3. 3. Datganiad: Gwerthusiad Annibynnol o Fodel Ymateb Clinigol y Gwasanaethau Ambiwlans Brys

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:43 pm ar 28 Chwefror 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 2:43, 28 Chwefror 2017

A gaf i ddiolch yn fawr iawn am y diweddariad, ac, wrth gwrs, ddiolch yn fawr iawn i barafeddygon a gweithwyr y tu ôl i’r llenni, fel petai, yn y gwasanaeth ambiwlans am eu gwaith nhw? Wrth gwrs, rydw i’n edrych ymlaen at weld y monitro yn parhau o’r rhaglen yma. Yn sicr, y canlyniadau, neu’r ‘outcomes’, sydd fwyaf pwysig, ac felly mae’n anodd anghydweld â rhaglen sydd yn blaenoriaethu yr achosion mwyaf brys. Beth rydym ni angen bod yn ofalus iawn ohono fo, wrth gwrs, ydy bod rhoi ein holl sylw ar yr achosion mwyaf brys ddim yn golygu ein bod ni’n methu problemau mewn rhannau eraill o berfformiad y gwasanaeth ambiwlans. Er enghraifft, mae amser ‘median’ ar gyfer galwadau oren wedi gwaethygu. A ydych chi’n gyfforddus efo hynny fel Llywodraeth? Yn dilyn ymlaen o’r hyn a godwyd gan yr Aelod dros orllewin Caerfyrddin, rydym ni’n clywed bod y categori o dan adolygiad, ond pa mor debygol ydy hi y gallwn ni weld yr angen am is-gategori newydd—oren tywyll, os liciwch chi, o bosib—i ddelio efo ambell i salwch penodol fel strôc, sydd ddim angen ymateb ar unwaith fel y 5 y cant yna, ond lle byddai yna, o bosib, fudd o osod targed penodol? Ac os ydy hynny’n ystyriaeth, pa asesiad sydd wedi’i wneud o effaith hynny, wedyn, ar yr ymateb i alwadau coch?

Mi dreuliais i ychydig o oriau difyr iawn a gwerthfawr iawn yn ddiweddar yng nghanolfan weithredol ambiwlans yng ngogledd Cymru yn cael golwg drosof fi fy hun beth ydy’r problemau sy’n cael eu hwynebu yno, ac mi wnaeth ambell beth gael eu crisialu yn fy meddwl i. Felly, mae dau gwestiwn wedyn yn deillio o’m profiad i. Pa gamau sy’n cael eu cymryd i sicrhau bod llai o alw ar ambiwlansys o alwadau gan weithwyr iechyd proffesiynol eraill lle nad oes achos brys i alw ambiwlans mewn difri?

Yn ail, rydym ni’n gwybod bod yr oedi yma yn yr ysbyty yn broblem fawr. Mae’n gliriach i fi o’i weld o rŵan ar y sgrîn ac effaith hynny ar weithredu’r gwasanaeth ambiwlans. Y broblem, wrth gwrs, ydy’r cerbydau yma mewn rhesi y tu allan i ysbytai—cerbydau a allai fod yn ateb galwadau brys. Os ydw i wedi deall yn iawn, yn ysbyty Stoke, sy’n cael ei ddefnyddio, wrth gwrs, fel canolfan trawma ar gyfer y gogledd, mae yna wasanaeth yno lle mae parafeddyg neu dîm parafeddygol yn derbyn cleifion ar unwaith, cyn iddyn nhw wedyn gael eu trosglwyddo i’r tîm trawma. Beth mae hynny yn ei olygu, wrth gwrs, ydy bod y cerbyd a’i dîm o staff, o barafeddygon, yn barod i fynd yn syth. Pa waith sydd wedi neu yn cael ei wneud i edrych ar gyflwyno systemau tebyg mewn ysbytai ar draws Cymru er mwyn cyflymu’r broses drosglwyddo yna a sicrhau bod y cerbydau a’u timau arbenigol nhw yn ôl ar y ffordd cyn gynted â phosibl?