Part of the debate – Senedd Cymru am 4:34 pm ar 15 Mawrth 2017.
Roeddwn yn aros am honno. A gaf fi atgoffa’r Aelod fod ei blaid, mewn gwirionedd, wedi addo’r pecyn hwnnw yn 2011? Yn 2014 cymeradwyodd yr UE becyn mewn gwirionedd, yn 2015 cymeradwywyd un arall ganddynt, a’i ymestyn, ac erbyn 2016 roeddem yn dal heb gael yr arian. Pan gaiff cyhoeddiadau eu gwneud am golli swyddi, pan gafodd cyhoeddiadau eu gwneud am werthiannau—dros bedair blynedd o aros i Lywodraeth y DU wneud rhywbeth. Felly peidiwch â dweud wrthyf eu bod yn ymateb. Roeddent yn araf i ymateb. Gwnaethant alw uwchgynhadledd ar ddur pan gafodd Redcar ei gau. Roedd digon o aer poeth yn dod gan wleidyddion i gadw’r melinau rholio i fynd am gryn amser. Ond wyddoch chi, roeddent angen help i sicrhau chwarae teg, a dyna’r oll y gofynnai’r diwydiant amdano—chwarae teg. Ni ddigwyddodd. Fe wnaethant fethu rhoi’r camau angenrheidiol ar waith i leihau’r costau ynni ar gyfer pob gwaith Tata a chwmnïau dur eraill, ac mae ansawdd dur yn y wlad hon ymhlith y gorau yn y byd. Ac mae angen hynny arnom i gefnogi ein diwydiant, ond er gwaethaf addewidion ynglŷn â chaffael, aeth y Weinyddiaeth Amddiffyn i Ffrainc mewn gwirionedd i gael dur ar gyfer llongau tanfor Trident, ac mae Llywodraeth y DU wedi methu ymrwymo i gaffael dur Prydain ar gyfer HS2. Mae’n ofnadwy, mewn gwirionedd. Ac mewn cyferbyniad, mae Llywodraeth Cymru wedi archwilio’r angen am ddur yn y dyfodol mewn prosiectau seilwaith ac adeiladu yn y sector cyhoeddus yng Nghymru, ac mae wedi ymrwymo i ddefnyddio caffael er mwyn agor cyfleoedd hygyrch, gan wneud mwy nag y mae Llywodraeth y DU wedi ei wneud erioed mewn gwirionedd.
Mae fy ail enghraifft—oherwydd fe wnes i ddweud dwy—yn adlewyrchu’r cynnydd ar adeiladu ysgolion modern o’r radd flaenaf ar gyfer ein plant. Yn Lloegr, gwelsom y Llywodraeth Dorïaidd yn diddymu’r rhaglen adeiladu ysgolion ar gyfer y dyfodol, a byddai hynny mewn gwirionedd wedi arwain at gysyniad tebyg. A phe bai wedi bod dan reolaeth y Llywodraeth yn Lloegr, ni fyddem wedi gweld unrhyw ysgolion yn cael eu hadeiladu yng Nghymru o gwbl. Yma yng Nghymru, rydym yn falch o raglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain. Ond yn fwy nag adeiladu ysgolion newydd, mewn gwirionedd mae’n rhaglen sy’n canolbwyntio adnoddau ar adeiladu’r ysgol gywir yn y lle cywir i gyflwyno addysg o’r blynyddoedd cynnar hyd at addysg ôl-16. Mae’n darparu amgylcheddau dysgu a fydd yn ei gwneud hi’n bosibl i strategaethau gael eu gweithredu’n llwyddiannus er mwyn sicrhau canlyniadau addysgol gwell. Mae’n creu adeiladau cyhoeddus sy’n bodloni safonau adeiladu cenedlaethol ac yn lleihau’r costau y bydd yn rhaid i ysgolion ddod o hyd iddynt.
Ddydd Llun mewn gwirionedd, ymwelodd Ysgrifennydd y Cabinet ag un o’r rhain, Ysgol Bae Baglan, a gwelodd drosti ei hun yr ysgol wych o’r radd flaenaf a ddaeth yn lle tair hen ysgol uwchradd yn fy etholaeth. Mae £20 miliwn gan Lywodraeth Cymru wedi caniatáu i bobl ifanc yn Llansawel, Sandfields, Port Talbot a Baglan i elwa o gyfleusterau modern o’r radd flaenaf. Ac maent yn adeiladu tair ysgol newydd arall yn Aberafan—newyddion gwych a chefnogaeth wych gan y Llywodraeth hon yng Nghymru.
Ddirprwy Lywydd, daw’r gwir i’r golwg bob amser ac mae’r ddadl hon yn ein hatgoffa bod y Llywodraeth Lafur hon yn buddsoddi yn ein dyfodol, tra bod y Torïaid mewn grym yn San Steffan wedi dangos eu bod naill ai’n ein hanwybyddu neu’n ceisio cosbi’r rhai sy’n wynebu’r risg fwyaf. Mae Llywodraeth Lafur Cymru yn ymladd dros y Cymry a chydnabuwyd hynny gan y Cymry fis Mai diwethaf.