Diolch yn fawr, Lywydd. Fe fyddai’n well imi wneud yn fawr o’m nghyfle, felly. A allaf i groesawu datganiad Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a’r Seilwaith ar ddyfodol gwasanaethau bysiau, a hefyd croesawu ei weledigaeth ef bod yna ddyfodol i wasanaethau bysys, ar hyd y llinellau y mae o’n awgrymu? Achos, wrth gwrs, yn naturiol, gwasanaethau bysiau lleol ydy sylfaen ein system drafnidiaeth gyhoeddus ni, o gofio amddifadedd parthau eang o Gymru o unrhyw reilffordd o gwbl. Mae trwch ein poblogaeth ni yn gyfan gwbl ddibynnol ar wasanaeth bws lleol, sy’n eu galluogi nhw i fynd allan pan nad ydyn nhw’n gallu gyrru. Yr unig gysylltiad, yn aml, i gyrraedd ysbyty neu ganolfan iechyd neu i fynd i siopa ydy’r bws lleol.

Felly, mae’r gwasanaeth lleol yna yn hanfodol bwysig, achos bob dydd mae yna ryw 63,000 o bobl yn dibynnu’n gyfan gwbl ar fysiau i deithio i’r gwaith ac mae rhyw 350,000 o deithiau yn cael eu gwneud bob dydd er mwyn cyrraedd apwyntiadau ysbyty, gweld ffrindiau, siopa neu wneud unrhyw weithgaredd hamdden. Felly, rwy’n croesawu bod yr Ysgrifennydd yn dyfalbarhau gyda’i waith i wella’r ddarpariaeth o wasanaethau ar draws Cymru. Ac, wrth gwrs, hefyd, rwy’n gefnogol iawn i’r pum nod sydd ar ddiwedd y datganiad, ac edrychwn ymlaen at ganlyniadau’r ymgynghoriad.

Wrth gwrs, flynyddoedd mawr yn ôl nawr, gwasanaeth cyhoeddus oedd y bysys. Wrth gwrs, roedd yn sugno lot o arian ar y pryd ond o leiaf roedd yn wasanaeth, er nad yn berffaith, roedd pobl yn gallu dibynnu arno. Roedd yna fws yn troi lan yn yr un lle, rhywle yn agos i’r amser yr oeddech chi’n disgwyl iddo fe droi lan. Fel roeddwn i’n ei ddweud, nid oedd y gwasanaeth yna’n berffaith, er yn wasanaeth cyhoeddus, ac, wrth gwrs, yn y 1980au, fe benderfynwyd preifateiddio—neu’r gair ydy dadreoleiddio—gyda’r syniad o wella’r gwasanaeth ac i arbed arian. Wel, buaswn i’n fodlon trafod efo unrhyw un—nid ydym wedi gweld gwella yn y gwasanaeth, os ydych yn edrych ar draws y bwrdd, ac yn bendant nid ydym wedi cael arbed arian chwaith. Fel mae’r Ysgrifennydd Cabinet yn crybwyll yn ei ddatganiad, mae’r gwasanaethau hyn yn costio rhai miliynau o bunnau o arian cyhoeddus bob blwyddyn. Felly, nid ydy dadreoleiddio wedi cyflawni beth oedd y weledigaeth nôl yn yr 1980au, o bell ffordd. Beth sydd gyda ni yn nhermau bysys ydy gwasanaeth rhanedig sy’n ffaelu yn lleol yn aml, o ran cwmnïau bysys yn mynd i’r wal, fel rydym ni wedi gweld yn ddiweddar, ac nid yw pobl yn gallu dibynnu ar y bws yn troi lan ar yr amser y mae e i fod i droi lan. Mae hynny’n un o’r cwynion amlaf rydw i’n eu cael. Mae pobl yn pendroni pam nad ydy pobl yn defnyddio’r bws lleol, wel, y peth ydy, fedrwch chi ddim dibynnu arnyn nhw. Rydw i’n ceisio dal y bws pan rydw i’n gallu, ond os yw hi’n gyfan gwbl angenrheidiol bod yn rhaid i chi droi lan i apwyntiad ar ryw amser penodol, fedrwch chi ddim dibynnu ar y bws, ac mae pobl yn tueddu i wneud unrhyw drefniant arall i wneud yn siŵr eu bod nhw’n cyrraedd yn y fan a’r fan erbyn yr amser maen nhw i fod i droi lan, achos fedrwch chi ddim dibynnu ar y bws.

Ac, wrth gwrs, fel rydw i wedi crybwyll eisoes, mae gwasanaeth rhanedig y bysys sydd gyda ni ar hyn o bryd yn sugno mwy o arian cyhoeddus nag erioed o’r blaen. Nid yw’r weledigaeth yna nôl yn yr 1980au o arbed arian a gwella gwasanaethau wedi cael ei gwireddu chwaith. Felly, rydw i’n cefnogi’n gryf weledigaeth Ysgrifennydd y Cabinet yn ei fwriad y mae wedi’i olrhain yn y datganiad cynhwysfawr yma y prynhawn yma. Mae’r cwestiynau—y rhan fwyaf ohonyn nhw—roeddwn i eisiau eu gofyn wedi cael eu gofyn eisoes, ond mae’n gadael un. Jest y pwynt olaf: a ydy’r Ysgrifennydd Cabinet wedi ystyried y ffordd orau o wario’r £15 miliwn o gyllid cyfalaf ychwanegol a neilltuwyd ar gyfer y gronfa trafnidiaeth leol yn dilyn datganiad yr hydref? A oes modd defnyddio peth, os nad yr holl gronfa yna, er mwyn helpu gwasanaethau bysiau lleol? Diolch yn fawr.