4. 5. Datganiad: Cyfradd Comisiwn wrth Werthu Cartrefi mewn Parciau — Y Camau Nesaf

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:10 pm ar 21 Mawrth 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Bethan Sayed Bethan Sayed Plaid Cymru 3:10, 21 Mawrth 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch am eich datganiad. Rydym ni ym Mhlaid Cymru yn hapus i ddweud ein bod ar ochr perchnogion y cartrefi mewn parciau ac nid y landlordiaid yn yr achos hwn. Mae'r comisiwn o 10 y cant yn annheg. Nid wyf yn meddwl y gallai fod unrhyw gasgliad arall. Mae ffi comisiwn fympwyol o 10 y cant i'r landlord ar ben unrhyw ffi arall y gallai fod yn rhaid i werthwr ei thalu yn ystod proses yn rhywbeth nad ydym yn ei weld fel bod yn dderbyniol.

Rydym yn gwybod nad oedd y ddeddfwriaeth yn nodi diddymu'r ffioedd oherwydd pryderon y byddai ffioedd llain a thaliadau cynnal a chadw yn cynyddu. Rydym wedi edrych ar hyn ac nid ydym yn argyhoeddedig bod hyn yn wir. A dweud y gwir, rydym yn meddwl bod lle hefyd i ddefnyddio rhai o'r mecanweithiau sydd gennym i atal hyn rhag digwydd beth bynnag.

Mae'r datganiad yn nodi y gall economeg y diwydiant fod mewn perygl ac, yn amlwg, bydd y gwaith sy'n cael ei wneud yn taflu goleuni ar economeg ehangach y busnes. Ond, mae'n amlwg yn annheg cadw comisiwn o 10 y cant ar werthiant i gadw'r diwydiant yn hyfyw gan ei fod yn cosbi perchnogion y cartrefi, a bydd llawer ohonynt yn oedrannus ac wedi ymddeol. Felly, a fydd ef yn fodlon edrych ar ffyrdd eraill y gellid cefnogi safleoedd neu hyd yn oed ffyrdd i’r preswylwyr eu hunain gymryd yr awenau os aiff y perchennog i'r wal? Rwy'n meddwl y gallai fod gwerth inni edrych ar fodel perchenogaeth gydweithredol, er enghraifft.

Rydych hefyd yn dweud y byddwch yn ymgynghori ar y cynnig i leihau neu ddileu'r ffioedd. Hoffwn ddeall ai un o ymgynghoriadau arferol y Llywodraeth fydd hwn: ddim yn hygyrch i lawer o bobl ac wedi’i ogwyddo o blaid budd y diwydiant. Sut yr ydych chi wir yn mynd i sicrhau eich bod yn cyrraedd nifer fawr o bobl, gan gynnwys, er enghraifft, pobl a oedd yn arfer bod yn berchen ar gartref mewn parc ac nad ydynt bellach oherwydd arferion rhai o'r perchnogion safleoedd dywededig hyn? Rwy'n siŵr y gallai’r bobl hyn roi mewnwelediad a mewnbwn pwysig i'r broses o wneud penderfyniadau a hoffem glywed ganddynt hwythau hefyd.

Mae eich datganiad hefyd yn nodi’r rhwystredigaeth sydd gan lawer o bobl ynglŷn â biliau ynni. Rydym yn gwybod am rai enghreifftiau o arfer rhagorol a chynlluniau lle mae preswylwyr yn prynu swmp o danwydd i gael gostyngiadau. Felly, rwy'n meddwl tybed a ydych chi, Ysgrifennydd y Cabinet, yn meddwl y dylai fod cynlluniau o'r fath yn orfodol, neu o leiaf ar gael yn eang fel bod mwy o bobl yn ymwybodol ohonynt ledled Cymru.

Yn olaf, yn amlwg mae deddfwriaeth newydd yn mynnu bod landlordiaid preifat yn cael hyfforddiant fel eu bod yn ymwybodol o'u rhwymedigaethau. Rwy’n meddwl tybed, yn rhan o'r broses drwyddedu a'r prawf unigolyn addas a phriodol, a allech chi edrych ar ba un a fyddai hyfforddiant gorfodol o werth i landlordiaid cartrefi mewn parciau. Diolch yn fawr.