Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Gymunedau a Phlant – Senedd Cymru am 2:28 pm ar 5 Ebrill 2017.
Rwy’n sicr yn cytuno â’r cwestiynau yn gynharach ynglŷn â’r cap tai. Credaf ei fod yn fom sy’n tician ac yn rhywbeth y dylem fod yn ymgyrchu yn ei erbyn. Ond un o’r nifer o broblemau y mae pobl yn eu hwynebu pan gânt eu gorfodi i gysgu ar y stryd yw nad ydynt, ar hyn o bryd, yn cael eu hystyried yn bobl ag angen blaenoriaethol. Yn y gorffennol, rydych wedi gwrthod dirwyn angen blaenoriaethol i ben, ac wedi amddiffyn y penderfyniad hwnnw. Rydych wedi datgan, ac rwy’n dyfynnu:
‘bod yn rhaid sicrhau’r cydbwysedd cywir rhwng hawliau’r ymgeisydd a’r dyletswyddau a’r beichiau a roddwn ar awdurdodau lleol.’
Ond fel y gwyddoch, dengys yr holl ymchwil fod digartrefedd ei hun yn arwain at fwy o gost i wasanaethau cyhoeddus nag y mae atal digartrefedd yn y lle cyntaf. Mae hyd yn oed taleithiau ceidwadol yr Unol Daleithiau wedi deall hyn, ac yma yn y DU, mae Crisis wedi modelu effaith ariannol digartrefedd ac wedi nodi, ym mhob senario, fod yr arbedion i’r gwasanaethau cyhoeddus yn gorbwyso cost atal digartrefedd drwy gymhareb o 3:1 dros un flwyddyn yn unig. Ac ar gyfer ambell i senario lle rydych yn ystyried costau ychwanegol, megis arestio dro ar ôl tro a’r defnydd o wasanaethau iechyd meddwl a’u cyfleusterau, gallai’r arbedion fod mor uchel ag 20:1. Felly, a wnewch chi dderbyn y byddai dirwyn angen blaenoriaethol i ben a mabwysiadu polisi tai yn gyntaf yn arbed arian cyhoeddus yn y tymor hir, a chytuno i ailystyried y mater hwn ar fyrder?