Symudwn ymlaen at eitem 3 ar yr agenda, sef y datganiadau 90 eiliad a galwaf ar Vikki Howells.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Mae mynd allan i’r awyr agored mor dda i ni, nid yn unig yn gorfforol, ond hefyd yn feddyliol. Mae’n mynd â ni o straen y byd technolegol yr ydym yn byw ynddo ac yn ôl at symlrwydd a natur i roi seibiant mawr ei angen i’n hymennydd. Dyna eiriau un o fy etholwyr, Tracy Purnell o’r Drenewydd, Aberpennar, a gurodd bron i 500 o ymgeiswyr i ddod yn hyrwyddwr yr Arolwg Ordnans 2017, ac yn y rôl honno bydd yn arwain yr Her Awyr Agored eleni, ac yn gwahodd aelodau o’r cyhoedd i ymuno â hi ar deithiau cerdded lleol i wella eu lles corfforol a meddyliol.

Hefyd heddiw, lansiodd y Cerddwyr eu gweledigaeth 10 mlynedd i greu diwylliant cerdded go iawn yma yng Nghymru, gyda fy nghyd-Aelod, yr AC dros Ogwr. Eu gweledigaeth yw Cymru lle y mae pobl yn deall eu hawliau a’u cyfrifoldebau a lle y mae lleoedd, tirweddau a’n treftadaeth naturiol yn asedau cymunedol i’w trysori a lle y mae pawb yn rhydd i fwynhau’r awyr agored yng Nghymru, sy’n aml, yn llythrennol, ar garreg ein drws.

Cerdded yw’r math mwyaf hygyrch o ymarfer corff a phe baem yn gallu annog dinasyddion Cymru i gerdded mwy, gallem leihau’r £314 miliwn y mae anweithgarwch corfforol yn ei gostio i economi Cymru bob blwyddyn. Mae hefyd yn dda i ddinasyddion Cymru. Mae lefelau cynyddol o weithgarwch corfforol drwy gerdded yn lleihau’r risg o gyflyrau iechyd megis clefyd y galon, diabetes a hyd yn oed iselder. Yn benodol, mae angen i ni annog ein pobl ifanc i gerdded mwy. Felly, rwy’n croesawu mentrau Llywodraeth Cymru fel y filltir ddyddiol i gyflwyno arferion da i’n plant ysgol, ac edrychaf ymlaen at weithio gyda cherddwyr ar brosiect yn fy etholaeth eleni.

Diolch yn fawr iawn. Nick Ramsay.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Yn y 10 mlynedd ddiwethaf, mae cyfraddau diagnosis canser y croen yng Nghymru wedi codi 63 y cant, gyda 140 o bobl yn marw bob blwyddyn o’r clefyd. Ar yr un pryd, mae cyfraddau achosion o melanoma yng Nghymru wedi codi 86 y cant ymhlith dynion a bron i hanner ymhlith menywod. Mae’r cyfraddau hyn yn annerbyniol o uchel ar gyfer canser y gellir diogelu yn ei erbyn gydag un newid syml: defnyddio eli haul. Mae angen i ni wneud mwy i rybuddio pobl Cymru am y risgiau marwol o ddinoethi eu croen i belydrau UV heb amddiffyniad effeithiol ar ffurf eli haul.

Mae Gofal Croen Cymru yn elusen sy’n cael ei rhedeg gan wirfoddolwyr i roi llais i bobl sydd â chyflyrau croen yng Nghymru. Maent yn ymgyrchu i godi ymwybyddiaeth ac addysgu sut y gall pobl amddiffyn eu hunain ac adnabod arwyddion o ganser y croen. Eu neges i bobl Cymru y mis Mawrth hwn yw, ‘Peidiwch â bod yn gimwch ar draethau Cymru, a defnyddio eli haul wrth i ni nesu at fisoedd y gwanwyn a’r haf.’

Efallai eich bod eisoes wedi gweld bod baneri Cymru ar draws y wlad ar Ddydd Gŵyl Dewi wedi cael eu trawsnewid. Edrychwch am y cimwch coch llachar sy’n cymryd lle ein draig Gymreig enwog. Bydd y ffigwr hwn—symbol adnabyddus ar gyfer llosg haul—yn hedfan mewn 35 lleoliad ar draws ein gwlad: o Ganolfan Mileniwm Cymru yng Nghaerdydd, i Gastell Penfro, a’r holl ffordd i gopa’r Wyddfa. Gwneir hyn oll i annog pobl i fod yn ymwybodol o’r risg y gall yr haul ei beri a’u hannog i wisgo eli haul pan fyddant yn dinoethi eu croen i belydrau niweidiol. Hyd yn oed yng Nghymru, lle nad yr haul bob amser yn disgleirio, mae’n bwysig gwarchod yn erbyn peryglon UV a diogelu eich hun.

Mae Gofal Croen Cymru yn gofyn i ni ddangos ein cefnogaeth lwyr i’w hymgyrch ‘Peidiwch â bod yn gimwch’, sy’n cael ei lansio heddiw ac sy’n parhau drwy fisoedd yr haf. Po fwyaf o Gymry sy’n cael eu haddysgu ynglŷn â’r risgiau hyn, y mwyaf o fywydau a gaiff eu hachub.

Diolch yn fawr iawn. Sian Gwenllian.

Bore ddoe am 9 o’r gloch, roedd merch ifanc, ddisglair o Fangor a’i mam i fod ar eu ffordd i Sri Lanka, yn groes i’w hewyllys. Yn dilyn ymgyrch fer, cafodd Shiromini Satkunarajah aros, am y tro o leiaf. Mae stori Shiromini wedi cydio yn nychymyg miloedd ar filoedd o bobl ym mhob cwr o Brydain. Mae wedi tanlinellu pa mor annymunol ydy’r system mewnfudo. Mae hefyd wedi dangos bod rhywbeth pwysig iawn yn y dyddiau cythryblus yma wedi digwydd. Mae stori Shiromini yn dangos beth sy’n bosibl gyda grym penderfyniad a dyfalbarhad. Mae stori Shiromini yn dangos fod grym pobl yn gweithredu fel un llais cadarn a di-ildio yn gallu creu newid. Yn hwyr iawn yn y dydd, fe lwyddwyd i newid meddwl y Swyddfa Gartref. Roedd rôl Hywel Williams, Aelod Seneddol Arfon, yn allweddol yn hyn. Bu Prifysgol Bangor ac undeb y myfyrwyr yn llafar eu cefnogaeth hefyd. Yn bwysicach efallai, fe ddaru ymhell dros 150,000 godi eu llais—gweithred syml o arwyddo deiseb, ond gweithred dorfol, bwerus iawn. Mae Shiromini yn awr yn awyddus iawn i fynd yn ôl at eu hastudiaethau peirianneg ym Mhrifysgol Bangor. Nid yw ei brwydr i gael aros yng Nghymru ar ben, ond o leiaf cafwyd llwyddiant gyda’r cam cyntaf yma. Mae hi wedi gofyn i mi anfon neges. Mae hi’n awyddus iawn i ddiolch o waelod calon i bawb ddaru ei chefnogi, felly diolch, Ddirprwy Lywydd, am gyfle i ddweud hynny yn ein Senedd cenedlaethol heddiw.

Diolch yn fawr iawn.