6. 4. Datganiad: Y Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) — Flwyddyn yn Ddiweddarach

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:34 pm ar 4 Ebrill 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 4:34, 4 Ebrill 2017

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn am y cwestiynau hynny, a byddaf yn dechrau wrth sôn am ddiogelu. Mae Carl Sargeant a minnau’n gweithio'n agos iawn ar bob agwedd lle y mae ein portffolios yn gorgyffwrdd, a cheir cryn dipyn, yn enwedig o ran y Ddeddf. Ond ynglŷn â diogelu yn benodol, cyfarfûm yn fwyaf diweddar â Carl Sargeant yr wythnos diwethaf i siarad am ddiogelu, yn enwedig, mewn gwirionedd, yn y maes chwaraeon. Cawsom rai trafodaethau ynglŷn â hynny, a hefyd ynglŷn â diogelu plant yn y cartref. Felly, fe gawsom ni rywfaint o gysylltiad rheolaidd a chynnal trafodaethau rheolaidd ar y materion hynny.

Rwy'n credu bod y Ddeddf wedi datblygu llawer o ran diogelu, yn enwedig â'r ddyletswydd honno i adrodd, felly, fel y gwyddoch, os yw gweithiwr proffesiynol mewn unrhyw faes yn pryderu am blentyn, mae ganddynt ddyletswydd i adrodd i'r awdurdod lleol, ac yna mae gan yr awdurdod lleol hwnnw ddyletswydd i ymchwilio. Rwy’n credu bod hynny’n gam mawr ymlaen o ran yr hyn yr ydym ni’n ei wneud i ddiogelu plant yng Nghymru. Byddwch chi’n gwybod am y bwrdd diogelu annibynnol cenedlaethol hefyd, sy'n ystyried materion diogelu o safbwynt Cymru gyfan ac sy’n cynghori Carl Sargeant a minnau ar ddigonolrwydd ac effeithiolrwydd y trefniadau diogelu yng Nghymru, a chefais gyfarfod da iawn â nhw yn ddiweddar hefyd.

Mae ein swyddogion yn cyfarfod yn rheolaidd â rheolwyr unedau busnes y bwrdd diogelu i adolygu cynnydd hefyd. Mae cyfrolau 1 i 4 o 'Gweithio Gyda'n Gilydd i Ddiogelu Pobl' wedi’u cyhoeddi, ac maen nhw ar gael ar wefan Llywodraeth Cymru. Cynhelir ymgynghoriad ar hyn o bryd ar gyfrolau 5 a 6 sy’n manylu ar ymdrin ag achosion unigol, a daw’r ymgynghoriad hwnnw i ben ar 25 Chwefror.

Bydd yn rhaid i mi ysgrifennu at yr Aelod yn nodi pa ddyddiad y cynhyrchir y gweithdrefnau amddiffyn plant, a'r gweithdrefnau amddiffyn oedolion ar gyfer ymarferwyr, oherwydd ni allaf roi’r union ddyddiad ar gyfer hynny ar hyn o bryd.

Gwnaethoch chi sôn am nifer o faterion o ran pa un a yw'r Ddeddf yn gwir gyflawni ar gyfer plant. Roeddwn i’n pryderu pan wnaethoch chi ddweud eich bod chi’n ymwybodol o dystiolaeth o lai o gymorth i blant. Felly, byddwn i'n awyddus iawn pe gallem rannu'r wybodaeth honno, oherwydd rwy’n awyddus iawn, yn ystod y cam cynnar iawn yn natblygiad y Ddeddf, i gael gwybod a oes unrhyw rwystrau neu unrhyw ganlyniadau anfwriadol y gallwn ni mewn gwirionedd fwrw ymlaen a mynd i’r afael â nhw yn awr, yn hytrach na chyrraedd pwynt lle y mae'n dod yn rhywbeth sy'n rhan gynhenid ​​o’r ddeddfwriaeth. Felly, pryd bynnag y caiff materion eu dwyn at fy sylw, byddaf i neu fy swyddogion yn cysylltu â'r awdurdod priodol i geisio chwalu'r rhwystrau yr ydym yn dod o hyd iddyn nhw yn ystod camau cynnar y Ddeddf.

Gwn ein bod ni’n clywed bod y Ddeddf yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i lawer o deuluoedd, yn enwedig y rhai sydd â phlant sy'n derbyn gofal. Cefais wybod bod teuluoedd y buont yn hysbys i'r gwasanaethau cymdeithasol ers peth amser, a hynny o fewn y gwasanaethau cymdeithasol a’r tu allan iddyn nhw, o’r farn bod y sgwrs 'Beth sy'n Bwysig' yn un gwirioneddol adfywiol ac yn eu grymuso. Am y tro cyntaf ers amser hir, mae'n debyg, mae rhai o'r rhieni wedi siarad yn agored am y sefyllfa deuluol ac wedi bod yn llawer mwy agored i dderbyn cymorth ar gyfer y teulu hefyd. Rwy'n credu ei fod yn sicrhau canlyniadau gwell o lawer i'r teuluoedd hynny, ac yn sicr dyna beth y mae'r Ddeddf wedi’i chynllunio i wneud.

Mae Rhan 6 hefyd yn gosod y fframwaith ar gyfer gwella canlyniadau i blant sy'n derbyn gofal a phobl ifanc sydd ar ymylon y gwasanaethau gofal, ac mae'n ceisio diogelu a hyrwyddo lles plant sy'n derbyn gofal hefyd, a gwneud yn siŵr eu bod yn gallu cyflawni eu canlyniadau personol. Felly, mae’r dyheadau hynny yn debyg iawn i’r dyheadau sydd gennym ar gyfer oedolion o dan y Ddeddf. Hefyd, mae’r Ddeddf wirioneddol yn canolbwyntio ar ddargyfeirio plant i ffwrdd o ofal yn y lle cyntaf a rhoi cymorth ar waith fel y gall teuluoedd aros gyda'i gilydd pan fo hynny er budd pennaf y plentyn.

Nodwedd arall o'r Ddeddf sy’n gyson ar gyfer oedolion a phlant yw’r pwyslais creiddiol ar lais yr unigolyn. Mae hi mor bwysig gwrando ar blant er mwyn cael gwybod pa fath o ganlyniadau o ran lles y maen nhw eisiau eu cyflawni. Mae angen eiriolaeth arnynt, a chawsom ddadl ddoe ar bwysigrwydd eiriolaeth a gweithredu dull cenedlaethol hefyd, felly rwy’n credu ein bod ni’n cymryd camau da o ran eiriolaeth.

Mae'n bwysig i ni fod plant sy'n derbyn gofal yn cael yr un cyfleoedd mewn bywyd ag unrhyw blant eraill, ac mae’n rhaid i hynny fod yn flaenoriaeth i bob un ohonom ar draws y Llywodraeth, a dyna pam yr wyf yn falch iawn fod Carl Sargeant wedi gofyn i David Melding gadeirio’r grŵp cynghori gweinidogol yn ymwneud â gwella canlyniadau ar gyfer plant, a gwn fod y grŵp hwnnw yn bwrw ymlaen â rhaglen eithaf heriol hefyd. Ond byddwn i’n dweud, yn ystod y cyfnod cynnar hwn yn natblygiad y Ddeddf, os oes yna faterion yr ydych chi neu unrhyw Aelod arall yn ymwybodol ohonyn nhw a allai gyflwyno effeithiau neu rwystrau anfwriadol a fyddai’n golygu na fyddai’r Ddeddf yn cyflawni ei llawn botensial, yna rhowch wybod i ni ac fe weithiwn gyda'n gilydd i ddod o hyd i atebion.