Rwy’n cytuno’n llwyr, a dyna pam yr wyf yn meddwl bod angen i Lywodraeth Cymru, Llywodraeth y DU ac yn wir pob deddfwrfa ledled y DU i weithio gyda'i gilydd er mwyn sicrhau rhywfaint o newid agwedd gan wneuthurwyr ac archfarchnadoedd a manwerthwyr eraill. Un peth y gwnaf ei ddweud, fodd bynnag, yw ei bod yn bwysig iawn mynd â’r cyhoedd gyda chi ar y daith hon. Rydym wedi bod yn llwyddiannus fel cenedl wrth wneud hynny hyd yma, ond os ydych yn lleihau gwasanaethau casglu gwastraff i bob pedair wythnos, sef y sefyllfa yng Nghonwy ar hyn o bryd, rydych chi wir yn dechrau colli ewyllys da pobl, a dyna’n union beth sy'n digwydd yng Nghonwy ar hyn o bryd. Mae gennym 10,000 o gartrefi yno sydd ar gynllun casglu sbwriel cyffredinol bob pedair wythnos. Bu cynnydd yn yr adroddiadau o dipio anghyfreithlon. Mae mwy o gnofilod wedi eu gweld. Nid dim ond mater o helpu i addysgu pobl am sut i waredu gwastraff yn fwy synhwyrol yw hwn; mae risgiau i iechyd y cyhoedd yn gysylltiedig â’r peth hefyd. Ni all fod yn iawn bod gwastraff anifeiliaid anwes yn eistedd ym miniau pobl am bedair wythnos ar y tro, oherwydd gall hynny achosi peryglon iechyd y cyhoedd i weithwyr y cyngor sydd wedyn yn mynd i gasglu'r gwastraff hwnnw. Ni all fod yn iawn ychwaith o safbwynt cydraddoldeb bod gennym bobl hŷn, weithiau â chyflyrau clinigol, â chynwysyddion y tu allan i'w drysau ffrynt sy'n nodi eu bod yn agored i niwed. Oherwydd dyna yw'r sefyllfa yn fy etholaeth i ar hyn o bryd, ac mae pobl yn anhapus iawn am y drefn newydd.

Felly byddwn yn eich annog, Weinidog, i ystyried yr hyn y gallech ei wneud fel Llywodraeth Cymru i hybu gallu awdurdodau lleol i weithio gyda'u trigolion yn hytrach nag yn erbyn ewyllys da eu trigolion wrth fwrw ymlaen â’r agenda hon. Rydym wedi galw am beidio â chasglu gwastraff gweddilliol yn amlach na bob pythefnos. Rwy’n meddwl y byddai hynny'n gam da ymlaen; byddai'n sicrhau trigolion, wrth iddynt barhau i fynd ar y daith hon a gwneud pob ymdrech i ailgylchu, nad ydynt yn mynd i gael eu hanghofio o ran eu gwasanaethau cyhoeddus.

Dim ond un pwynt olaf, os caf, sef: mae angen i awdurdodau lleol wella hefyd. Nid wyf yn credu ei bod yn iawn ein bod yn dal i weld biniau sbwriel sy'n cymryd dim ond un math o wastraff heb allu ei wahanu yn y ffordd y gallwch mewn rhai ardaloedd awdurdodau lleol. Mae Caerdydd yn gwneud gwaith da yn hyn o beth. Yn aml iawn, mae gan finiau dri thwll: un ar gyfer papur, un ar gyfer cynhyrchion plastig ac un ar gyfer sbwriel cyffredinol arall. Ond mewn lleoedd fel Conwy, er eu bod yn disgwyl i’r cyhoedd ailgylchu mewn ffordd benodol, nid yw’r mathau hynny o finiau ar gael yn eang ar draws y sir. Felly, mae angen i awdurdodau lleol edrych arnynt eu hunain hefyd.