i Goleg Brenhinol Cerdd a Drama Cymru sydd yn sylweddol—yn sylweddol—yn lleihau'r ffioedd dysgu fel y gall plant fynychu gwersi offerynnau'r Coleg Brenhinol Cerdd Drama ar ddydd Sadwrn. Mae hefyd yn darparu'r cyllid ar gyfer allgymorth yn y gorllewin, fel bod y plant hynny sy’n byw yn Sir Gaerfyrddin a Sir Benfro, nad ydynt yn gallu teithio i Gaerdydd i gael yr hyfforddiant arbenigol, yn cael eu hariannu gan gwmni preifat. Nid wyf yn mynd i enwi’r cwmni, oherwydd nid oes gennyf ganiatâd i wneud hynny. Ond rwyf wedi ysgrifennu atynt yn bersonol i ddiolch iddynt am yr hyn y maent yn ei wneud fel cwmni unigol i gefnogi addysg cerddoriaeth yn ein gwlad. Ac maen nhw'n gwneud hyn heb ffanffer ac yn ddiffwdan—mae’n nhw’n ei wneud oherwydd eu bod yn credu mai dyma'r peth iawn i'w wneud i'r plant hynny, ac rwy’n ddiolchgar i'r cwmni hwnnw.
Os ydynt yn fodlon i mi ei basio ymlaen, ac yr hoffech rywfaint o dystiolaeth o hynny, rwy'n fwy na hapus. Rwy’n gwerthfawrogi bod gwaith eich pwyllgor wedi dod i ben, ond rwy'n siŵr nad yw'n rhy hwyr i allu rhoi gwybod i chi, a byddwn yn eich annog i siarad â Choleg Brenhinol Cerdd a Drama Cymru. Mae mwyafrif helaeth y plant sy'n cael mynediad at eu darpariaeth ar ddydd Sadwrn, lle ceir cerddoriaeth, a drama ar y Sul, ar ffioedd sy’n cael cymhorthdal uchel lle mae pobl yn gwneud cyfraniad ar gyfer y plant hynny—plant na fyddant byth yn cwrdd â nhw, plant na fyddant byth yn eu hadnabod, ond maent yn barod i wneud hynny.
A wyf yn dymuno y gallwn i wneud mwy, Bethan? Wrth gwrs. Ond os ydych yn dweud wrthyf eich bod eisiau cronfa o £4 miliwn neu £5 miliwn, rhaid i chi ddangos i mi yn fy nghyllideb lle’r ydych yn barod i dorri arni. Oherwydd mae rhoi mwy o arian ar gyfer hyn yn fy ngorfodi i beidio ag ariannu rhywbeth arall, ac, os hoffech chi ddweud wrthyf beth yr ydych am roi’r gorau i fuddsoddi ynddo, yna byddaf yn barod i wneud hyn. Efallai y gallech drafod â'ch cydweithwyr erbyn iddynt negodi’r gyllideb nesaf—efallai y byddai hyn yn un o'u blaenoriaethau, gan nad wyf yn ymwybodol ei fod wedi cael ei godi yn y trafodaethau ar y gyllideb eleni.