3. 3. Datganiad: Gwerthusiad Annibynnol o Fodel Ymateb Clinigol y Gwasanaethau Ambiwlans Brys

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:46 pm ar 28 Chwefror 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:46, 28 Chwefror 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am y gyfres o gwestiynau a ofynnodd. Rwy’n derbyn y bydd gan yr Aelodau, wrth gwrs, ddiddordeb nid yn unig yn y categori coch, lle'r ydym yn bodloni ac yn cynnal ein targedau perfformiad, a lle mae mesur amser, ond hefyd yn y categori oren. Rydym yn cydnabod bod angen ymateb ar y bobl hynny hefyd, ac mae'n ymateb golau glas i'r holl bobl yn y categori oren. Mae mwyafrif helaeth y bobl yn y categori oren yn cael ymateb ac yn cael profiad nad yw’n achosi problemau o gwbl. Yr her yw bod rhai pobl yn aros am fwy o amser nag y byddem yn dymuno, felly mae'n rhannol yn fater o ddeall y profiad a beth mae hynny'n ei olygu o ran eu canlyniadau hefyd. Bydd hynny'n cael ei gynnwys yn y mesurau adolygu sy'n cael eu gweithredu. Felly ni fyddwn yn dymuno i unrhyw Aelod adael yma dan yr argraff bod pobl yn y categori oren craidd, rywsut, yn cael eu hanghofio. Maen nhw'n sicr yn rhan o'r gwerthusiad a'r argymhellion a gyfeirir at Wasanaeth Ambiwlans Cymru a'r Pwyllgor Gwasanaethau Ambiwlans Brys i’w datblygu ymhellach. Wrth gwrs, rwy’n edrych ymlaen at ddod yn ôl gyda'r argymhellion y byddant yn eu gwneud ar gyfer gwelliannau pellach.

Fel yr wyf yn dweud, os oes gofyniad ar sail y dystiolaeth glinigol a’r cyngor gorau sydd ar gael bod modd gwella canlyniadau drwy ymdrin â’r mater mewn ffordd wahanol, yna, wrth gwrs bydd yn rhaid i mi ystyried hynny ac ymateb yn briodol. Ond mae'n rhaid bod cam positif ymlaen y gellid ei gymryd, ac mae tystiolaeth wirioneddol bod modd gwella canlyniadau os byddwn yn mynd ar drywydd gwahanol. Dyma’r pwynt o gael targed amser lle mae'n briodol.

Mewn gwirionedd, rwy’n falch iawn bod y lle hwn wedi symud ymlaen gryn dipyn o’r sefyllfa yr oeddem ynddi ar adeg y cyhoeddiad cychwynnol. Bryd hynny, roedd pobl mewn ystod o bartïon yn amheus ai diddymu’r targed amser oedd y peth iawn i'w wneud—a fyddem, mewn gwirionedd, yn peryglu canlyniadau cleifion. A dweud y gwir, mae’r adroddiad gwerthuso yn rhoi rhywfaint o gysur i ni, nid yn unig ein bod yn bodloni’r categori coch, ond nad oes tystiolaeth o gwbl bod diogelwch cleifion yn y fantol. Mae hwn yn bwynt pwysig i bob un ohonom ni ei ddeall, ac yn sicr nid yw'n tynnu oddi ar y pwynt am welliant pellach yn y dyfodol.

Rwy’n cydnabod y pwynt a wnewch am weithwyr iechyd proffesiynol, wrth gwrs, a sut y cânt eu rheoli. Mae'n rhan o'r gefnogaeth sydd i fod cael ei darparu, nid yn unig o ran y ffordd y mae gofal yn cael ei ddarparu, ond hefyd y gefnogaeth i’r gweithwyr iechyd proffesiynol hynny o ran lle a sut a ble maent yn cael y gefnogaeth honno. Hefyd, mae lefel yr hyder sy’n cael ei greu yn bwysig, yn fy marn i, o fewn gofal sylfaenol yn benodol, ac os oes angen ymateb, ei fod yn digwydd mewn modd prydlon. Felly, mae hyn yn ymwneud â meithrin hyder o fewn system gyfan, ac mewn gwirionedd, fod pob proffesiwn iechyd yn rhannu cyfrifoldeb dros ganlyniad eu dewisiadau eu hunain sy'n effeithio ar ran arall o'r system gofal iechyd ac, wrth gwrs, ar y daith drwy ofal y mae pob claf unigol yn mynd arni.

Mae hyn yn arwain at y pwynt am oedi mewn ysbytai. Mae penderfyniadau a wneir mewn adran achosion brys ynghylch a ddylid tynnu pobl allan o’r ambiwlans a'u rhoi nhw mewn adran yn cael effaith ar yr unigolyn hwnnw, ond hefyd yn cael effaith ar y gymuned. Os na allwn weld nifer briodol o ambiwlansys yn cael eu rhyddhau yn gywir ac yn gyflym, yna mewn gwirionedd mae yna berygl nac yw hyn yn cael ei reoli'n briodol yn y gymuned chwaith. Dyma pam rydym yn gofyn eto i’r adrannau achosion brys, sy’n dilyn y rhaglen genedlaethol o ofal heb ei drefnu sydd gennym—i wneud yn siŵr bod mwy o ysbytai yn gwneud yr hyn y mae Bwrdd Iechyd Cwm Taf yn ei wneud yn llwyddiannus, sef sicrhau bod pobl yn cael eu derbyn o’r ambiwlansys ac yn cael eu trosglwyddo i adran achosion brys yn gyflym. Yn wir, pe byddem yn gweld yr arfer hwnnw’n cael ei gyflwyno’n fwy cyson a phenderfynol ar draws ein system, byddem mewn gwell sefyllfa. Mae hynny'n golygu y bydd y risg yn cael ei reoli yn yr adran achosion brys. Byddwch yn cofio gweld y lluniau o adrannau llawn drwy gydol y gaeaf, ond mewn gwirionedd mae hwnnw bron yn sicr yn lle gwell i'r person hwnnw fod ynddo. Bydd yn cael ei weld a'i frysbennu gan staff meddygol yn yr adran achosion brys, felly bydd dan oruchwyliaeth. Ond, yn yr un modd, mae hynny wedyn yn golygu bod yr ambiwlans yn cael ei ryddhau i fynd yn ôl allan i'r gymuned. Felly, rydym ni’n glir iawn fel Llywodraeth am yr hyn a ddisgwyliwn, mae’r gwasanaeth iechyd yn deall, ac mae prif weithredwr y GIG wedi dweud hyn dro ar ôl tro ac, unwaith eto, mae hwn yn bwynt rheolaidd sy’n cael ei drafod gen i mewn cyfarfodydd atebolrwydd a sgyrsiau gyda chadeiryddion byrddau iechyd, i wneud yn siŵr eu bod yn symud yn nes at y sefyllfa y mae Bwrdd Iechyd Cwm Taf eisoes ynddi.