Rydym ni, yn UKIP, o blaid morlynnoedd llanw ac yn cydnabod bod gan y dechnoleg y potensial i gyflenwi llawer o anghenion ynni'r DU, lleihau ein hallyriadau carbon ac, yn bwysicaf oll, darparu sicrwydd ynni ac arallgyfeirio ynni. Roedd gen i, fodd bynnag, lawer o gwestiynau am sut y câi’r cynlluniau eu hariannu a sut y byddai cymunedau lleol a’r economi leol yn elwa o adeiladu a gweithredu’r morlynnoedd hyn. Mae'r gwaith a wnaethpwyd gan Charles Hendry a'i dîm wedi tawelu fy meddwl y gallwn gyflawni pris taro sydd, yn ogystal â bod yn deg i dalwyr biliau a threthdalwyr, hefyd yn fargen dda i’r DU ac i'r datblygwyr. Mae adolygiad Hendry wedi amlygu potensial y DU i ddod yn arweinydd byd-eang yn y dechnoleg hon a datblygu cadwyn gyflenwi i’r DU ar gyfer morlynnoedd llanw yn y dyfodol. Mae'n hanfodol bod Llywodraethau’r DU a Chymru, ynghyd â Tidal Lagoon Power, yn sicrhau bod hynny'n digwydd. Ond rwy’n credu y dylem fynd ymhellach: Abertawe a fy rhanbarth i fydd yn braenaru ar gyfer y dechnoleg hon ac felly nhw ddylai fwynhau'r budd mwyaf o'r cynllun cychwynnol.

Yn ôl dogfennau Tidal Lagoon Power eu hunain, bydd angen 100,000 o dunelli o ddur i adeiladu morlyn Abertawe. Maent yn datgan y bydd y mwyafrif yn dod o'r DU; fodd bynnag, maent wedi penodi Andritz Hydro fel eu prif bartner datblygu. Mae Andritz Hydro yn rhan o'r grŵp Andritz, sy'n cynnwys Andritz Metals sy'n gweithgynhyrchu cynnyrch dur yn Ffrainc, yr Almaen a'r Iseldiroedd. Mae arnom angen gwarant o haearn bwrw, os gwnewch chi esgusodi’r gair mwys, y bydd mwyafrif y dur ar gyfer y prosiect yn Abertawe yn cael ei gynhyrchu ym Mhort Talbot. Mae gennym waith dur ar garreg ddrws y prosiect, felly pam y dylid cludo'r dur i mewn o rannau eraill o'r DU neu Ewrop? Mae Tidal Lagoon Power hefyd yn nodi y bydd angen 5 miliwn tunnell o graig ar gyfer y prosiect. Maent yn datgan bod un o'u prif randdeiliaid wedi prynu chwarel yng Nghernyw, felly unwaith eto nid yw Cymru yn elwa. Mae Gorllewin De Cymru wedi bod yn cyflenwi ynni i weddill y DU ers y chwyldro diwydiannol ar ffurf glo, yna pŵer gwynt a nawr ynni llanw. Dylem fod yn un o’r rhanbarthau cyfoethocaf yn y DU, yn hytrach nag un o'r tlotaf. A yw hi'n ormod i ofyn bod fy rhanbarth i’n mwynhau’r budd mwyaf o'r chwyldro llanw hwn? Rwy’n gobeithio y gall Llywodraeth Cymru gael sicrwydd gan Lywodraeth y DU a Tidal Lagoon plc mai Abertawe, Gorllewin De Cymru a Chymru yn ei chyfanrwydd fydd buddiolwyr mwyaf y morlynnoedd llanw hyn.

Mae cwestiynau difrifol o hyd hefyd am yr effaith ar bysgodfeydd yn rhanbarth bae Abertawe ac o’i amgylch. Yn eu diweddariad mwyaf diweddar, mae Tidal Lagoon Power wedi datgan nad yw wedi bod yn bosibl eto i ddod i gytundeb ar raddfa’r effeithiau tebygol ar bysgod ym mae Abertawe. Mae angen datrys hyn cyn gynted â phosibl ac rwy’n annog Llywodraeth Cymru i weithio gyda grwpiau genweirio a physgota ym mae Abertawe i sicrhau nad yw’r morlyn llanw yn effeithio ar eu bywoliaeth. Cyn belled ag y gallwn sicrhau bod fy rhanbarth yn elwa o forlyn llanw ac y gallwn warantu na fydd dim effeithiau amgylcheddol mawr o adeiladu a gweithredu’r morlyn, rwy’n hapus i'w gefnogi, ynghyd â'm plaid, a byddwn yn cefnogi'r cynnig hwn ger ein bron heddiw. Diolch yn fawr, Lywydd.