7. 8. Dadl: Egwyddorion Cyffredinol y Bil Treth Gwarediadau Tirlenwi (Cymru)

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:38 pm ar 21 Mawrth 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 4:38, 21 Mawrth 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Lywydd. Diolch i bawb sydd wedi cymryd rhan yn y ddadl ac am yr arwyddion gan bob plaid yma eu bod yn bwriadu cefnogi datblygiad y Bil i Gyfnod 2. Rwyf yn ddiolchgar iawn am hyn.

Byddaf yn dechrau drwy ddiolch i Simon Thomas am wneud pwynt y dylwn mewn gwirionedd fwy na thebyg fod wedi ei wneud fy hun ond nid oedd gennyf amser, sef bod y Bil yn ymwneud â pholisi amgylcheddol yn ogystal ag yn ymwneud â threthi, ac mae’r defnydd o drethiant yn y maes hwn wedi bod yn effeithiol iawn, iawn, fel y nododd Mike Hedges. Ac mae gan y dreth statws unigryw fel treth sy’n clirio’i dyled ei hun yn fwriadol—mae'n gobeithio rhoi ei hun allan o fusnes, ac mae wedi bod yn llwyddiannus iawn wrth symud i'r cyfeiriad hwnnw. Nid ydym am wneud unrhyw beth a fyddai'n atal hynny rhag digwydd, ond yn y cyfamser, mae angen i ni godi refeniw, gan y bydd y Trysorlys yn cymryd yn ganiataol ein bod yn gwneud hynny, a bydd yn gwneud addasiad grant bloc ar y dybiaeth honno. Felly, mae'r ffaith y byddwn yn codi’r refeniw yn bwysig iawn.

Rydym wedi clywed llawer yn y ddadl ar bob ochr am bwerau Brenin Harri'r VIII. Gadewch i mi ddweud fy mod yn dechrau o'r sefyllfa o rannu'r gred y dylai Llywodraeth fod yn ofalus iawn wrth gyflwyno cynigion o'r fath bob amser, ac nid ydym yn ei wneud ar chwarae bach. Ond mae’r ffaith bod cymaint ohonynt yn y Bil hwn yn bennaf oherwydd, fel y gwelwch yn fy llythyrau at Gadeiryddion y pwyllgorau, ein bod wedi torri i lawr ar bŵer eang Harri’r VIII sydd ar gael i Weinidogion yn Lloegr i wneud llawer o bethau fwy neu lai fel y byddent yn eu hoffi, ac i wneud y pwerau hynny yn llawer mwy penodol a chul ac, yn fy marn i, yn rhai y gellir eu craffu. Mae angen cael cydbwysedd. Credwn ein bod wedi ei gael yn y ffordd iawn. Mae'n ddiddorol—byddech yn disgwyl imi ddweud hynny, rwy’n amau—hyd yn oed yn adroddiad y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol, sy'n amheus o bwerau Harri’r VIII, mae’r pwyllgor ei hun yn gwneud argymhelliad, yn argymhelliad 6, i osod deunydd cymhwyso ar wyneb y Bil, y bwriadaf ei dderbyn, ac yn argymhelliad 7 i gymryd pŵer Harri'r VIII i allu newid hynny yn y dyfodol. Felly, gallwch weld y cydbwysedd a'r drafodaeth yn cael eu datblygu, hyd yn oed yn adroddiadau'r pwyllgorau eu hunain.

O ran Bil cyllid blynyddol, unwaith eto, mae nifer o Aelodau wedi cyfeirio ato. Edrychaf ymlaen at weithio gyda'r pwyllgor. Rwy'n gweld yr amser yn dod pan fydd Bil cyllid blynyddol yn rhan o’r drefn o wneud pethau yma. Ond ar hyn o bryd nid oes gennym unrhyw bwerau codi trethi, ac ym mis Ebrill 2018 bydd gennym ddwy dreth yn unig. Fel y dywedodd Mike Hedges, wrth i’r system aeddfedu, ac wrth i fwy o bwerau o'r fath ddod i Gymru, rwy’n credu y bydd yn anochel. Ond rwy'n awyddus iawn i weithio gyda'r pwyllgor i edrych ar y ffordd y mae Biliau o'r fath yn cael eu defnyddio mewn mannau eraill , ac i gynllunio ymlaen llaw er mwyn i ni roi'r prosesau gorau ar waith yn barod ar gyfer yr amser y byddwn yn y sefyllfa honno.

Cyn belled ag y mae safleoedd heb eu hawdurdodi yn y cwestiwn—Simon Thomas gododd hyn—bydd wedi gweld yn Lloegr ddoe bod ymgynghoriad wedi cael ei lansio ar drethiant gwarediadau heb awdurdod, yn dilyn yr hyn sydd wedi digwydd yn yr Alban a'r hyn yr ydym yn bwriadu ei wneud yng Nghymru. Ar yr un pryd, cafodd rheoliadau eu cyhoeddi i ymdrin â'r newidiadau i'r system dreth warediadau tirlenwi yn Lloegr y mae’r Trysorlys wedi’u cyhoeddi. Rwy’n credu pan fyddwn yn edrych arnynt—ac mae angen mwy o amser arnom i edrych arnynt yn iawn—byddwn yn gweld bod y newidiadau yn llai arwyddocaol nag a nodwyd yn wreiddiol. Ac rwyf wedi rhannu â'r pwyllgor y llythyr a gefais gan Ysgrifennydd Ariannol y Trysorlys, sy'n rhoi rhywfaint o gysur i ni ar y mater hwnnw.

O ran y pwyntiau eraill a wnaed y prynhawn yma, byddaf yn gwrando'n ofalus, wrth gwrs, ar yr hyn y mae Cadeirydd y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol wedi'i ddweud am adrannau 40 a 90 ac yn ystyried y pwyntiau sydd wedi'u gwneud mewn cysylltiad â'r pwerau hynny. Fe wnaeth David Melding, mewn cyfraniad a oedd yn bell o fod yn frathog, rai pwyntiau pwysig iawn, yn fy marn i, ynghylch cydymffurfio a gorfodaeth.  Oherwydd, er bod hwn yn Fil byrrach, fel y dywedodd Nick Ramsay, o'i gymharu â LTTA, mewn gwirionedd, mae materion cydymffurfio a gorfodaeth yn fwy cymhleth o ran y dreth warediadau tirlenwi nag y maent o ran treth dir y dreth stamp, ac mae hynny'n rhan o'r rheswm pam mae gennym gymaint o fanylion ar wyneb y Bil.

Gadewch i mi orffen drwy gytuno â phwynt y dechreuodd Adam Price ymdrin ag ef. Rydw i wedi bod yn ddigon ffodus o fod yn gyfrifol am gyfres o Filiau sydd wedi dod gerbron y Cynulliad Cenedlaethol hwn, yn nhymor diwethaf y Cynulliad ac yn y tymor hwn. Nid wyf erioed wedi bod yn gysylltiedig â Bil lle nad oeddwn yn credu bod y broses graffu wedi gwella’r Bil hwnnw, ac rwy'n credu bod hynny'n wir iawn am y Bil hwn. Mae fy null i o weithio wedi bod yn union fel y dywedodd Mike Hedges: sef bod gennym ddiddordeb ar y cyd mewn gwneud pethau'n iawn, gan wneud y Bil gorau posibl, ac yn yr ysbryd hwnnw y bydd y Llywodraeth yn mynd i’r afael â Chyfnod 2 a'r gwelliannau yr wyf eisoes wedi cytuno arnynt y prynhawn yma.