Ni allwn gytuno mwy â chi fod hwn yn fater y mae angen mynd i’r afael ag ef ar frys. Mae’n fwy na’r unigolyn yn unig. Ddoe, cawsom drafodaeth hir am y diffygion a welwn yn y GIG yng Nghymru yn rhai o’n hymddiriedolaethau. Rydym yn gwybod bod gennym broblem recriwtio—ni allwn gael digon o feddygon, nyrsys a’r holl staff arall. Rydym hefyd yn gwybod, er enghraifft, fod cost nyrsys cronfa sydd ar gontractau ers dros flwyddyn yn eithriadol o uchel, fel y mae cost meddygon ac ymgynghorwyr meddygol locwm. Rydym yn gwybod nad yw byrddau iechyd yn recriwtio staff ysgrifenyddol pan fyddant ar fin gadael tan ar ôl iddynt adael, sydd wrth gwrs yn llesteirio gwaith meddygon ymgynghorol a meddygon yn fawr am na allant gael gafael ar nodiadau’r holl gleifion y maent yn eu gweld, ac mae’n creu tagfa go iawn. Pe gallem ddod â rhai o’r oriau hynny’n ôl drwy gefnogaeth ddigonol i’r unigolion hyn, yna byddai’n eithriadol o fuddiol i’r GIG yn ariannol ac yn feddygol.

Mae’r ystadegau hyn, o’u cymharu ag ystadegau Lloegr, yn eithaf damniol. Rydych newydd grybwyll staff ambiwlans, ond mae’r ffigurau diweddaraf sydd ar gael, sef mis Gorffennaf i fis Medi 2016, yn dangos cyfradd o 7.5 y cant o staff absennol yng Nghymru, o’i chymharu â 5.4 y cant yn unig o staff absennol yn Lloegr. Mae’r bwlch hwn wedi bod yn debyg dros y pum mlynedd diwethaf.

Ysgrifennydd y Cabinet, yn Lloegr, maent wedi bod yn treialu system mynediad cyflym at driniaeth. Tybed a allaf eich perswadio i ddechrau edrych yn iawn ar hyn. Rwyf wedi trafod y mater gyda rhai o’r byrddau iechyd. Nid yw’n ymwneud â cheisio datblygu GIG dwy haen, ac rwyf am wneud hynny’n gwbl glir, ond o ystyried ein diffyg adnoddau ariannol yn y GIG, ac o ystyried yr anhawster a gawn gyda llenwi swyddi gwag a recriwtio staff i’r GIG, mae’n ymddangos yn wirioneddol annoeth i beidio â cheisio annog y staff GIG sydd gennym i ddod yn ôl i’r gwaith yn gynt yn hytrach nag yn hwyrach. Mae’n dda iddynt. Fe ddywedoch hynny eich hun: mae rhoi cefnogaeth iddynt yn wych. Mae rhai gwersi da i’w dysgu dros y ffin a hoffwn weld eich bod yn ddigon mawr i allu derbyn bod gwledydd eraill yn y DU wedi mynd i’r afael â hyn mewn ffyrdd gwahanol. Gadewch i ni weld a allwn ddod â rhywfaint o’r arfer gorau hwnnw yma a chael rhai o’n staff gweithgar yn ôl wrth eu gwaith, oherwydd rydym eu hangen ac mae angen iddynt fod yn ôl yn eu swyddi, yn ennill cyflog da, ac yn teimlo’n llawer gwell eu hunain.