Part of the debate – Senedd Cymru am 4:31 pm ar 4 Ebrill 2017.
A gaf i ddiolch i chi, Weinidog, am eich datganiad heddiw? Mae hwn yn ddarn pwysig o ddeddfwriaeth ac rwy'n credu ei bod hi’n beth da i gael yr adroddiadau hyn, ac rwy’n gobeithio bod hyn yn rhywbeth y byddwch yn ymrwymo i’w wneud yn rheolaidd ar gyfer Aelodau'r Cynulliad. Byddwn i’n cysylltu fy hun â nifer o'r pryderon a gododd Rhun ap Iorwerth ynglŷn â gofalwyr sy'n oedolion, ac rwy’n talu teyrnged i Gofalwyr Cymru am y gwaith y mae’n ei wneud ar Dilyn y Ddeddf, ond rwyf hefyd yn falch iawn o glywed yr hyn yr ydych wedi’i ddweud y prynhawn yma ynglŷn â’r ffaith bod mwy o gydweithio mewn partneriaeth rhwng Gofalwyr Cymru a llywodraeth leol. Felly, rwy’n awyddus i ofyn yn benodol, mewn gwirionedd, am effaith y Ddeddf ar blant.
Fe fyddwch chi’n cofio, gan eich bod chi’n aelod o'r pwyllgor ar y pryd, y codwyd llawer o bryderon ynglŷn â’r ffaith y gallai pwyslais y Ddeddf hon ar bobl, arwain at wanhau cymorth i blant. Roedd hynny mewn termau cyffredinol, ond hefyd mewn cysylltiad â diddymu adran 17 o Ddeddf Plant 1989, a ddaeth yn sgil y ddeddfwriaeth hon, ac mae gennyf i rai pryderon o ran hynny sef ein bod ni eisoes yn gweld rhywfaint o dystiolaeth o lai o gymorth o bosibl yn cael ei ddarparu i blant o ganlyniad i'r Ddeddf. Gwn fod Gofalwyr Cymru, yn rhan o'u gwaith Dilyn y Ddeddf, wedi nodi problem bosibl yn ymwneud â’r ffaith nad yw gofalwyr plant anabl yn cael eu cydnabod gan bob awdurdod lleol yn ofalwyr, a hoffwn ofyn a oes gennych unrhyw dystiolaeth o hynny a beth ydych chi’n ei wneud i hysbysu awdurdodau lleol eu bod nhw’n sicr yn ofalwyr. Gwn eich bod chi’n ymwybodol o’m pryderon ynghylch effaith trosglwyddo arian cronfa’r teulu i'r grant gwasanaethau cymdeithasol cynaliadwy. Hefyd mae gostyngiad wedi bod mewn cyllid ar gyfer Cyswllt Teulu. Dyna ddau fecanwaith pwysig i gefnogi plant anabl a'u teuluoedd. Felly, roeddwn i eisiau gofyn: mae gwerthusiad o’r Ddeddf yr ydych chi wedi cyfeirio ato i'w groesawu'n fawr iawn, ond sut yn benodol y byddwch yn sicrhau y caiff anghenion plant anabl a'u teuluoedd eu hystyried yn y gwerthusiad hwnnw?
Yn olaf, roeddwn i eisiau holi am ddiogelu, sy’n rhywbeth yr wyf yn gwybod bod Ysgrifennydd y Cabinet dros Blant yn gyfrifol amdano, ond daeth y penderfyniad i roi diogelu plant ac oedolion gyda'i gilydd yn ganlyniad uniongyrchol i'r Ddeddf hon, ac rwy’n gwybod bod yna lawer o bryder ynglŷn â’r ffaith ein bod ni’n dal i aros i’r gweithdrefnau amddiffyn plant ac oedolion Cymru gyfan gael eu cyflwyno yng Nghymru. Rwy’n deall y disgwylir datganiad yn fuan iawn, ond tybed a fyddech chi’n gallu rhoi sylwadau ar hynny, ond hefyd a fyddai modd i chi esbonio natur y berthynas rhyngoch chi ac Ysgrifennydd y Cabinet dros blant mewn cysylltiad â’r maes hollbwysig hwn o ddiogelu, gan eich bod chi’n gyfrifol am y Ddeddf, ond bod Gweinidog gwahanol yn gyfrifol am gyflwyno’r polisïau ar ddiogelu mewn gwirionedd. Diolch yn fawr iawn.