Fel aelod o Bwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau, croesawaf y cyfle i gyfrannu i’r ddadl hon ac ychwanegu fy nghefnogaeth i’r cynnig. Hoffwn ddechrau drwy ddiolch i fy nghyd-aelodau ar y pwyllgor a staff y pwyllgor am eu gwaith a wnaed ar gynhyrchu’r adroddiad, ac i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ystyriaeth ofalus a chadarnhaol ar ran Llywodraeth Cymru. Mae’r Cadeirydd yn iawn ynglŷn ag ystod a maint y prosiectau posibl sydd ar y gweill, ac fel Gogleddwraig falch, byddwn yn esgeulus pe na bawn yn ychwanegu metro gogledd-ddwyrain Cymru a’r trydydd croesiad posibl dros y Fenai at y cynnwys.

Hoffwn ganolbwyntio ar ddwy agwedd ar adroddiad y pwyllgor yn fy nghyfraniad heddiw, sef argymhellion 7 ac 8. Gan ddechrau tuag yn ôl, mae argymhelliad 8 yn nodi y

‘Dylai’r penodiadau a wneir i’r Comisiwn adlewyrchu cymunedau amrywiol Cymru er mwyn sicrhau bod y Comisiwn yn deall pob rhan o Gymru.’

Rwyf bob amser wedi pwysleisio bod angen i’r corff hwn ar gyfer Cymru gyfan, mewn egwyddor, fod yn union hynny yn ymarferol, a bod potensial i bob rhanbarth o Gymru elwa. Ond er mwyn gwneud hynny, mae’n rhaid i’r comisiwn sicrhau bod ganddo ddealltwriaeth gynhwysfawr o anghenion a dyheadau gwahanol ardaloedd ein cenedl. O ystyried ffocws a chydnabyddiaeth o rôl y gwahanol fargeinion dinesig a’r weledigaeth ar gyfer twf trawsffiniol yng ngogledd Cymru, rwy’n falch fod Ysgrifennydd y Cabinet dros yr economi, ar ran Llywodraeth Cymru, wedi cytuno ag argymhelliad y pwyllgor y bydd yn bwysig i’r comisiwn ymgysylltu â fforymau rhanbarthol ar y lefelau priodol. Yn wir, noda’r ymateb ysgrifenedig i’r pwyllgor:

‘Bydd yr egwyddor hon yn cael ei hymgorffori yn y cylch gorchwyl. Rwy’n credu mai mater i’r Comisiwn yw penderfynu ar y trefniadau manwl.’

Wedi i’r comisiwn gael ei sefydlu, gobeithiaf y byddwn fel pwyllgor yn gallu chwarae ein rhan yn sicrhau bod y mecanweithiau hyn yn cael eu rhoi ar waith yn ddigonol ac yn effeithiol, wrth gwrs.

Gan ddychwelyd at argymhelliad 7, sy’n dweud

‘Dylai’r Comisiwn lunio adroddiad rheolaidd ar “Gyflwr y Genedl” gan ddilyn amserlen wahanol i’r amserlen wleidyddol’, a chynnig awgrym o bob tair blynedd—awgrym a dderbyniwyd gan Lywodraeth Cymru—cafwyd consensws a chefnogaeth, mewn digwyddiad diweddar Dyfodol Sir y Fflint a gynhaliwyd gennyf yr wythnos hon yn fy etholaeth er mwyn trafod anghenion a dyheadau ein heconomi leol gyda rhanddeiliaid ledled yr ardal, i’r syniad hwn o gymryd camau i sicrhau y cedwir prosiectau sydd mor arwyddocaol i fuddsoddi ein heconomi yn y dyfodol a seilwaith ein gwlad ar wahân i’r cylch gwleidyddol, ynghyd â’r llif gwaith, y cynlluniau a’r weledigaeth hirdymor a ddaw, gobeithio, o ganlyniad i sefydlu’r comisiwn. Dylid sicrhau mai’r flaenoriaeth yn awr yw sefydlu’r comisiwn o fewn yr amserlen a gynlluniwyd a thanio’r gwaith ar y prosiectau allweddol hyn, a fyddai nid yn unig o fudd i fusnesau, cymunedau a rhanddeiliaid yn fy ardal i, ond ledled Cymru gyfan.